Dava konusu Hadise Cumhurbaşkanlığı tarafından Tasdik edilen kararla Büyükelçilik Ticaret Müşavirliğine atanan davacının Yurt dışı vazife müddetinin 11/07/2020 tarihinde dolacak olması sebebiyle Yurt içinde bir vazifeye atanmak üzere merkeze alınmasına dair 20/02/2020 tarihli Cumhurbaşkanı kararının iptali yönelik Danıştay bünyesinde açılmıştır.
Cumhurbaşkanınca yapılacak Nakil süreçleri hakkında 10/07/2018 günlü, 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile halk Kuruluş ve Kuruluşlarında Nakil Tarzlarına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 2. hususunun 2. fıkrasında ; “Bu Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelde yer Meydan takım, durum ve görevlere Cumhurbaşkanı kararıyla, (II) sayılı cetvelde yer Meydan takım, durum ve görevlere Cumhurbaşkanı onayı ile Nakil yapılır…….” düzenlemesi bulunmaktadır. Bu bağlamda (I) ve (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara ait Nakil tarzları anılan kararname uyarınca farklı nitelendirilmiştir. Cumhurbaşkanı onayıyla atamaya tabi bahsi geçen dava konusu takım da “Daimi Temsilci Yardımcılarının ve Bakanlık ve Bağlı, İlgili, Bağlantılı Kuruluşlarının Yurt Dışı Daimi Vazifelerine Atanacakların” kapsamında olup (II) sayılı cetvelde yer almaktadır.
Danıştay İkinci Daire, bahis hakkında 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 02/07/2018 günlü, 703 sayılı KHK ile değişik 24. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Cumhurbaşkanı kararlarına” karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarının, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da karara bağlanacağı kararının Cumhurbaşkanının direkt doğruya, Teklif makamı olmaksızın verdiği Nakil ve vazifeden alma kararlarını kapsadığını; ilgili Kararnamede belirtildiği üzere (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara yönelik süreçlerin temel prestijiyle, direkt doğruya Cumhurbaşkanı kararıyla değil, ilgili bakanlık yahut halk kurumunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanının onayıyla tesis edildiğinden, Danıştay’ın birinci derece mahkemesi olarak bakmakla vazifeli olduğu uyuşmazlıklar kapsamında bulunmadığına zıt takdirde (I) ve (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara ait hukuksal farklılığın ortadan kalkmasına ve Cumhurbaşkanı onayına gönderilen süreçlerin fonksiyonsuz bırakılmasına yol açacağından bahisle …… Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri olarak misyon yapan davacının, Yurt içinde bir misyona atanmak üzere merkeze alınmasına ait sürecin iptali istemiyle açılan davanın çözümlemeye yetkili ve misyonlu olan Ankara idare Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/806
Karar No : 2020/2006
DAVACI : … VEKİLLERİ : …
DAVALILAR :
1- …
2- …
DAVANIN ÖZETİ : … Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği misyonunu yürüten davacı tarafından; Yurt içinde bir misyona atanmak üzere merkeze alınmasına ait 20/02/2020 günlü, … sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :
DÜŞÜNCESİ : Davanın misyon istikametinden reddedilerek, dava belgesinin, davayı çözümlemeye vazifeli ve yetkili olan … Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 14. hususu uyarınca birinci incelemeyle misyonlu Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET :
MADDİ Hadise :
19/05/2016 günlü, 2016/306 sayılı kararname ile … Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğine … olarak atanan davacı; Cumhurbaşkanı tarafından Tasdik edilen 07/01/2019 günlü, … sayılı karar ile … Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğine atanmıştır. …’nca, davacının Yurt dışı misyon müddetinin 11/07/2020 tarihinde sona erecek olması nedeniyle, Yurt içinde bir vazifeye atanmak üzere merkeze alınması yolunda getirilen teklifin, Cumhurbaşkanı tarafından Tasdik edilen 20/02/2020 günlü, … sayılı karar ile Müsait görülmesi üzerine, anılan Cumhurbaşkanı kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 21/01/2017 günlü, 6771 sayılı Kanun’un 8. hususu ile değişik 104. hususunda, Cumhurbaşkanının vazife ve yetkileri sayılmış, anılan unsurun 9. fıkrasında, “Üst kademe halk yöneticilerini atar, misyonlarına nihayet verir ve bunların atanmalarına ait yordam ve asılları kararnamesiyle düzenler.” kararına yer verilmiştir.
