Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyi 25/11/2016 tarih ve 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ulusal Eğitim Bakanlığına Bağlı Resmi Okullarda Yatılılık, Bursluluk, Toplumsal Yardımlar ve Okul Pansiyonları Yönetmeliği’nin birtakım hususlarının iptaline ait davayı sonuçlandırdı.
Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize bahis 16/03/2021 tarih ve E:2017/726, K:2021/1578 sayılı kararının ONANMASINA karar verildi.
Belletici öğretmenlere ait düzenleme hukuka Müsait bulunmuştu
Davacı Sendika tarafından; dava konusu düzenleme ile belletici öğretmenlik misyonunun resen verileceği, istekli olanların kıymetlendirilmesi gerektiği, bu misyonun gönüllülük aslına nazaran yürütülmesinin eğitim-öğretim hayatının işleyişi için daha Müsait olacağı, Mecbur olarak verilen belletici öğretmenlik misyonunun öğretmenlerin badireye düşmesine neden olduğu, pansiyonun bağlı bulunduğu okulun takımlı öğretmenlerinin görevlendirilmesinde de istekliler ortasından görevlendirme yapılması gerektiği tez edilmekte ise de, pansiyonlarda öncelikle ve çoğunlukla pansiyonun bağlı bulunduğu okulun kayıtlı öğrencilerinin kalmakta olduğu göz önünde bulundurulduğunda; okulun ve pansiyonun fiziki şartları, pansiyon ile ilgili yaşanabilecek mümkün problemlerde Okul ve pansiyon idaresi ile irtibat, Talebe talepleri ve Talebe Muallim irtibatı üzere konular dikkate alınarak, öncelikli olarak o okulun takımlı öğretmenlerinin belletici Muallim olarak görevlendirilmesinde ve bu görevlendirmenin de resen yapılmasında halk faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No: 2021/1884
Karar No: 2022/1283
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Sendikası
VEKİLİ: Av. …
KARŞI taraf (DAVALI) : …Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri…
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2017/726, K:2021/1578 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
25/11/2016 tarih ve 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ulusal Eğitim Bakanlığına Bağlı Resmi Okullarda Yatılılık, Bursluluk, Toplumsal Yardımlar ve Okul Pansiyonları Yönetmeliği’nin 10. unsurunun 1. fıkrasının (b) bendinde yer Meydan “%5’i” ibaresinin, 12. unsurunun 1. fıkrasının (d) bendinde yer Meydan “ilköğretim ve ortaöğretim” ibaresi ile “olup vazifeli bulundukları yerleşim ünitesinde çocuklarının devam edeceği seviyede ve cinste Okul bulunmayanların Talebe olan” ibaresinin ve 39. unsurunun 1. fıkrasının Noksan düzenlenme nedeniyle iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2017/726, K:2021/1578 sayılı kararıyla; davalı yönetimin adaba ait itirazı yerinde görülmeyerek işin temeline geçilmiş,
Anayasa’nın 10. ve 42. unsurları, 2684 sayılı İlköğretim ve Ortaöğretimde Parasız Yatılı yahut Burslu öğrenci Okutma ve Bunlara Yapılacak Toplumsal Yardımlara Ait Kanun’un 4. ve 14. unsurları, 2698 sayılı ulusal Eğitim Bakanlığı Okul Pansiyonları Kanunu’nun 2. unsurunda yer Meydan belletici tarifi ile 16. unsuru, ulusal Eğitim Bakanlığına Bağlı Resmi Okullarda Yatılılık, Bursluluk, Toplumsal Yardımlar ve Okul Pansiyonları Yönetmeliği’nin 10. hususunun 1. fıkrasının (b) bendi, 12. unsurunun 1. fıkrasının (d) bendi ile 39. unsurunun 1. fıkrasında yer Meydan kurallar aktarılarak,
Dava konusu Yönetmeliğin 10. hususunun 1. fıkrasının (b) bendinde yer Meydan “%5’i” ibaresi istikametinden;
Yönetmeliğin “Kontenjan dağılımı” başlıklı 10. hususunda, “Her Yıl tespit edilen Ücretsiz yatılılık yahut bursluluk kontenjanlarının,
a) %10’u 2828 sayılı Toplumsal Hizmetler Kanunu ve 5395 sayılı Çocuk Müdafaa Kanunu kapsamına giren öğrenciler ile 3713 sayılı Terörle Uğraş Kanunu, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında kanun yahut bu kanun kararları uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar, 2453 sayılı Yurt Dışında Misyonlu Çalışana Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 2566 sayılı Kimi halk Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun mülga 45 inci, 56 ncı, mülga 64 üncü unsurları ve 65 inci unsurunun birinci fıkrasının (d) bendi ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve genel sıhhat Sigortası Kanununun 47 nci hususu kapsamında Muharebe yahut Görev malulü sayılanların Talebe olan çocuklarına,
