5434 e tabi memurların emekli ikramiyesi koşulları;
-Tüm hizmet müddetlerinin tamamı memurluk statüsünde geçmiş ise emekli olduğunda hizmet müddetlerinin tamamına emekli ikramiyesi alabilirler. Yalnızca 1 yıldan az hizmet müddetlerine emekli ikramiyesi alamazlar.
-33 yıl 11 ay hizmeti olan memur emekli olduğunda yalnızca 33 yıl hizmetine emekli ikramiyesi alır, 11 ay hizmetine emekli ikramiyesi alamaz.
–Emekli ikramiyesi ödenmesinde son emekli olunduğu tarihteki statüye bakılmamaktadır, ister memurluktan, ister esnaflıktan, ister işçilikten ayrılıp yeniden hangi statüde emekli aylığı bağlanırsa bağlansın, emekli aylığı bağlanma kaidesi ile emekli ikramiyesi ödenmektedir. Yani, 25 yıl memurluk yapıp ayrılmış ve 4 yıl sigortalı çalışmış kişinin son statüsü personel de olsa ve emekçi statüsünden aylık bağlansa da 25 yıllık memurluk hizmetine aylık bağlandığı tarihte emekli ikramiyesi ödenir.
-Hizmet bütünleşmesi varsa, yani emekli aylığı bağlanılacak hizmetler personellik, memurluk, esnaflık üzere müddetler ise bu kez memurluk hizmet müddetinin tam yıllarına emekli ikramiyesi ödenmesinde 1475 sayılı İş Kanunu Husus 14 kararında belirtilen kıdem tazminatı ödenmesine hak kazanılması kaideleri aranır. İş Kanunu koşullarına nazaran de, memurluktan misyona son verilme, atılma üzere durumlarda emekli ikramiyesi ödenmiyor. Bu durumda memurluk hizmet müddetine emekli ikramiyesi ödenmesi için aranılan koşullar kıdem tazminatı ödenmesinde aranılan kaideler olur, bu durumlar da;
– Askerlik sebebiyle isteğiyle misyonundan ayrılma, Evlenen bayanların işinden bir yıl içerisinde ayrılması, Emeklilik sebebiyle ayrılma,
– 8 Eylül 1999 öncesi başlayıp da bu tarihten sonra istifa etme yahut 15 yıllık sigortalılık mühleti ve 3600 gün hizmetinin bulunması; 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlardan 25 yıl sigortalılık mühleti ve 4500 gün hizmetleri bulunma yahut sigortalılık mühleti olmaksızın 7000 gün hizmeti bulunup da istifa etme, durumlarıdır.
Bu değerlendirmelerimiz 5434 sayılı Kanun Husus 89 kararı kapsamında yapılmıştır.
5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi kuralları;
-5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi ödemelerinde 5434 sayılı Kanun Unsur 89 kararı uygulanmaktadır. Yani emekli ikramiyesine ait azami mühlet, hesap usulü, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme ögeleri ile bu ödeme ögelerine hak kazanma koşullarına ait temel ve metotlarda 5434 e tabi memur kıyas alınmaktadır.
-Sadece büyük kıymeti bulunan bir farklılık bulunur. 5434 e tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesinde son statünün memur mu, personel mi, esnaf mı olduğuna bakılmaz, FAKAT, 5510 a tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesi için kesinlikle son statünün memur olması kuralı aranmaktadır.
Yani, 30 yıl memur, sonra 1 gün, 10 ay , 3 yıl vb. üzere bir mühlet de emekçi yahut esnaf olursa bu memurun 30 yıllık hizmet mühletine emekli ikramiyesi ödenmez.
-Tüm hizmet müddetlerinin tamamı memurluk statüsünde geçmiş ise emekli olduğunda hizmet müddetlerinin tamamına emekli ikramiyesi alabilirler. Yalnızca 1 yıldan az hizmet müddetlerine emekli ikramiyesi alamazlar.
-Hizmet bütünleşmesinde 1475 sayılı İş Kanunu Unsur 14 kararı kaideleri yoktur, yalnızca son statünün memur olması kaidesi bulunur.
5510 kapsamındakiler için yapılan bu değerlendirmelerimiz de 5434 sayılı Kanun Ek Husus 82 kararı kapsamında yapılmıştır.
Emekli ikramiyesi konusunda genel kıymetlendirme: Memur için hem aylık bağlanma sisteminde hem de emekli ikramiyesi hesaplanma sisteminde İş Kanunu kapsamında çalışanlara göre aleyhe olan durumların eşitlenmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Buradaki genel kıymetlendirmemiz, çalışanlar ile memurların yalnızca tabi oldukları mevzuatlara yönelik farklılıkları belirtmektir. Her iki çalışma statüsündekilerin çalışma zahmeti, alınan fiyat, müsaade hakları, pasaport hakları vb. üzere hak kaybı yahut formunda eleştirmek değil, sadece çalışanların bir manada emeklilik ikramiyesine endeksli emeklilik hayallerinin gerçekleşmesine, emeklilik ömürlerinde (zira memurlar emekli olduklarında emekli aylıkları misyon aylıklarından çok daha az olmaktadır) maddi zorluğun güzelleştirilmesine katkı sağlamaktır.
Yorum Yok