Danıştay Onkinci Dairesi, 8/9/1999 tarihinden sonra vazifeye başlayan bir güvenlik mensubunun, 1999 öncesine ilişkin hizmet borçlanmasıyla ilgili Kıymetli bir karar verdi. Mahkeme heyeti, davada SGK’nın Genelgesinin iptal istemini reddetti. Mahkeme ayrıyeten “Öte yandan, davacı tarafından, borçlandığı mühletlerin iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde dikkate alınması ve 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. hususu kapsamında emeklilik yaşının belirlenmesi istemiyle yönetime başvurabileceği ve bu müracaat üzerine tesis edilecek sürece karşı yargı yoluna başvurabileceği de açıktır.” kararını verdi.
İŞTE DANIŞTAY KARARI
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2143
Karar No : 2020/2998
DAVACI : .
VEKİLİ : Av. .
DAVALI : . Başkanlığı
VEKİLİ : Av. .
DAVANIN KONUSU : güvenlik Hizmetleri Sınıfında vazife yapan davacı tarafından, Toplumsal Emniyet Kurumu Başkanlığınca yürürlüğe konulan (22/02/2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelgede değişiklik öngören) 24/04/2019 tarih ve 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 17. ve 19. unsurlarının iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
DAVACININ ARGÜMANLARI : Davacı tarafından, güvenlik genel Müdürlüğünde 5434 sayılı kanun kapsamında vazife yapmakta olduğu (08/09/1999 tarihinden sonra misyona başladığı) ve 08/09/1999 tarihinden evvelki periyoda ait olarak hizmet borçlanması yaptığı; 08/09/1999 tarihinden Evvel 5434 sayılı Kanun’a tabi misyona başlayanların, emeklilik yaşının birebir Kanun’un Süreksiz 205. hususuna nazaran belirlendiği, bu tarihten sonra vazifeye başlayanların ise 39. unsur kararlarına nazaran tespit edildiği; yaptığı hizmet borçlanmasının iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde dikkate alındığı halde, dava konusu Genelgenin yürürlüğe konulması sonrasında, bu borçlanmanın emeklilik yaşının tespitinde dikkate alınmayacağı ve emeklilik yaşının 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. unsuru yerine, 39. hususuna nazaran tespit edileceğinin bildirildiği; böylelikle emeklilik yaşının tespitinde değişiklik yapılmak suretiyle, emekli olabileceği tarihin ötelendiği; kanunlarda borçlanılan mühletin, iştirakçiliğin başlangıcını geriye götürmeyeceği tarafında bir düstur bulunmadığı halde Genelge kararlarıyla bu istikamette düzenleme yapıldığı; borçlanılan müddetlerin, iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde dikkate alınması gerekirken, karşıt istikamette düzenleme öngören dava konusu Genelgenin yasallık, kazanılmış hak ve kanunların geriye yürümezliği unsurlarına muhalif olduğu ileri sürülmektedir.