Anayasa’nın ilgili kararı uyarınca çıkarılan ve 10/07/2018 günlü, 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile halk Kurum ve Kuruluşlarında Nakil Tarzlarına Dair Kararnamesi’nin 2. unsurunun 1. fıkrasında, “Anayasa’nın 104’üncü unsuruna nazaran yürütme yetkisinin sahibi olan Cumhurbaşkanı, atamaya yetkili amirlere ilişkin yetkilere haizdir.”, 2. fıkrasında da; “Bu Kararnamesi’ne ekli (I) sayılı cetvelde yer Meydan takım, durum ve vazifelere Cumhurbaşkanı kararıyla, (II) sayılı cetvelde yer Meydan takım, durum ve misyonlara Cumhurbaşkanı onayı ile Nakil yapılır. Bu cetvellerde sayılmayan takım, durum ve misyonlara, ilgili Cumhurbaşkanı yardımcısı, bakan yahut atamaya yetkili amirler tarafından Nakil yapılır. Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan bu yetkisini alt kademedeki yöneticilere devredebilir.” düzenlemesine; anılan Kararnamenin eki (II) sayılı cetvelde, “Daimi Temsilci Yardımcıları, ile Bakanlık ve Bağlı, İlgili, Bağlantılı Kuruluşlarının Yurt Dışı Daimi Misyonlarına Atanacaklar” takımlarına yer verildiği görülmektedir.
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 02/07/2018 günlü, 703 sayılı KHK ile değişik 24. hususunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Cumhurbaşkanı kararlarına” karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarının, birinci derece mahkemesi olarak Danıştay’da karara bağlanacağı karara bağlanmıştır.
Bunun yanı sıra, 2576 sayılı Bölge idare Mahkemeleri, idare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Vazifeleri Hakkında Kanun’un 1. hususunda, bölge yönetim mahkemeleri, yönetim mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanun’la verilen vazifeleri yerine getirmek üzere kurulmuş “genel görevli” mahkemeler olduğu karara bağlandıktan sonra; 5. hususunda, yönetim mahkemelerinin vergi mahkemelerinin misyonuna giren davalarla, birinci derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 14. unsurunun 3. fıkrasının (a) bendinde de, dilekçelerin misyon ve yetki tarafından inceleneceği; 15. hususunun 1. fıkrasının (a) bendinde ise, idari yargının vazifeli olduğu hususlarda vazifeli ve yetkili olmayan mahkemede açılan davanın vazife yahut yetki istikametinden reddedilerek, dava evrakının misyonlu yahut yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği karar altına alınmıştır.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun “İdari davalarda genel yetki” başlıklı 32. unsurunun 1. fıkrasında; “Göreve ait kararlar Bâtın kalmak kuralıyla bu Kanunda yahut Özel kanunlarda yetkili yönetim mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili yönetim mahkemesi, dava konusu olan idari süreci yahut idari mukaveleyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki yönetim mahkemesidir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda 21/01/2017 günlü, 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la getirilen düzenlemelerin, 16/04/2017 tarihinde gerçekleştirilen Kamu oylamasında kabul edilmesi sonrasında ülkemizde uygulanan hükümet sisteminde temelli değişiklikler yaşanmış ve bu yeni hükümet sistemine ait değişiklikler Cumhurbaşkanının Türkiye Aka millet Meclisinde yemin içerek vazifeye başladığı 09/07/2018 tarihi prestijiyle yürürlüğe girmiştir. Anayasa’nın eski halinde yürütme yetki ve vazifesi Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Şurası ortasında bölüşülmüşken yeni halinde bu yetki ve misyon yalnızca Cumhurbaşkanına verilmiş, Bakanlar Konseyi ve Başbakanlık makamları kaldırılmıştır.
Bu çerçevede 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Ahenk Sağlanması Hedefiyle Birtakım kanun ve kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında kanun Kararında Kararname ile pek Fazla kanun ve KHK’da Değerli değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda anılan KHK’nın 184. hususuyla de 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun, birinci derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davaların sayıldığı 24. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde yer Meydan “Bakanlar Şurası kararlarına” sözü, “Cumhurbaşkanı kararlarına” halinde değiştirilerek, bu kararlara karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarını birinci derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay’ın karara bağlayacağı düzenlenmiştir.
