Dava konusu olayda, bir yükseköğretim kurumunda vazifeli araştırma vazifelisi hakkında “Yükseköğretim Konseyi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi”nin 4 üncü unsurunda ikinci fıkrasının (I) bendinde, “Akademik Nakil ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak” hareketini işlediği gerekçesiyle hakkında ceza soruşturması başlatılmıştır.
Yükseköğretim kurumunca oluşturulan Şuranın kararı ile soruşturma konusu fiillerde etik ihlal bulunmadığı gerekçesiyle şüphelinin men-i muhakemesine karar verilmiştir.
Yasa gereği bizatihi Danıştay Birinci Dairesine giden sürecin incelenmesi sonucunda; şüpheliye isnat edilen “Akademik Nakil ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak” hareketinin Türk Ceza Kanununda kabahat olarak tanımlanmadığı, münasebetiyle şüpheliye isnat edilen bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak suretiyle etik ihlal yapmak formundaki hareketlerin cürüm oluşturmadığına kanaat verilmiştir.
Sonuç olarak, Danıştay Birinci Dairesi 5846 sayılı Fikir ve Sanat Yapıtları Kanununda sayılan hatalar dışında kalan etik ihlal hareketlerinin Türk Ceza Kanununa nazaran cürüm oluşturmayacağına hükmetmiştir.
T.C.
DANIŞTAY BİRİNCİ DAİRE
Esas No:2020/1247
Karar No:2020/1097
KARAR:
Şüpheli : .. Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve tabiat Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Mekanik Anabilim Kısmı Araştırma Görevlisi
SUÇLARI:
1/a – 25 Mart 2016 tarihinde bursiyer olarak iç olduğu, 1.3.2016 tarihli, 215M375 numaralı TÜBİTAK 3001 “Tuğla Dolgu Duvarları Prefabrik Yeni Çapraz Beton Panellerle Güçlendirilmiş Betonarme Çerçevelerinin zelzele Davranışının Deneysel ve Analitik Olarak İncelenmesi” projesinin faaliyetleri 1.11.2016 tarihinden itibaren durdurulduğu ve proje 13.2.2018 tarihinde yürürlükten kaldırıldığı halde, Araştırma Vazifelisi olarak misyon yaptığı İnşaat Mühendisliği Kısmının Web Sayfasına (YÖKSİS/Yükseköğretim Şurası Kamusal Bilgi Sayfası) Laf konusu projeyi tamamlamış üzere göstermek, aldatıcı yahut Noksan beyanda bulunmak suretiyle etik ihlal yapmak.
1/b – İnşaat Mühendisliği Kısmı Mekanik Anabilim Koluna bir adet hekim öğretim üyesi alımına yönelik ilana çıkılabilmesi için Rektörlükten istenilen özgeçmişinde, tamamlanmayan Laf konusu projeyi tamamlanmış üzere bildirmek ve 8.4.2019 tarihinde ilan edilen Laf konusu takıma yaptığı müracaatta sunduğu akademik aktiflik belgesinde ve özgeçmişinde bilimsel çalışmalar ve yayın listeleri içinde, bu projenin bilgi ve evraklarına yer vermemek, aldatıcı yahut Noksan beyanda bulunmak suretiyle etik ihlal yapmak.
2- İnşaat Mühendisliği Kısmı Mekanik Anabilim Koluna bir adet tabip öğretim üyesi alımı için 8.4.2019 tarihinde ilan edilen takıma müracaatında sunduğu akademik aktiflik evrakında ve özgeçmişinde bilimsel çalışmalar ve yayın listesi içinde, yürütücülüğünü yaptığı ve tamamladığı 1378.TGSD.2015 kodlu “Cam Mantolama” isimli ilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı projesinin bilgi ve dokümanlarına yer vermemek, aldatıcı yahut Noksan beyanda bulunmak suretiyle etik ihlal yapmak.
Suç Tarihi : 2019 yılı
İncelenen Karar: Konya Teknik Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Konseyin 12.6.2020 tarihli men-i muhakeme kararı.
KARARA İTİRAZ EDEN:
İnceleme Nedeni : Yasa gereği zaten ve itiraz üzerine.