DAVALI YÖNETİMİN SAVUNMASI :Davalı yönetim tarafından, öncelikle metoda ait olarak, davacı hakkında Toplumsal Emniyet Kurumunca tesis edilmiş ve iptal davasına bahis olabilecek nitelikte bir kişisel sürecin bulunmadığı, emeklilik yaşının tespitine ait sürecin güvenlik genel Müdürlüğünce tesis edildiği; ayrıyeten Genelgenin yayımından itibaren yasal mühleti içinde dava açılmadığı üzere, 5510 sayılı Kanun’un Süreksiz 7. hususunun yedinci fıkrasıyla, 01/10/2008 tarihinden sonra birinci sefer halk misyonuna başlayanların, yaptıkları borçlanmalar nedeniyle, sigortalık başlangıçlarının geriye çekilmesi suretiyle, bu bireylerin toplumsal Emniyet statüsünün değiştirilemeyeceği istikametinde düzenleme getirildiği; Genelgenin 17. unsurunda ise, Kanunla getirilen bu düzenlemeye dayanılarak tesis edilecek süreçlere ait açıklamalara yer verildiği; bu istikametiyle, dava konusu 17. hususun 01/10/2008 tarihinden sonra birinci defa halk vazifesine başlayan ve emeklilik tarafından 5510 sayılı Kanuna tabi olanlara yönelik olduğu; davacının ise bu tarihten Evvel vazifeye başlaması ve emeklilik bakımından 5434 sayılı kanun kapsamında olması nedeniyle, 17. unsurun davacıyla bir ilgisinin bulunmadığı; öte yandan, 5434 sayılı Kanun’un ek 31. unsurunun üçüncü fıkrasıyla, aylıklarını 22/01/1962 tarih ve 1 sayılı Kanun’a nazaran Meydan milletvekillerinin hizmet borçlanmalarına yönelik düzenleme getirildiği, Genelgenin 19. unsurunda ise, Kanunla getirilen bu düzenlemeye dayanılarak tesis edilecek süreçlere ait açıklamalara yer verildiği; bu tarafıyla dava konusu 19. unsurun milletvekillerine yönelik olduğu, güvenlik genel Müdürlüğünde misyon yapan davacıyla bir ilgisinin olmadığı ve buna nazaran; Genelgenin dava konusu olan ve iptali istenen 17. ve 19. hususları istikametinden, davacının hukuksal bir menfaatinin de bulunmadığı; temele ait olarak ise, dava konusu olan Genelge kararlarında hukuka terslik bulunmadığı belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : NİYETİ : 2019/9 sayılı Genelgenin dava konusu 17. hususunda, 01/10/2008 tarihinden sonra birinci kere halk vazifesine başlayanların (diğer bir tabirle emeklilik tarafından 5510 sayılı Kanun’a tabi olanların) hizmet borçlanmalarına yönelik düzenlemelere yer verildiği; Genelgenin dava konusu olan 19. hususunda ise, 1 sayılı kanun kapsamında Milletvekili olarak misyon yapmış olan iştirakçilerin hizmet borçlanmalarına ait konuların düzenlendiği; buna nazaran, dava konusu olan 17. ve 19. unsurlarda, 01/10/2008 tarihinden Evvel halk misyonunda bulunan (diğer bir sözle emeklilik tarafından 5434 sayılı Kanun’a tabi olan) davacının hizmet borçlanmalarına yönelik rastgele bir düzenlemeye yer verilmediği, bu tarafıyla dava konusu olan 17. ve 19. unsurların davacıyla bir ilgisinin olmadığı ve bu hususların iptalinin istenilmesinde davacının menfaatinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b unsuru uyarınca, davanın ehliyet istikametinden reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:
İLGİLİ MEVZUAT VE TÜREL KIYMETLENDİRME:
YOL TARAFINDAN:
2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 14. unsurunun 3. fıkrasında, dava açıldıktan sonra, dilekçelerin birinci incelemeye tabi tutulacağı ve dilekçelerin “görev ve yetki”, “idari merci tecavüzü”, “ehliyet”, “idari davaya mevzu olacak Kesin ve yürütülmesi gereken bir süreç olup olmadığı”, “süre aşımı”, “husumet”, “3 ve 5 inci unsurlara Müsait olup olmadıkları” istikametlerinden sırasıyla inceleneceği; 4. fıkrasında, dilekçelerin birinci inceleme mevzuları istikametinden kanuna muhalif görülürse, 15. husus kararlarının uygulanacağı; 6. fıkrasında, bu konuların birinci incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. unsur kararlarının uygulanacağı; 15. hususunun 1. fıkrasının (b) bendinde ise, dava dilekçesinde “ehliyet” tarafından kanuna terslik görülmesi halinde, davanın reddine karar verileceği belirtilmiştir.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun’un 2. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “iptal davaları”; idari süreçler hakkında yetki, biçim, sebep, husus ve niyet istikametlerinden biri ile hukuka muhalif olduklarından Dolayı iptalleri için “menfaatleri ihlal edilenler” tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Bu düzenlemeyle, Yasakoyucu tarafından, yargısal kontrol gayesiyle her idari sürece karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari süreçlerde istikrarsızlığa neden olacağı ve yönetimin işleyişinin bu yüzden Olumsuz etkileneceği göz önüne alınarak, iptal davalarında ön koşul (subjektif ehliyet koşulu) olarak, dava konusu edilecek süreç ile dava açacak şahıs ortasında belirli ölçüler içinde çıkar alakası bulunması kuralı getirilmiştir.