Doktrinde, Cumhurbaşkanının aşikâr bir şahsa yahut belirli bir duruma ait olan süreçleri ferdî süreç olarak tanımlanmış; Cumhurbaşkanının üst kademe yöneticileri Nakil sürecinin kişisel süreç olduğu Anlatım edilmiş ve uygulamada ferdî süreçlerin çoklukla “karar” ismini aldıkları vurgulanmıştır.
Ancak, Anayasa’nın amir kararı uyarınca çıkarılan ve üstte metnine yer verilen (3) sayılı Kararnamesi’nin “Atanma Usulü” başlıklı 2. hususunun 2. fıkrasında, anılan Kararname’nin ekinde yer Meydan (I) sayılı cetvelde sayılan takım, konum ve vazifelere Cumhurbaşkanı kararıyla, (II) sayılı cetvelde sayılan takım, durum ve vazifelere ise Cumhurbaşkanı onayıyla Nakil yapılacağı belirtilerek, (I) ve (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara ait Cumhurbaşkanınca tesis edilecek Nakil süreçleri hukuken farklı nitelendirilmiştir.
Söz konusu Kararnamesi incelendiğinde, Cumhurbaşkanı onayıyla atanacak “Daimi Temsilci Yardımcılarının ve ile Bakanlık ve Bağlı, İlgili, Bağlı Kuruluşlarının Yurt Dışı Daimi Vazifelerine Atanacakların” (II) sayılı cetvelde yer aldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen açıklamalar ve uyuşmazlık konusu Hadise bir Tüm olarak değerlendirildiğinde; 3 sayılı Kararnamesi’nin (I) sayılı cetvelinde yer Meydan takımlara yönelik Nakil ve misyondan alma süreçlerinin direkt doğruya Cumhurbaşkanı tarafından verilen kararla, (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara ait olarak yapılan Nakil ve vazifeden alma süreçlerinin ise, ilgili makamın teklifi, önerisi üzerine Cumhurbaşkanının verdiği onay ile tesis edildiği; bu doğrultuda, Cumhurbaşkanının (I) sayılı cetvele tabi olanlara yönelik Nakil süreçleri konusunda karar makamı, (II) sayılı cetvele tabi olanlara yönelik Nakil süreçleri konusunda onay makamı olduğu; bu haliyle, Danıştay Kanunu’nun 24. unsurunda yer alan, Cumhurbaşkanı kararlarına karşı açılan davalarda birinci derece mahkemesi olarak Danıştay’ın misyonlu kılındığına ait düzenlemenin, Cumhurbaşkanının direkt doğruya, Teklif makamı olmaksızın verdiği Nakil ve misyondan alma kararlarını kapsadığı; Cumhurbaşkanının onay makamı olduğu süreçlere karşı açılacak davalarda da Danıştay’ın birinci derece mahkemesi olarak misyonlu olduğunun kabulünün ise, “Cumhurbaşkanı Kararı” ve “Cumhurbaşkanı Onayı” ile (I) ve (II) sayılı cetveller ortasındaki tüzel farklılığın ortadan kalkmasına ve Cumhurbaşkanı onayına gönderilen süreçlerin fonksiyonsuz bırakılmasına yol açacağı sonucuna varılmıştır.
Tüm bu konular göz önünde bulundurulduğunda; (II) sayılı cetvelde yer Meydan takımlara yönelik süreçler, temel prestijiyle, ilgili Kararnamesi’nde belirtildiği üzere direkt doğruya Cumhurbaşkanı Kararıyla değil, ilgili bakanlık yahut halk kurumunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanının onayıyla tesis edildiğinden, Danıştay’ın birinci derece mahkemesi olarak bakmakla vazifeli olduğu uyuşmazlıklar kapsamında bulunmamaktadır.
Bu prestijle, … Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri olarak vazife yapan davacının, Yurt içinde bir misyona atanmak üzere merkeze alınmasına ait sürecin iptali istemiyle açılan işbu davanın görüm ve tahlili, 2576 sayılı Kanun’un 5. unsuru uyarınca genel misyonlu birinci derece mahkemesi olan yönetim mahkemelerinin misyonunda bulunmaktadır. Gerçekten Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının 09/06/2020 günlü, YD İtiraz No:2020/72 sayılı kararı da bu istikamettedir.
KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN MİSYON İSTİKAMETİNDEN REDDİNE,
2. 2577 sayılı Kanun’un 43. unsurunun 1/a fıkrası uyarınca, dava belgesinin, anılan Kanun’un 32/1. hususuna nazaran davayı çözümlemeye yetkili ve vazifeli olan Ankara idare Mahkemesine gönderilmesine, 01/07/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok