Detaylar;
Memur emeklilerine ödenen aylıklarda alt Hudut aylığı nedir, nasıl uygulanmaktadır?
Genel olarak en az aylık ödenme durumuna giren memurlar;
(1) Tahsil düzeyi düşük olan,
(2) ek göstergesi bulunmayan,
(3) Hizmet mühleti az olanlar ile,
(4) Bu durumda olanlardan vefat halinde aylık bağlanan dul ve yetimler,
olmaktadır.
En az ödenecek meblağ neden belirlenmektedir.
Sistemsel olarak aylık bağlama meblağı, 5434 e tabi memurlar için, memurun derecesi, kademesi, ek göstergesi, kıdem aylığı, taban aylığı, emeklilik tazminatı, hizmet mühleti, memur maaş katsayısı üzere ögeler temel alınarak, 5510 a tabi memurlar için ise prime temel yararları temel alınarak belirlenmektedir. şayet bu ögeler üzerinden belirlenerek ortaya çıkan fiyat muhakkak bir meblağın altında ise hesaplanan meblağ temel alınmayıp Toplumsal Emniyet Kurumu kanun kararı gereği hesapladığı meblağa yükseltmektedir.
Belirlenen fiyatlar her memur maaş katsayısı artışında da tekrar hesaplanmaktadır. Bu süreç, toplumsal devlet unsurunun gereği olmaktadır.
5434 e tabi olanlar için:
2008 yılı Ekim ayından Evvel memur olanlar ile hak sahiplerine bağlanacak olan en az aylık ödenmesi sisteminin yasal desteği 5434 sayılı kanun ek unsur 19 kararı bulunur. Bu karara nazaran;
Sosyal Emniyet Kurumunca bağlanacak emekli, ismi malullük ve Görev malullüğü aylıklarının alt sonu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43 üncü hususunda bulunan gösterge tablosunun 14. derecesinin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığı meblağı olmaktadır.
Ayrıca, Dul ve yetimlere ödenecek aylıklarda da memurun kendisi için üstte yapılan hesaplama sonucu bulunan fiyatın;
– Dul ve yetim sayısı 3 ve daha Çok ise tamamından,
– Dul ve yetim sayısı 2 şahıs ise %90’ından,
– Dul ve yetim sayısı l şahıs ise %80’inden az olamaz.
Ayrıca, belirlenen bu meblağ içerisinde 5454 sayılı kanun gereği, % 4 oranında ek ödeme katkısı da eklenmektedir. Bu ek ödeme daha Evvel vergi iadesi yerine geçen yeni bir sistemdir.
Bugün için; Memurun kendisine üstte belirtilen sistem dahilinde 2021 birinci yarı Yıl için uygulanan süreçlerde 3020 TL fiyatında en az emekli/malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek olarak;
20 yıllık hizmeti olan, derecesi, kademesi de 4. Derece 1. Kademede olan bir memurun emekli olduğunda kendi durumu ile yapılan hesaplamada aylık fiyatı 2672 TL. olsun, fakat bireye ödenecek olan emekli aylığı fiyatı en az aylık ödeme sistemi uygulandığında 3020 TL olacaktır.
25 yıllık hizmeti olan, Yine derecesi, kademesi de 5. Derece 6. Kademede olan bir memurun emekli olduğunda kendi durumu ile yapılan hesaplamada aylık fiyatı 2784 TL. olsun, lakin şahsa ödenecek olan emekli aylığı fiyatı en az aylık ödeme sistemi uygulandığında 3020 TL olacaktır.
2021 birinci yarı yılı memur maaş katsayıları temel alındığında;
Emeklinin kendisine yahut hak sahibinin 3 şahıs olması halinde ödenecek olan en az aylık meblağı 3020 TL. dir.
Şayet;
Hak sahibi 2 şahıs olursa bu fiyat 2719 TL. olur, hak sahibi 1 şahıs olduğunda da 2417 TL. olur.
5510 a tabi olanlar için:
2008 yılı Ekim ayından sonra birinci kere memur olanlar ile hak sahiplerine bağlanacak olan en az aylık ödenmesi sisteminin yasal desteği 5510 sayılı Kanunun 55. Unsurunda belirlenmiştir.