2577 sayılı Kanun’da yer Meydan ve iptal davasının subjektif ehliyet şartı olan “menfaat ihlali”, doktrin ve içtihatlarda dava konusu süreç ile davacı ortasında kurulan ferdî, yasal, yeni bir çıkar bağı olarak tanımlanmakta olup; buna nazaran idari süreçlerin lakin bu idari süreçle legal, şahsî ve yeni bir çıkar münasebeti kurulabilenler tarafından iptal davasına mevzu edilebileceği açıktır. Bir Öbür tabirle, iptal davasına mevzu olan sürecin davacının menfaatini ihlal ettiğinden Laf edilebilmesi için davacıyı etkilemesi, süreç ile davacı ortasında Önemli ve makul bir bağın bulunması ve bu alakanın hukuken korunması gereken bir hakka ait olması gerekmektedir. Kelamı edilen çıkar münasebetinin varlığı ve hudutları ise, her olayda idari yargı yerince uyuşmazlığın niteliğine nazaran belirlenmektedir.
Üstte yer verilen mevzuat ve açıklamalar çerçevesinde, dava konusu süreç ile davacı ortasında çıkar alakasının bulunmaması halinde, 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b. unsuru uyarınca, davanın ehliyet tarafından reddine karar verilmesi gerektiği açıktır.
Bu tarafıyla, uyuşmazlıkta öncelikle, 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 17. ve 19. unsurlarının iptalinin istenilmesinde, davacının menfaatinin (subjektif ehliyetinin) bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Dava, 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 17. hususunun iptali istemi istikametinden incelendiğinde;
Ülkemizde toplumsal Emniyet kurumlarının (Emekli Sandığı, Toplumsal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur gibi) Biricik çatı altında birleştirilmesi emeliyle 5502 sayılı Kanunla Toplumsal Emniyet Kurumu kurulmuş; toplumsal güvenlikle ilgili düzenlemelerin Biricik bir kanunla bir ortaya getirilerek norm ve standart birliğinin sağlanması ile toplumsal Emniyet ıslahatının gerçekleştirilmesi gayesiyle da, 31/05/2006 tarih ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve genel sıhhat Sigortası Kanunu (genel olarak) 01/10/2008 tarihinde (bazı hususları ise farklı tarihlerde) yürürlüğe konulmuştur.
5510 sayılı Kanun’un 41. unsurunda, bu Kanun’a nazaran sigortalı sayılanların, borçlanabileceği mühletler (askerlik hizmeti gibi) ve bu müddetlerin hizmet olarak kıymetlendirilmesine ait tarz ve asıllar düzenlenmiş, 46. unsurun ikinci fıkrasında da fakülte yahut yüksek okullarda geçen sivil öğrencilik müddetlerinin borçlanılmasına ait düzenlemelere yer verilmiştir.
