Genel olarak “engellilik” ile “çalışma gücü kaybı” ortasında kavram karışıklığı olduğundan, engellilik münasebetiyle yahut çalışma gücü kaybı nedeniyle emeklilik koşullarının anlaşılmasında tereddütlerin olduğu görüldüğünden bu yazımızda mevzuyu hem 5434’e, hem de 5510’a tabi memurlar açısından değerlendirmekteyiz.
Öncelikli olarak, Engelli; mahzuru olan, bedeninde Noksan yahut kusuru olan manasındadır, Engellilik de engelli olma durumunu Anlatım etmektedir.
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna nazaran Engelli tanımı da; fizikî, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde Çeşitli seviyede kayıplarından Dolayı topluma öbür bireyler ile Bir arada eşit şartlarda tam ve aktif iştirakini kısıtlayan tavır ve Etraf şartlarından etkilenen bireyi, halinde Anlatım edilmiştir.
Çalışma gücü kaybı ise genel olarak fizikî, zihinsel, ruhsal ve duyusal kayıpları Anlatım eder ve engellilik durumları ile birebirdir. Lakin, bu durum genel olarak memurların çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıkları Anlatım etmek için kullanılır. Ayrıyeten, çalışma gücü kaybı oranı çalışmaya başlamadan da olabilir, lakin vazifeye girmeden Evvel oluşan bu durumlarda çalışma gücü kaybı oranı dikkate alınarak toplumsal Emniyet süreçleri yapılır.
Dolayısıyla, toplumsal Emniyet sisteminde engellikleri hasebiyle vazifeye başlamış olanlar ile Tekrar çalışmaya başladıktan sonra yahut Evvel ortaya çıkan çalışma gücü kaybı nedeniyle hak kazanacakları emeklilik kaideleri farklı olarak düzenlenmiştir.
Bu her iki durum malullük nedeniyle emekliliği kapsamaz, malulen emeklilik kuralları bu belirtilenlerden farklı olmaktadır.
Engellilikleri Dikkate Alınarak Vazifeye Başlayanlar İle Vazifeye Başladıktan Sonra Çalışma Gücü Kaybı Ortaya Çıkanlar:
1- 5434 e tabi olanlar:
Göreve başlamadan Evvel engellilik durumlarını belirten raporları bulunanlar:
5434 e tabi olanlar, 2008 yılı Ekim ayından Evvel memurluğa başlamış bireylerdir. Engellilik durumları uygulanarak misyona en az % 40 oranında raporlarına istinaden başlamışlarsa bu bireyler 15 Yıl hizmetlerini tamamladıklarında Öbür bir Kaide aranmadan aylık bağlanma hakkını kazanmaktadırlar. Ayrıyeten, 2008 yılında 5510 sayılı Kanunla getirilen bir hak ile de, 2008 yılı Ekim ayından Evvel memurluğa başlamış olanlardan çalışmaya başlamadan Evvel ilgili mevzuatına nazaran alınmış olan ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sıhhat konseyi raporu bulunanlar ile Tekrar en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenler de 15 Yıl hizmetlerinin bulunması kaydıyla aylık bağlanma hakkını kazanmışlardır.
Göreve başladıktan sonra çalışma gücü kaybı oluşanlar:
Genelde misyona başlamadan Evvel en az % 40 oranında engelli olduklarını belirtir durumları ve raporları olmayıp, çalışmaya başladıktan sonra çalışma gücü ortaya çıkanlardır. Bu durumda olanlar ise 15 Yıl hizmete tabi olmayıp 16 Yıl yahut 18 Yıl hizmet mühletine tabi bireylerdir.
Dolayısıyla çalışmaya başladıktan sonra haklarında düzenlenen raporların SGK sıhhat Kurulunca incelenmesi sonucunda çalışma gücündeki kayıp oranı;
– % 50 ila % 59 ortasında olan memurlar için en az 5760 gün (16 yıl) hizmetlerinin olması,
– % 40 ila % 49 ortasında olan memurlar için ise en az 6480 gün ( 18 yıl) hizmetlerinin olması,
Halinde aylık bağlanma hakkını kazanabilmektedirler.
Dolayısıyla, 5434 e tabi memurlar hakkında hem engellilikten hem de çalışma gücü kaybı nedeniyle aylık bağlanmasında koşullar farklı olmaktadır.
2- 5510 a tabi olanlar:
Göreve başlamadan Evvel engellilik durumlarını belirten raporları bulunanlar:
Göreve başlamadan Evvel % 60 oranında hastalığı yahut engelliliği bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan memurların engellilikten Dolayı aylık bağlanması için en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün (11 yıl) hizmetlerinin olması gerekmektedir.
Göreve başladıktan sonra çalışma gücü kaybı oluşanlar:
Çalışma gücü kayıp oranları % 60 ın altında olanlar için uygulanır. % 60 çalışma gücü kayıpları olmuş olsa malullük kararlarından faydalanabilirler.
Çalışmaya başladıktan sonra haklarında düzenlenen raporların SGK sıhhat Kurulunca incelenmesi sonucunda çalışma gücündeki kayıp oranı;
– % 50 ila % 59 ortasında olan memurlar için en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün (12 yıl) hizmetlerinin olması,
– % 40 ila % 49 ortasında olan memurlar için ise en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 (13 yıl) gün hizmetlerinin olması,
Halinde aylık bağlanma hakkını kazanabilmektedirler.
Her iki durumun değerlendirmesi:
Burada görüleceği üzere, çalışmaya başladıktan sonra çalışma gücü kaybı yaşayanlarda 5434 e tabi olanlar için sigortalılık mühleti bulunmaz sadece hizmet toplamı kâfi olur, LAKİN 5510 a tabi olanlar için ise hem sigortalılık müddeti hem de hizmet toplamı kuralı Birlikte aranmaktadır.
Dolayısıyla vazifeye başlamadan Evvel engellilik oranları ne olursa olsun, bu engelliliklerinden Dolayı yaşlılık aylığı bağlanma durumları bulunmamaktadır. Yalnızca misyona başlamadan Evvel en az % 60 oranında çalışma gücünün kaybettiği yahut vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiğinin oluşma nedeniyle malullük aylığından yararlanamama durumunda olan 5510 a tabi memurlar için en az 15 Yıl sigortalılık mühletinin olması ve 11 Yıl hizmetlerinin olması halinde aylık bağlanma durumları bulunur. Yani 5510 a tabi olanlar açısından göreve başlamadan Evvel % 60 oranından az engellilik durumları için Özel bir durum bulunmaz ve bu durumda olanlar için üstte belirttiğiniz % 40 ile 49 ortasında engellilik oranına nazaran koşullar aranır.
ANCAK, 5434 e tabi memurlar için misyona engellilik mevzuatına Müsait olarak girenler için misyona girmeden Evvel en az % 40 oranı kâfi olmaktadır ve bu durumda olanlar 15 Yıl hizmet üzerinden ve sigortalılık mühleti aranmadan ve ıslak kuralı da uygulanmadan emekli olabilirler.
NOT: Hem 5434 e hem de 5510 a tabi memurlardan vergi indiriminden vazifede iken faydalananların, emekliliklerinde vergi indirimine bağlı bir aylık hesaplama sistemi bulunmaz.
Yorum Yok