b) %5’i Bakanlığa bağlı resmi Okul yahut kurumlarda takımlı yahut kontratlı olarak çalışan, emekli olan ya da vefat eden öğretmenlerin Talebe olan çocuklarına,
c) %5’i ailesinin oturduğu yerleşim ünitesinde ortaokul, Özel eğitim ortaokulu yahut imam-hatip ortaokulu bulunmayan öğrencilere,
ç) %80’i (a), (b) ve (c) bentleri dışındaki diğer öğrencilere” ayrılacağının düzenlendiği,
Mülga Yönetmelik’te, Bakanlığa bağlı resmi Okul yahut kurumlarda takımlı yahut kontratlı olarak çalışan, emekli olan ya da vefat eden öğretmenlerin Talebe olan çocuklarına %15 kontenjan ayrılmasına karşın, kullanılan kontenjanın 2014 yılında %8,54, 2015 yılında %7,79, 2016 yılında ise %6,30 olduğu, her Yıl boş kalan kontenjan oranının arttığı ve bu nedenle Muallim çocuğu olmayan Ücretsiz yatılılığı kazanan öğrencilerin mağduriyetine Sebep olunduğunun anlaşıldığı,
İdarelerin süreç tesis ederken kendilerine Anayasa ve kanunlarla çizilen çerçeve içinde takdir hakkına sahip olduklarının Aleni olduğu, yönetimlerin; düzenleme yetkisine sahip olduğu alanlarda, uygulamaları çağın gereklerine ve toplumun gereksinimlerine Müsait olarak değiştirip, yine düzenlemesi, halk hizmetine hükümran olan unsurlardan biri olan uyarlama (değişkenlik) unsuru uyarınca hem bir misyon hem de bir yetki niteliği taşıdığı,
Bu nedenle, takdir hakkı kapsamında tesis edilen düzenlemede hukuka karşıtlık bulunmadığı,
Dava konusu Yönetmeliğin 12. hususunun 1. fıkrasının (d) bendinde yer Meydan ibareler tarafından;
Dava konusu Yönetmeliğin “Parasız yatılılığa direkt yerleştirme” başlıklı 12. hususunda, “Aşağıdaki öğrenciler boş kontenjanlara mühlet kaydı aranmaksızın Ücretsiz yatılı olarak yerleştirilir.
a) 2828 sayılı Toplumsal Hizmetler Kanunu kapsamındaki öğrenciler.
b) 5395 sayılı Çocuk Muhafaza Kanunu kapsamındaki öğrenciler.
c) 3713 sayılı Terörle Çaba Kanunu, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında kanun yahut bu kanun kararları uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar, 2453 sayılı Yurt Dışında Vazifeli İşçiye Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 2566 sayılı Birtakım halk Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun mülga 45 inci, 56 ncı, mülga 64 üncü hususları ve 65 inci hususunun birinci fıkrasının (d) bendi ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve genel sıhhat Sigortası Kanununun 47 nci unsuru kapsamında Muharebe yahut Görev malulü sayılanların Talebe olan çocukları.
ç) doğal afet ve Cenk üzere harikulâde durumlar nedeniyle korunmaya muhtaç duruma düşen öğrenciler.
d) Bakanlığa bağlı resmi ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında Muallim olup vazifeli bulundukları yerleşim ünitesinde çocuklarının devam edeceği seviyede ve cinste Okul bulunmayanların Talebe olan çocukları.
e) Başbakanlığın müsaadesiyle ülkemizde okutulmak üzere getirilen yabancı asıllı öğrenciler. …” kararının yer aldığı,
10/07/2008 tarih ve 26932 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Ücretsiz Yatılılık, Burs ve Toplumsal Yardımlar Yönetmeliği’nin 17. unsurunun 1. fıkrasının (f) bendinde, “Kurumlarda Muallim olup da vazifeli bulundukları yerde çocuklarının devam edeceği seviyede Okul bulunmayanların çocukları”nın Bakanlıkça belirlenecek kontenjan kadarının imtihansız olarak Ücretsiz yatılılığa yerleştirileceği düzenlemesine yer verildiği,
Ancak, Devre prestijiyle var eğitim sistemi dikkate alındığında, imtihanla Talebe Meydan okullar ile imtihansız Talebe Meydan okulların tıpkı seviyede olduğundan Laf edilemeyeceği için, yönetim tarafından eğitim sistemi hakkında bir değerlendirilme yapılmadan bütün ortaöğretim kurumlarının birebir seviyede değerlendirilmesinde hukuka uyarlık bulunmamakta olup, “düzey” ibaresinin okullar tarafından imtihanla Talebe Meydan ve almayan okullar formunda kıymetlendirilmesi gerektiği,
Anılan Yönetmeliği ilga eden dava konusu Yönetmeliğin 12. hususunda de, bu vurguyu haklı kılar biçimde “düzeyde ve türde” sözüne yer verilmek suretiyle tereddüt yaşanmamasının amaçlandığı,
Bu nedenle, normlar hiyerarşisine Müsait olarak takdir hakkı çerçevesinde tesis edilen düzenlemede hukuka terslik bulunmadığı,
Dava konusu Yönetmeliğin 39. unsurunun 1. fıkrası tarafından;
2698 sayılı Kanun’un “Belleticilerin görevlendirilmesi” başlıklı 5. unsurunda, öğrencilerin ders saatleri dışında eğitim ve nezaret faaliyetleri ile pansiyonların idari işlerini yürütmek üzere belleticilerin görevlendirileceği, görevlendirmenin, ilköğretim ve ortaöğretim kurumları öğretmenleri ortasından valilik onayı ile yapılacağının belirtildiği,