Konya Teknik Üniversitesi Rektörlüğünün 29.7.2020 tarih ve E.2195 sayılı yazısı ekinde gönderilen soruşturma evrakı ile üstte belirtilen Şura kararı ve karara yapılan itiraz, Tetkik Hakimi Fatma Güneş Gülşen’in açıklamaları dinlenildikten sonra, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü hususu uyarınca incelendi;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Yükseköğretim Heyeti Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinin 4 üncü hususunda, bilimsel araştırma ve yayın etiğine muhalif hareketler sayılmış, bu unsurun ikinci fıkrasının (I) bendinde, “Akademik Nakil ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak” hareketi etik ihlal tipleri ortasında gösterilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Konya Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Şurasının 5.7.2019 tarih ve 2019-3, 9.9.2019 tarih ve 2019-4 sayılı kararlarıyla ..’nun soruşturma konusu fiillerinde rastgele bir etik ihlali olmadığına karara verildiği, fakat Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve tabiat Bilimleri Fakültesi Yönetim Şurasının 14.10.2019 tarih ve 1 sayılı kararıyla, ismi geçenin Yükseköğretim Heyeti Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinin 4/2-I hususundaki “Akademik Nakil ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak” fiilini işlediği ve etik ihlalde bulunduğu kanaatine varıldığı, İnşaat Mühendisliği Kısmı Mekanik Anabilim Kısmı için ilan edilen hekim öğretim üyesi takımına atamasının Müsait olmadığına karar verildiği, Fakülte Yönetim Şurasının 4.6.2020 tarih ve 6 sayılı kararıyla da, tıpkı Fiil nedeniyle Dekanlıkça verilen uyarma cezasına .. tarafından yapılan 21.4.2020 tarihli itirazın reddine karar verildiği, Dekanlıkça başlatılan ceza soruşturmasında ise, Konya Teknik Üniversitesince oluşturulan Heyetin 12.6.2020 tarihli kararı ile soruşturma konusu fiillerde etik ihlal bulunmadığı gerekçesiyle şüphelinin men-i muhakemesine karar verildiği görülmüştür.
Ancak, şüpheliye isnat edilen aksiyonların, Türk Ceza Kanununda hata olarak tanımlanmadığı, hasebiyle şüpheliye isnat edilen bilimsel araştırma ve yayınlara ait yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak suretiyle etik ihlal yapmak biçimindeki aksiyonların hata oluşturmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenle, şüpheliye isnat edilen hareketlerin Türk Ceza Kanununa nazaran hata oluşturmadığı anlaşıldığından, Konya Teknik Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Heyetin 12.6.2020 tarihli men-i muhakeme kararının bozulmasına, 1/a, 1/b ve 2’nci hususlarda atılı cürümler nedeniyle .. hakkında karar verilmesine yer olmadığına, evrakın karar ekli olarak Konya Teknik Üniversitesi Rektörlüğüne, kararın bir örneğinin itiraz edene gönderilmesine 17.9.2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, yükseköğretim üst kuruluşları reis ve üyeleri ile yükseköğretim kurumlarının yöneticilerinin, bu kurumlarda çalışan öğretim elemanlarının ve öbür işçinin vazifeleri hasebiyle ya da vazifelerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen cürümlerin soruşturulması için Özel tarzlar getirmiş bulunmaktadır. Kanunun bu mevzuyu düzenleyen 53 üncü hususunun nihayet fıkrasında da, bu Kanunda yer almamış konularda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın (MMHKM) kararlarının uygulanacağı belirtilmiştir.
MMHKM’ı yürürlükten kaldıran 4483 sayılı Memurlar ve diğer halk Vazifelilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 16. Unsurunda, diğer kanunlarda MMHKM’a yapılan atıfların, bu Kanuna yapılmış sayılacağı ve MMHKM’ın uygulanacağının belirtildiği durumlarda da, bu kanun kararlarının uygulanacağı kararı getirilmiştir.
4483 sayılı Kanunun 6 ncı unsurunun nihayet fıkrasında, yetkili merciin, ön inceleme raporu üzerine soruşturma müsaadesi verilmesine ya da verilmemesine karar vereceği, Tekrar tıpkı kanunun 7 nci hususunun nihayet fıkrasında da bu kararların gösterilen müddetler içinde verilmesinin Mecbur olduğu açıklanmıştır. 2547 sayılı Kanunun 53/c hususunda soruşturma başlatılması halinde birinci soruşturma kademesinden sonra nihayet soruşturmanın açılıp açılmayacağına yetkili heyetlerce karar verileceği karara bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü hususunun (c) bendinin 4 üncü alt bendinde Yükseköğretim Heyeti ve Yükseköğretim Denetleme Heyeti reis ve üyeleri hakkında Danıştayın İkinci Dairesince verilen lüzum-u muhakeme kararına itiraz ile men-i muhakeme kararlarının resen incelenmesi Danıştayın İdari İşler Heyetine ilişkin olduğu, öteki heyetlerce verilen lüzum-u muhakeme kararına ilgililerce yapılacak itiraz ile men-i muhakeme kararları resen Danıştay İkinci Dairesince (2575 sayılı Danıştay Kanununun 42 nci unsurunun 2.6.2004 tarih ve 5183 sayılı Kanunun 12 nci hususu ile değişik (k) bendi mucibince bu vazife Danıştay Birinci Dairesine aittir.) incelenerek karara bağlanacağı karar altına alınmıştır.