5434 e nazaran, derece, kademe, ek gösterge vb. ögeler hesaplamada temel alınırken 5510 sayılı Kanunda memurun çalıştığı periyotlardaki prime temel çıkarların alt hudutları dikkate alınır ve memurun emekli olmasını istediği yahut memurun vefatının gerçekleştiği yıla ilişkin Ocak ayı itibariyle Toplumsal Emniyet Kurumunca belirlenen ortalama aylık çıkarın % 35 inden, hak sahibi eş yahut çocuğunun bulunması halinde ise % 40 ından az olmamaktadır. şayet hak sahibi bir şahıs olması halinde ise bu belirleme sonucu ortaya çıkan alt Hudut aylığının % 80 inden, iki şahıs olması halinde ise % 90 ından az olmamaktadır.
Ancak, bu belirleme büsbütün karlar temel alınarak yapıldığından, 5434 e nazaran yapılan kıyaslama biçimi yapılmamaktadır. 5434 e nazaran yapılan hesaplama sistemi her durumda 5510 a nazaran yapılan hesaplama sisteminden yüksek olmaktadır.
Ayrıca, emekli yahut hak sahibi olarak aylık almakta olanlara her Yıl 2 kere bayram ikramiyesi olarak verilen fiyatlar da bu aylıklar dışında ayrıyeten ödenmektedir.
Yine, 2019 yılında 5510 sayılı Kanuna eklenen ek Unsur 19 kararı; “Bu kanun yahut bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun kararlarına nazaran malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar ve aylıklar ile Birlikte her ay prestijiyle yapılan ödemeler toplamı belge bazında, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci hususu uyarınca yapılacak ek ödeme iç 1.500 Türk lirasından az olamaz. Mevt sigortasından yapılan ödemeler toplamı ise bu fiyatın hak sahiplerinin payları oranı temel alınarak tespit olunacak fiyatından az olamaz. Bu kanun kapsamında hesaplanan aylıklar, bu husus ile belirlenen fiyattan düşükse ortadaki ayrım Hazineden Tahsil edilir. Milletlerarası toplumsal Emniyet kontratları mucibince bağlanan kısmi aylıklar için bu husus kararları uygulanmaz.” Biçiminde olup, hesaplamalar sonucu 1500 TL. nin altında bir aylık hesabı yapıldığında, bu meblağlar 1500 TL. olarak ödenecektir.
5434 ve 5510 a nazaran emekli aylığı hesaplanma sistemi:
Sitemize Vakit vakit yapılan müracaatlarda 5510 a tabi memurların aylık ve emekli ikramiye meblağları istenilmekte ve bu mevzuda hesaplamaların yapılması istenilmektedir.
Ancak bilinmesi gereken konu şudur:
5510 a tabi memurlar için sitemizde net bir hesaplama yapılması Muhtemel olmamaktadır. Çünkü, 5510 a tabi memurların yaşlılık aylığı, engellilikten Dolayı yaşlılık aylığı, malullük aylığı üzere yapılacak hesaplamalarda memurun bütün çalışma hayatı müddetince SGK prime temel yararları, ortalama aylık çıkarları, güncelleme katsayısı vb. üzere bilinmesi gereken bilgilere gereksinim olmakta, bunun ise tarafımızca yahut ziyaretçilerimizce bilinmesi Muhtemel olmadığından (özellikle prime temel kazançları) bu bahislerde bir hesaplama yapmamız da Mümkün olmamaktadır. Kestirimi bir hesaplama yapılması da esasen net bir bilgiyi içermeyecek ve aldatıcı bilgi ve hesaplamalara yol açabilecektir. Esasen, şahısların çalışma hayatları içerisindeki Yekün çıkarları da farklı olabilmektedir. Bu nedenle de şahıs bazında bir hesaplama yapılması da Mümkün olamamaktadır. SGK prime temel karların SGK sistemlerinde olduğu bilindiğinden aylık konusunda net bilginin de SGK tarafından öğrenilmesi gerektiğini belirtebiliriz.
Ancak, özetle şunu belirtmek isteriz. Her durumda 5510 a tabi memurların vazife aylıklarının tamamı prime temel yararlarda dikkate alınmış olsa da 5510 sistemindeki emekli aylığı bağlanması hesabının 5434 sistemindeki emekli aylığı bağlanması hesabıyla kıyaslanmaz. Şöyle ki; 5434 e tabi aylık hesabında bütün çalışma süresindeki primlerin ortalamasının tesiri yoktur, memurluk müddeti içerisinde bulunduğu ve en yüksek aylık bağlamaya İmkan veren pozisyonu temel alınmaktadır. 5510 da ise bunun külliyen tersine bütün çalışma mühleti içerisinde almış olduğu misyon aylıkları ve prime temel çıkar fiyatları memurun emekli aylığını belirlemede Aka etkendir. Yüksek maaş alınma ile düşük maaş alınma bağlanacak olan aylığı etkilemektedir. Bu bakımdan 5510 a tabi olanların prime temel yararları ne kadar yüksekse o kadar yüksek, ne kadar az ise o kadar da az emekli aylığı alması kaçınılmaz olmaktadır.
5510 a nazaran aylık bağlama sistemi hakkında bilgiler:
5510 a nazaran Aylık bağlanma sisteminde; 2008 yılı Ekim ayından Evvel emekçi, esnaf üzere hizmeti olup da 2008 yılı Ekim ayından sonra 5510 a tabi memur olarak misyona başlayanların aylık hesaplarında karma sistem uygulanarak aylık hesabı yapılır.
İlk defa 2008 yılı Ekim ayından sonra emekçi, esnaf yahut memur olarak başlayanlarda ise külliyen 5510 da bulunan sistem uygulanarak aylık hesaplanır.
5510 sistemine nazaran memurun çalışma yıllarına ilişkin SGK prime temel yararları emekli oldukları Yıl temel alınarak güncellenme katsayısı uygulanarak güncellenir.
Yani yeni sistemde Emekli aylığı fiyatının ortaya çıkması ORTALAMA AYLIK KAR X AYLIK BAĞLAMA ORANI formülü ile bulunur.
Güncelleme katsayısı; her yılın Aralık ayı TÜİK tarafından açıklanan en nihayet Temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının, yani TÜFE nin % 100 ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme suratının % 30 unun toplamına 1 (BİR) tam sayısının ek edilmesi sonucu bulunur.
Formüldeki Ortalama Aylık Çıkar içeriği de şöyledir; Memurun emekli aylığının bağlanmasını talep ettiği Yıl ve bir evvelki Yıl dış olmak üzere, her yıla ilişkin SGK prime temel çıkarlarının çıkarın ilişkin olduğu yıldan sonra ve memurun emekli talep tarihine kadar geçen hır yılın güncelleme katsayısı ile artırılarak güncellenmesi sonucu bulunur. Ve bulunan bu fiyata emeklilik talep yılı ve bir evvelki yılın prime temel karları da iç edilerek güncellenen yararların toplamı temel alınır. Yekün çıkarlardan memurun çalışma mühleti içerisindeki Yekün prim ödeme gün sayısına bölünür ve Ortalama Günlük Kar bulunur. Ortalama günlük karın 30 sert alınarak da ortalama aylık karı bulunur, yani ortalama aylık yararın bulunması Ortalama günlük yarar x 30 formülüdür.
Yine formüldeki Aylık Bağlama Oranının içeriği de şöyledir; Memurun SGK primleri yatırılmak suretiyle geçen prim ödeme gün sayılarının her 360 günü, yani her yılı için % 2 olarak uygulanır.
2008 sonrası birinci sefer çalışma hayatına başlayanlar için Malüllük aylığının hesaplanması sistemi 5510/Madde 27 kararında açıklanmıştır.
Bu karara nazaran;
– Malüllük aylığı; prim gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden,
– 9000 gün ve daha Çok olanlar için ise Yekün prim ödeme gün sayısı üzerinden,
Ortalama aylık karı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan fiyat malullük aylığı fiyatı olmaktadır. Buradaki ortalama aylık çıkar, memurun her yıla ilişkin prime temel yararının, karın ilişkin olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her Yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan karlar toplamının, prestiji hizmet mühleti ile fiili hizmet müddeti artırımı dış Yekün prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük yararın otuz sert olmaktadır.