Ayrıyeten, anılan Kanun’un 41. unsurunun üçüncü fıkrasında, “Bu Kanuna nazaran tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden evvelki müddetler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür…” ve Süreksiz 7. hususunun yedinci fıkrasında, “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4 üncü hususun birinci fıkrasının (c) bendine nazaran birinci defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden evvelki müddetleri, bu Kanunun 41 ve 46 ncı hususları, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci hususu ile 3201 sayılı Kanuna nazaran borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun süreksiz unsurlarının uygulanmasını gerektirmez.” kuralı yer almıştır.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanun’un Süreksiz 1. unsurunun birinci fıkrasında, “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel, … 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabi olanlar, bu Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kabul edilir.” kararına; Süreksiz 4. hususunun dördüncü fıkrasında, “Bu Kanunda bilakis bir karar bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle bu Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Evvel 5434 sayılı kanun kararlarına tabi olarak çalışmış olup bu Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak tekrar çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kararları de iç 5434 sayılı kanun kararlarına nazaran süreç yapılır. …” kararına; beşinci fıkrasında, “Bu unsur kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, tekrar bağlanması, toptan ödemeleri, İlgi devamı, ihya ve borçlanmaları, öteki ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kararları de iç 5434 sayılı kanun kararlarına nazaran süreç yapılır ve bu unsurun uygulanmasında mülga 2829 sayılı kanun kararları ayrıyeten dikkate alınır. …” kararına; Süreksiz 7. hususunun birinci fıkrasında ise, “Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, … 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlar ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun süreksiz 20 nci hususuna nazaran sandıklara tabi sigortalılık başlangıçları ile hizmet müddetleri, fiili hizmet müddeti artırımı, prestiji hizmet mühletleri, borçlandırılan ve ihya edilen mühletler ve sigortalılık müddetleri tabi oldukları kanun kararlarına nazaran kıymetlendirilir.” kararına yer verilmiştir.
5510 sayılı Kanun’un Süreksiz 1, Süreksiz 4 ve Süreksiz 7. hususlarında yer Meydan anılan düzenlemeler ile, 5510 sayılı Kanun’da tersine bir düzenleme bulunmadıkça, 01/10/2008 tarihinden Evvel Emekli Sandığı iştirakçisi olanlar hakkında, bu Kanun’la yürürlükten kaldırılan kararları iç 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kararlarına nazaran süreç yapılacağı ve bunların aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, borçlanmaları üzere bahislerde 5434 sayılı Kanun’un uygulanacağı; ayrıyeten, 01/10/2008 tarihinden Evvel 5434 sayılı Kanun’a nazaran borçlanılan müddetlerin de 5434 sayılı kanun kararlarına nazaran değerlendirileceği kurala bağlanmıştır.
5434 sayılı Kanun’un ek 8 ve ek 31. hususlarında ise, bu Kanuna tabi iştirakçilerin borçlanabileceği müddetler (askerlik hizmeti gibi) ve bu mühletlerin kıymetlendirilmesine ait adap ve temeller düzenlenmiş; ayrıyeten, 5510 sayılı Kanun’un Süreksiz 4. hususunun onuncu fıkrasında da, iştirakçilerin borçlanabileceği birtakım mühletlere (sivil öğrencilikte geçen müddetler gibi) ait Bazen düzenlemelere yer verilmiştir.
Yukarıda Aleni metinlerine yer verilen mevzuat kararları bir Tüm halinde değerlendirildiğinde; 01/10/2008 tarihinden Evvel Emekli Sandığı iştirakçisi olanlar hakkında (borçlanma ve emeklilik yaşının tespitine yönelik süreçler dahil), tersine bir düzenleme bulunmadıkça (5510 sayılı Kanunun Süreksiz 4. unsurundaki düzenlemeler de dikkate alınarak) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kararlarının uygulanacağı; 01/10/2008 tarihinden sonra birinci kere halk vazifesine başlayanların ise 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve genel sıhhat Sigortası Kanunu kararlarına tabi olacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu duruma nazaran, 01/10/2008 tarihinden Evvel halk vazifesinde bulunan ve emeklilik istikametinden 5434 sayılı Kanuna tabi olanların borçlanma süreçleri ve borçlanılan müddetlerin hizmet olarak kıymetlendirilmesi ile emeklilik yaşının tespitine ait süreçlerin, bilakis bir karar olmadıkça, 5434 sayılı kanun kararlarına nazaran yapılması gerektiği açıktır.
Öte yandan, Toplumsal Emniyet Kurumu Başkanlığınca 22/2/2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelge yürürlüğe konulmuş, Laf konusu Genelgenin 10. kısmında “Hizmet Borçlanmaları”na ilişkin açıklamalara yer verilmiş, anılan kısmın 3. kısmında de “5510 sayılı Kanunun 41 inci Hususuna Nazaran Borçlanılan Müddetlerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi”ne ait konular düzenlenmiş; Laf konusu bu kısma, 24/04/2019 tarih ve 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 17. unsuru eklenmiştir.