Ceza soruşturmasının genel yordamlarını düzenleyen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 170 nci unsurunda soruşturma evresi sonunda, toplanan kanıtların cürmün istendiği konusunda kâfi Kuşku oluşturması halinde Cumhuriyet Savcısının iddianame hazırlayacağı yani dava açacağı, 171 inci unsurunda cezayı kaldıran şahsi sebeplerin varlığı halinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilebileceği yahut birebir unsurun ikinci fıkrasında sayılan koşulların varlığı halinde halk davasının açılmasının Cumhuriyet Savcısı tarafından beş Yıl mühletle ertelenmesine karar verilebileceği, tıpkı Kanunun 172 nci hususunda de soruşturma evresi sonunda halk davasının açılması için kâfi Kuşku oluşturacak kanıt elde edilememesi yahut kovuşturma imkanının bulunmaması hallerinde cumhuriyet savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verileceği düzenlenmiştir.
Bu durumda, ön inceleme soruşturmasını düzenleyen 4483 sayılı Kanun, yükseköğretim işçisi hakkında ceza soruşturmasına dair Özel yordamlar getiren 2547 sayılı kanun ve genel ceza soruşturma yollarını düzenleyen 5271 sayılı kanun çerçevesinde açılmış bir soruşturmanın, hakkında soruşturma yapılanın lehine ya da aleyhine bir kararla sonuçlandırılması zaruridir.
“Karar verilmesine yer olmadığı” halinde bir karar hususun aslı hakkında rastgele bir karar verilmesinin gerek olmadığı bir durumu anlatır ve bir uyuşmazlığın giderilmesi ya da soruşturmanın sonlandırılması üzere bir Sonuç içermez. Mahkeme, cumhuriyet savcısı yahut yetkili şura üzere mercilerin kendilerinden yapılan talebi aslında sessiz kalarak reddedişlerini Anlatım eder.
5271 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 2 nci hususunda; yetkili mercilerde cürüm kuşkusunun öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen kainatın soruşturma, iddianamenin kabulüyle başlayıp kararın katılaşmasına kadar geçen kozmosun ise kovuşturma olduğu tanımlanmıştır. Yükseköğretim işçisi hakkında memur soruşturması bakımından tahkikat adabı kabul edilmiştir. 2547 sayılı Kanuna nazaran, bu Kanunda sayılan yükseköğrenim işçisinin vazifeleri sırasında ya da misyonları nedeniyle işledikleri ileri sürülen kabahatler hakkında soruşturma yönetim tarafından yapılacaktır. Bu durumda tıpkı Kanunun 53/c unsurunda belirtilen birinci soruşturma ve nihayet soruşturmanın açılıp açılmaması kararı ve bu karara yapılan itiraz üzerine yetkili merci tarafından verilen karar daima Bir arada 5271 sayılı Kanunda belirtilen soruşturma evresine karşılık gelmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalardan 2547 sayılı kanun kapsamında başlatılmış bir ceza soruşturmasının rastgele bir safhasında karar verilmesine yer olmadığı formunda bir karar çeşidinin olmadığı anlaşılmaktadır. Bu türlü bir karar yapılan soruşturmayı sonlandırmadan boşlukta kalması sonucunu doğuracaktır. Hasebiyle başlatılmış bir soruşturmanın ilgisine nazaran üstte Laf konusu edilen kanunlarda belirtilen karar çeşitlerinden biri ile sonuçlandırılması mecburidir.
Bu nedenle, kuşkulu hakkında verilen men-i muhakeme kararının şüpheliyi müdafaa emeliyle bozularak karar verilmesine yer olmadığı kararına çevrilmesinin rastgele bir manası yahut türel gereği bulunmadığı üzere 2547 sayılı Kanunun kendi terminolojisiyle uyuşmadığı da açıktır.
Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü, Konya Teknik Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Şuranın 12.6.2020 tarihli men-i muhakeme kararının onanması gerektiği oyuyla zıt taraftaki çoğunluk kararına katılmıyoruz.
Yorum Yok