Aylık bağlama oranı da, memurun malüllük, yaşlılık ve mevt sigortalarına tabi geçen Yekün prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanmakta ve bu hesaplamada 360 günden Noksan müddetler orantılı olarak dikkate alınmaktadır. Fakat aylık bağlama oranı % 90’ı geçememektedir.
Ayrıca, çalışma gücü kaybı oranlarına nazaran aylığa hak kazanan memurlar için de hesaplanacak aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olanlar için çalışma gücü kayıp oranının 9000 gün prim ödeme gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan sayının % 60’a bölünmesi suretiyle hesaplanan gün sayısına nazaran, % 50’yi geçmemek üzere tespit edilen Oran olmaktadır. Prim ödeme gün sayısı 9000 günden Çok olanlar için ise Yekün prim ödeme gün sayısına nazaran aylık bağlama oranı belirlenmektedir.
2008 sonrası birinci sefer çalışma hayatına başlayanlar için Yaşlılık aylığının hesaplanması sistemi de 5510/Madde 29 kararında açıklanmıştır.
Bu karara nazaran Tekrar tıpkı biçimde; Ortalama aylık yararı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan meblağ malullük aylığı fiyatı olmaktadır. Buradaki ortalama aylık çıkar, memurun her yıla ilişkin prime temel yararının, karın ilişkin olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her Yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan karlar toplamının, prestiji hizmet müddeti ile fiili hizmet müddeti artırımı dış Yekün prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük yararın otuz sert olmaktadır.
Aylık bağlama oranı da, memurun malüllük, yaşlılık ve vefat sigortalarına tabi geçen Yekün prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanmakta ve bu hesaplamada 360 günden Noksan mühletler orantılı olarak dikkate alınmaktadır. Lakin aylık bağlama oranı % 90’ı geçememektedir.
Ayrıca, çalışma gücü kaybı oranlarına nazaran aylığa hak kazanan memurlar için de hesaplanacak aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olanlar için çalışma gücü kayıp oranının 9000 gün prim ödeme gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan sayının % 60’a bölünmesi suretiyle hesaplanan gün sayısına nazaran, % 50’yi geçmemek üzere tespit edilen Oran olmaktadır. Prim ödeme gün sayısı 9000 günden Çok olanlar için ise Yekün prim ödeme gün sayısına nazaran aylık bağlama oranı belirlenmektedir.
2008 öncesi personellik, esnaflık üzere hizmetleri olup da 2008 sonrası birinci defa memurluğa başlayanlar için Yaşlılık aylığının hesaplanması sistemi de 5510/geçici husus 2 kararında açıklanmıştır.
Bu karara nazaran de;
Memurun 2008 yılı Ekim ayına kadar geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına yahut fiili hizmet müddetine ilişkin aylık; 2008 yılı Ekim ayından evvelki kanun kararlarına nazaran, aylık talep tarihindeki Yekün prim ödeme gün sayısı yahut fiili hizmet mühleti üzerinden, 2008 yılı Ekim ayı prestijiyle hesaplanacak aylığının 2008 yılı Ekim ayına kadarki prim ödeme gün sayısı yahut fiili hizmet mühleti ile orantılı kısmı, aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her Yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak hesaplanır. Ve memurun 2008 yılı Ekim ayından sonra geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına ilişkin aylığı, aylık talep tarihindeki Yekün prim ödeme gün sayısı üstte belirttiğimiz 5510/29 uncu unsur kararlarına nazaran hesaplanacak aylığın da 2008 yılı Ekim ayından sonraki prim ödeme gün sayısına orantılı kısmı kadardır. Lakin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Evvel 3600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen ve Kanunun yürürlük tarihinden evvelki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet müddetlerinin her 360 günü için % 3 oranı temel alınmaktadır. Sonuçta bu durumda olanların aylıkları üstte açıklandığı üzere hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşur.
Yorum Yok