24/04/2019 tarih ve 2019/9 sayılı Genelgenin dava konusu olan ve iptali istenen 17. unsurunda; “Üçüncü kısımda yer Meydan “6- 506 ve 1479 sayılı kanunlara nazaran borçlanma yapılıp tebligat tarihi tespit edilemeyen borçlanmalar (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge)” başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla Bir arada eklenmiştir.
“7- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra birinci kere 4 üncü hususun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların borçlanmalarının değerlendirilmesi
2008 yılı Ekim ayı başından sonra birinci sefer 4 üncü unsurun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların Kanuna nazaran tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden evvelki müddetler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecek ve Kanunun yürürlük tarihinden sonraki mühletlere ilişkin borçlanmalarda; borçlanılan prime temel gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilecektir.
Seçilen prime temel çıkar, borcun ödendiği tarihteki prime temel taban yarara oranlanarak, Laf konusu Oran ilgili ayın prime temel taban yararı ile çarpılarak bulunacak ve bulunan fiyat ilgili ayın prime temel karı kabul edilecektir. Lakin hesaplanan prime temel çıkar hiçbir suretle o ayın prime temel azami çıkarını geçemeyecektir.
Lakin, Kanunun süreksiz 7 nci hususunun yedinci fıkrası uyarınca Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra birinci sefer 4 üncü hususun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden evvelki müddetlerinin, Kanunun 41 inci, 46 ncı hususları, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci unsuru ile 3201 sayılı Kanuna nazaran borçlandırılması halinde, sigortalılık başlangıç tarihi geriye götürülmeyecek ve haklarında Kanunun süreksiz hususları uygulanmayacaktır.
Örnek 1- 15/9/2016 tarihinde birinci defa Kanunun dördüncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalı olarak vazife başlayan ve 17/8/2012-17/8/2013 tarihleri ortasında geçen askerlik müddetini 28/12/2017 tarihinde Kurumumuza vermiş olduğu dilekçe ile prime temel çıkar alt hududu üzerinden borçlanmak isteyen sigortalının borçlanmaya ait Amel ve süreçleri aşağıdaki üzere olacaktır. …
Örnek 2- 7/8/2003-16/9/2004 tarihleri ortasında 506 sayılı kanun kapsamında uzun vadeli sigorta kollarına prim yatıran 2/7/2005 tarihinde doğum yapan ve 15/12/2009 tarihinde Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının ( c) bendi uyarınca sigortalı olan ilgili günlük 70 TL prime temel kar üzerinden doğum borçlanması yapmak için 28/1/2018 tarihinde Kurumumuza Müracaat etmiştir. Bu durumda borçlanmaya ait Amel ve süreçleri aşağıdaki üzere olacaktır…” açıklamalarına yer verilmiştir.
Anılan Genelgenin 17. hususuyla, 01/10/2008 tarihinden sonra birinci kere halk vazifesine başlayanların (bir Öbür sözle, emeklilik istikametinden 5510 sayılı Kanun’a tabi olanların) borçlanmalarının hizmet olarak kıymetlendirilmesine ait konuların düzenlendiği; 01/10/2008 tarihinden Evvel halk misyonunda bulunanların (emeklilik tarafından 5434 sayılı Kanun’a tabi olanların) borçlanmalarının hizmet olarak kıymetlendirilmesine dair rastgele bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir.