Dava konusu Yönetmeliğin “Belletici ve nöbetçi belletici Muallim görevlendirilmesi” başlıklı 39. unsurunun 1. fıkrasında, “Belletici ve nöbetçi belletici öğretmenlik vazifesi pansiyonun bağlı bulunduğu okulda vazife yapan takımlı öğretmenler tarafından yürütüleceği” kuralına yer verildiği,
Davacı Sendika tarafından; dava konusu düzenleme ile belletici öğretmenlik vazifesinin resen verileceği, istekli olanların kıymetlendirilmesi gerektiği, bu vazifenin gönüllülük temeline nazaran yürütülmesinin eğitim-öğretim hayatının işleyişi için daha Müsait olacağı, Mecbur olarak verilen belletici öğretmenlik vazifesinin öğretmenlerin ezaya düşmesine neden olduğu, pansiyonun bağlı bulunduğu okulun takımlı öğretmenlerinin görevlendirilmesinde de istekliler ortasından görevlendirme yapılması gerektiği tez edilmekte ise de, pansiyonlarda öncelikle ve çoğunlukla pansiyonun bağlı bulunduğu okulun kayıtlı öğrencilerinin kalmakta olduğu göz önünde bulundurulduğunda; okulun ve pansiyonun fiziki şartları, pansiyon ile ilgili yaşanabilecek mümkün problemlerde Okul ve pansiyon idaresi ile irtibat, Talebe talepleri ve Talebe Muallim bağlantısı üzere konular dikkate alınarak, öncelikli olarak o okulun takımlı öğretmenlerinin belletici Muallim olarak görevlendirilmesinde ve bu görevlendirmenin de resen yapılmasında halk faydası ve hizmet gereklerine terslik bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:
Davacı tarafından, mülga Yönetmelik’te Muallim çocuklarına ayrılan kontenjanın %15 olduğu, dava konusu Yönetmelik ile bu oranın %5’e düşürüldüğü, kontenjanların belirlenmesinde davalı yönetime takdir hakkı tanınmış ise de, bu yetkinin sınırsız olmadığı, halk faydası ve hizmet gereklerine Müsait kullanılması gerektiği, Muallim çocuklarına ayrılan kontenjanın %15’ten %5’e düşürülmesindeki münasebetin anlaşılamadığı, yapılan düzenlemenin ölçülülük, gereklilik ve emele uygunluk prensipleriyle bağdaşmadığı, imtihansız olarak kontenjandan yararlanma imkanının, sırf Bakanlığa bağlı ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında vazife yapan öğretmenlerin çocuklarına tanındığı, Bakanlığa bağlı mesleksel eğitim merkezleri, Kamu eğitim merkezleri, anaokulu, Muallim meskeni üzere kurumlarda çalışan öğretmenlerin çocuklarına bu hakkın tanınmadığı, bu durumun Adalet prensibine ters olduğu, öğretmenlerin vazife yaptığı yerde çocuklarının devam edeceği seviyede ve çeşitte okulun bulunması koşulunun aranmasının hukuka muhalif olduğu, Örneğin Çorum’da vazife yapan bir öğretmenin çocuğu, başarılı bir puan alıp İstanbul Kabataş Lisesine girmeye hak kazansa bile, Çorum’da Anadolu Lisesi bulunduğu için bu haktan yararlanamayacağı, re’sen verilecek belletici ve nöbetçi belletici öğretmenlik vazifesinin mağduriyete yol açacağı üzere hukuka alışılmamış olduğu, bu durumun angarya yasağı ve dinlenme hakkına ters olduğu, destek Kanun’da resen görevlendirmeye ait yönetime bir yetki verilmediği, yapılması gerekenin; pansiyonun bağlı olduğu okulda misyon yapan öğretmenlerden istekli olanlar ortasından görevlendirme yapılması, gereksinimin karşılanamaması durumunda yerleşim ünitesinde misyon yapan öğretmenlerden istekli olanların görevlendirilmesi, buna Karşın gereksinimin karşılanamaması durumunda ise, resen görevlendirmenin gündeme gelmesi formunda bir düzenleme olduğu, yeniden, sadece takımlı öğretmenlere bu vazifenin verilmesinin de hukuka muhalif olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davalı yönetim tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın metot ve hukuka Müsait bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin son kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. hususunda yer alan;
“a) misyon ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka alışılmamış karar verilmesi,
c) Tarz kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar yordam ve hukuka Müsait olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen savlar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize mevzu 16/03/2021 tarih ve E:2017/726, K:2021/1578 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 07/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Yorum Yok