Dava evrakının incelenmesinden, güvenlik genel Müdürlüğünde güvenlik Hizmetleri Sınıfında misyon yapan (08/09/1999 tarihinden sonra misyona başlayan) davacının, toplumsal Emniyet bakımından (01/10/2008 tarihinden Evvel halk vazifesine başlaması nedeniyle) 5434 sayılı Kanun’a tabi olduğu, emeklilik tarafından iştirakçiliğin başladığı tarihten evvelki periyoda ait olarak hizmet borçlanması yaptığı; güvenlik genel Müdürlüğünün 23/03/2020 tarih ve 31513 sayılı yazısıyla, Teşkilatta 08/09/1999 tarihinden sonra vazifeye başlayan ve bu tarihten Evvel sigorta başlangıcı bulunmayan çalışanın yaptığı hizmet borçlanmasının, emeklilik hizmet müddetine eklenmekle birlikte, iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde dikkate alınmayacağının ve emeklilik yaşının 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. unsuru yerine, 39. unsuruna nazaran belirleneceğinin bildirilmesi üzerine, Toplumsal Emniyet Kurumu Başkanlığınca yürürlüğe konulan (22/02/2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelgede değişiklik öngören) 24/04/2019 tarih ve 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 17. ve 19. unsurlarının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bakılan uyuşmazlıkta, her ne kadar davacı tarafından, hizmet borçlanmasının, 2019/19 sayılı Genelgenin dava konusu edilen 17. unsuruna dayanılarak, iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde ve 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. unsuru kapsamında emeklilik yaşının belirlenmesinde dikkate alınmadığı ileri sürülmüş ise de; Laf konusu 17. hususta, 01/10/2008 tarihinden sonra birinci kere halk misyonuna başlayanların (emeklilik tarafından 5510 sayılı kanun kararlarına tabi olanların) yaptıkları borçlanmaların hizmet olarak kıymetlendirilmesine ait konuların düzenlendiği; 01/10/2008 tarihinden Evvel halk vazifesinde bulunan ve emeklilik istikametinden 5434 sayılı Kanun’a tabi olan davacının borçlanmasına yönelik bir düzenlemeye yer verilmediğinden, dava konusu olan ve iptali istenilen 17. unsurun davacıya uygulanacak bir düzenleme olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, Genelgenin 17. unsurunun iptalinin istenilmesinde davacının menfaati bulunmadığından, 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b hususu uyarınca, davanın ehliyet tarafından reddi gerekmektedir.
Dava, 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 19. unsurunun iptali istemi istikametinden incelendiğinde;
27/01/1962 tarih ve 11020 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22/1/1962 tarih ve 1 sayılı Türkiye Aka millet Meclisi Üyelerinin Ödenek ve Yollukları Hakkında kanun ile milletvekillerinin özlük hakları düzenlenmiştir.
5434 sayılı Kanun’un yürürlükte olan ek 31. unsurunun üçüncü fıkrasında, “Aylıklarını 22 Ocak 1962 tarihli ve 1 sayılı kanun ile ek ve tadillerine nazaran Meydan ve almış olan Emekli Sandığı İştirakçilerinin, Toplumsal Sigortalar Kurumu Kanunu yahut Bağ-Kur Kanunu yahut Toplumsal Sigortalar Kurumu Kanununun süreksiz 20 nci hususunda kelamı edilen sandıkların kanunlarının kapsamındaki hür meslekte geçmiş ve değerlendirilmemiş hizmet müddetlerinin 15 yılı, bu hizmetlerin ismi geçen kanunların kararları uyarınca belgelenmeleri halinde, tahsil durumları itibariyle memuriyete giriş derecesi temel alınarak, hizmetin geçtiği Kuruluş tarafından borçlandırılır.” düzenlemesine yer verilerek, anılan 1 sayılı kanun kapsamında Milletvekili olarak misyon yapmış olan iştirakçilerin hizmet borçlanması yapabilmelerine dair düzenleme getirilmiştir.
Toplumsal Emniyet Kurumu Başkanlığının 22/2/2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelgesinin 10. Kısmında, “Hizmet Borçlanmaları”na ait açıklamalara yer verilmiş ve kısmın 5. Kısmında, “5510 sayılı Kanunun 4 üncü Hususunun Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları”na ait konular düzenlenmiştir.
Laf konusu 5. Kısmın “2.4” unsurunda, 5434 sayılı Kanun’un ek 31 inci unsuru mucibince yapılan borçlanmalara ait olarak; “5434 sayılı Kanunun yürürlükte bulunan ek 31 inci unsurunun üçüncü fıkrası mucibince aylıklarını 22/1/1962 tarihli ve 1 sayılı kanun ile ek ve tadillerine nazaran Meydan ve almış olanlardan Kanunun 4 ncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların; 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun süreksiz 20 nci unsurunda kelamı edilen sandıkların kanunlarının kapsamındaki özgür meslekte geçmiş ve değerlendirilmemiş hizmet müddetlerinin 15 yılı, bu hizmetlerin ismi geçen kanun kararları uyarınca belgelenmeleri halinde, tahsil durumları itibariyle memuriyete giriş derecesi temel alınarak yapılacak borçlanmalara evvelki mevzuat mucibince devam edilecektir.” açıklamalarına yer verilmiş iken, bu unsura, 24/04/2019 tarih ve 2019/9 sayılı Genelgenin “H- Genelgenin Onuncu Kısmında Yapılan Düzenlemeler” başlıklı kısmının 19. unsuruyla, dava konusu olan ve iptali istenilen paragraf eklenmiş ve buna nazaran, “Borçlanılan hizmetlere ilişkin gün sayısı, prim ödeme gün sayısına eklenmekle Bir arada borçlanılan müddetin başlangıcından Evvel sigortalının toplumsal Emniyet kurumlarında geçen hizmeti yoksa, borçlanılan mühletin başlangıcı tıpkı vakitte sigortalılık müddetinin başlangıcı olarak kabul edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta, her ne kadar davacı tarafından, hizmet borçlanmasının 2019/19 sayılı Genelgenin 19. unsuruna dayanılarak, iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde ve 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. hususu kapsamında emeklilik yaşının belirlenmesinde dikkate alınmadığı ileri sürülmüş ise de, dava konusu düzenlemeyle, 22/1/1962 tarih ve 1 sayılı Türkiye Aka millet Meclisi Üyelerinin Ödenek ve Yollukları Hakkında Kanun’a nazaran aylık almış olan iştirakçilerin, hizmet müddetlerinin borçlandırılmasına ve borçlanılan bu mühletlerin sigortalılık başlangıcının tespitinde dikkate alınmasına yönelik düzenlemeler getirildiği ve buna nazaran, dava konusu düzenlemenin yalnızca Türkiye Aka millet Meclisi üyelerine ait olduğu; güvenlik genel Müdürlüğünde “Emniyet Hizmetleri Sınıfında” misyon yapan işçiye (ve hasebiyle davacıya) direkt uygulanabilecek bir düzenleme olmadığı göz önüne alındığında, dava konusu 19. unsurun, davacının yasal ve aktüel bir menfaatini etkilemediği ve bu tarafıyla davanın, 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b hususu uyarınca, ehliyet tarafından reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, davacı tarafından, borçlandığı mühletlerin iştirakçiliğin başlangıcının tespitinde dikkate alınması ve 5434 sayılı Kanun’un Süreksiz 205. unsuru kapsamında emeklilik yaşının belirlenmesi istemiyle yönetime başvurabileceği ve bu müracaat üzerine tesis edilecek sürece karşı yargı yoluna başvurabileceği de açıktır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari yargılama Metodu Kanunu’nun 15/1(b) unsuru uyarınca, davanın ehliyet istikametinden REDDİNE,
2. Detayı aşağıda gösterilen Yekün .-TL yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesinin “Seri Davalarda Ücret” başlıklı 22. unsuru uyarınca (Dairemizde bu davayla birebir nitelikte ve birebir yönetime karşı açılmış ondan Çok dava bulunması nedeniyle), uyuşmazlığın seri dava niteliği ve avukatın emeği dikkate alınarak, .-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine,
4. Kullanılmayan .-TL yürütmenin durdurulması harcı ile posta masrafı avansından artan meblağın, kararın katileşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın bildirim tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyine temyiz yolu Aleni olmak üzere, 24/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok