2547 sayılı Kanunun 60 ncı unsurunda, “a. (Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Bir müddet öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra Cumhurbaşkanı yardımcılığına, bakanlığa yahut Yasama Organı Üyeliğine seçilenler, bu vazifelerde geçirdikleri müddetler hesaba katılmak ve buna nazaran aylık dereceleri yükseltilmek, Uğraş unvan ve sıfatlarını kazanma ile ilgili kararlar Bâtın kalmak kuralıyla başvurmaları halinde bu kanun kararlarına nazaran ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna kadro şartı aranmaksızın dönerler.
(Ek bent:17/9/2004-5234/2 md.) Bunlardan emekli iken yüksek öğretim kurumlarına dönenlerin yahut yüksek öğretim kurumlarına döndükten sonra emekliliğe hak kazanıp emekli olanların emekli aylıkları kesilmez. (Mülga ikinci cümle: 18/6/2017-7033/17 md.) (…)
b. (Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme yahut disiplin kararları ile çıkarılanlar dış olmak üzere rastgele bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri müracaatları üzerine bu kanun kararları çerçevesinde takım şartı aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.
c. (Ek: 14/4/1982 – 2653/5 md.) Yükseköğretim Heyeti yahut Yükseköğretim Denetleme Heyeti reis ve üyeliklerine, rektör ve dekanlıklara yükseköğretim kurumları ile bir halk misyonunda iken seçilenlerden, mühletinin tamamlayarak yine seçilmemeleri sebebiyle ayrılanların, bu misyonlarında geçirdikleri müddetler hesaba katılmak ve buna nazaran aylık ve dereceleri yükseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak ayrıldıkları tarihten itibaren kendi kurumlarına boş takım şartı aranmaksızın dönüşleri yapılır.” kararı yer almaktadır.
Maddede 3 türlü sebeple ayrılma düzenlenmiştir.
– Bir mühlet öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra Cumhurbaşkanı yardımcılığına, bakanlığa yahut Yasama Organı Üyeliğine seçilme sebebiyle istifa,
– Yükseköğretim Şurası yahut Yükseköğretim Denetleme Şurası reis ve üyeliklerine, rektör ve dekanlıklara yükseköğretim kurumları ile bir halk misyonunda iken seçilme sebebiyle istifa,
– Bu sebepler dışında ve mahkeme yahut disiplin kararları ile çıkarılanlar dış olmak üzere rastgele bir nedenle kendi isteği ile istifa.
Madde metninden de anlaşılacağı üzere birinci iki istifada, dönüş için başvurdukları takdirde atamalarının yapılması zaruridir.
3. istifa formunda ise üniversitelere “takdir hakkı” verilmiş olup, gereksinim olmaması üzere bir sebeple atamalarının yapılmaması mümkündür. Danıştayın vermiş olduğu 2 karar da bu konu açıkça vurgulanmıştır.
Danıştay 8. Dairesi (E:2005/267, K:2005/3723, T:20.09.2005)
Davalı Üniversitede Yardımcı doçent olarak misyon yapmakta iken kendi isteğiyle 1999 yılında emekli olan davacının, tekrar atanma talebinin, daha Evvel verdiği derslerin uzman ve takımlı öğretim üyeleri tarafından veriliyor olması, bu prestijle hizmetine gereksinim bulunmadığı gerekçesiyle reddine ait Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğünün … günlü ve … sayılı sürecinin iptali istemiyle açtığı davada; konusunda yetişmiş bir Öğretim üyesi olan davacıya artık ders verilmeyecek olması, gelecekte de ders verilemeyeceği manasına gelmeyeceğinden davacının yine vazifeye alınmama nedenine katılmanın Mümkün bulunmadığından 2547 sayılı Yasanın 60/B unsuruna uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu süreci iptal eden İzmir 4. idare Mahkemesinin 5.11.2004 günlü ve E:2004/81, K:2004/1364 sayılı kararının; yönetimin takdir yetkisinin olduğu, vazifeye alma zorunluluğunun bulunmadığı öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. hususu uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, Yardımcı doçent olarak vazife yapmakta iken kendi isteğiyle emekli olan davacının, tekrar atanma talebinin reddine ait süreçten kaynaklanmaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Yasasının 60/b hususunda, “yükseköğretim kurumlarından, mahkeme yahut disiplin kararları ile çıkarılanlar dış olmak üzere rastgele bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri, başvurulan üzerine bu kanun kararları çerçevesinde takım şartı aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.” kararını taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, iktisat Kısmı iktisat Siyaseti Anabilim Kısmında Yardımcı doçent olarak misyon yapmakta iken kendi isteğiyle 1999 yılında emekliye ayrılan davacının, üniversitedeki misyonuna Geri dönme istemiyle yaptığı müracaatın, hizmetine gereksinim duyulmadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine açtığı davada, idare Mahkemesince, davacının konusunda yetişmiş olduğu ve artık ders verilmeyecek olmasının, gelecekte de ders verilmeyeceği manasına gelmeyeceği gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
2547 sayılı Yasanın 60/b unsuru incelendiğinde, davacı pozisyonunda bulunan şahısların hiç bir kayıt ve kaideye bağlı olmaksızın mutlak surette misyonlarına alınmaları gerektiği yolunda bir Sonuç çıkarılmasına İmkan bulunmadığı üzere, davacının uzmanlık alanıyla ilgili derslerin üniversitede hala var bulunan uzman ve takımlı öğretim üyeleri tarafından veriliyor olması karşısında da, davacıya şimdi ders verilmemiş olmasının gelecekte de ders verilemeyeceği manasına gelmediği münasebetine de hukuken katılmaya İmkan bulunmamaktadır. Anılan münasebet yönetimin davacının uzmanlık alanında öğretim üyesi muhtaçlığı doğması halinde dikkate alınması gereken bir ögedir.
Bu prestijle, hizmetine gereksinim duyulmayan davacının, 2547 sayılı Yasanın 60/b hususu kapsamında davalı idarece atanması zaruriliği bulunmadığından, bu istikametiyle dava konusu süreçte halk faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmamakta olup anılan süreci iptal eden idare Mahkemesi kararında türel isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, İzmir 4. idare Mahkemesi kararının bozulmasına ve tekrar bir karar verilmek üzere belgenin anılan Mahkemeye gönderilmesine 20.9.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.
Danıştay İdari Dava Daireleri. Heyeti E:1992/96, K:1993/4, T:22/01/1993
İstemin Özeti: Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi iken kendi isteğiyle vazifesinden ayrılan davacının, 2547 sayılı Yasanın 3676 sayılı Maddeyle değişik 60/b unsuru uyarınca tekrar birebir vazifeye dönmek istemiyle yaptığı müracaatının yanıt verilmemek suretiyle reddine ait sürecin iptali ile bu süreç sebebiyle mahrum kaldığı nakdî haklarının ve Emekli Sandığı keseneklerinin ödenmesi istemiyle açılan dava sonucunda, Danıştay Beşinci Dairesince verilen ve dava konusu sürecin iptali ile tazminat isteğinin kabulüne dair bulunan 20.11.1991 günlü, E: 1991/977, K: 1991/2175 sayılı kararın, 2547 sayılı Yasanın 60/b unsurunun, ilgililerin eski vazifelerine tekrar atanmaları konusunda, yönetime takdir yetkisi tanıdığı öğretim üyesi fazlalığı bulunan kısımda davacının hizmetine muhtaçlık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: 2547 sayılı Yasanın 60/b unsurunun, vazifelerinden kendi istekleriyle ayrılan öğretim üyelerinin, takım şartı aranmaksızın, eski misyonlarına dönmelerine İmkan sağladığı ve idareyi müracaatın kabulüyle yükümlü tuttuğu, ortodonti kısmının pratik ve laboratuvar araştırma eğitiminde öğretim üyesine gereksinim bulunduğundan bahisle, dava konusu sürecin iptali ve tazminat isteğinin kabulü yolundaki Danıştay Beşinci Dairesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: M.C.
Danıştay Savcısı S.G.’nin Niyeti: Temyiz dilekçesinde öne sürülen konular 2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanununun 49 uncu unsurunun 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlere Müsait olduğundan davalı yönetimin temyiz isteğinin kabulüyle temel kararda belirtilen görüş doğrultusunda Danıştay 5 inci Dairesince verilen 20.11.1991 günlü ve K: 1991/2175 sayılı kararın bozulması gerekeceği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri genel Kurulunca gereği görüşüldü:
Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Kolunda Profesör olarak çalışmakta iken 1.9.1986 tarihinde kendi isteğiyle, bu vazifesinden ayrılmış olan davacının 2547 sayılı Kanunun 3676 sayılı kanunla değişik 60/b hususu uyarınca, tekrar birebir vazifeye dönmek istemiyle yaptığı 3.12.1990 günlü müracaatının karşılık verilmemek suretiyle reddine ait sürecin iptali ile bu süreç sebebiyle mahrum kaldığı mali haklarının ve Emekli Sandığı keseneklerinin ödenmesi istemiyle açmış olduğu dava sonucunda, Danıştay Beşinci Dairesinin 20.11.1991 günlü E: 1991/977, K: 1991/2175 sayılı kararıyla, dava konusu süreç iptal edilmiş, tazminat isteğinin de kabulüne karar verilmiştir.
Davalı yönetimler, bu kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedirler.
Danıştay Beşinci Dairesince, 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı unsurunun ( b ) bendinde yer Meydan “dönebilirler” ibaresinin, bu bentte yazılı nedenlerle yükseköğretim kurumlarından ayrılanların, kendi isteklerine bağlı olarak ayrıldıkları kuruma dönebileceklerini Anlatım ettiği 2547 sayılı Yasanın 60/b hususunun değişikliğine ait 3599 sayılı kanun tasarısında yönetime takdir yetkisi verilmemiş olmasının Cumhurbaşkanının veto münasebetinde yer almış ve ulusal Eğitim Komitesince da bu görüş benimsenerek raporda bu konuya değinilmiş olmasına rağmen Meclis genel Kurulunca eski metnin motamot kabul edilmiş olmasının, bu görüşün benimsenmediğinin ispatı olarak kabul edilmek gerektiği kelamı edilen unsur kararının “kadro şartı aranmaksızın” ilgililerin dönmelerine İmkan sağladığı, yönetimleri müracaatın kabulüyle yükümlü tuttuğu, buna nazaran gereksinim ögesinin tartışmasının yapılamayacağı, diğer yandan, unsurda yer Meydan “bu kanun kararları çerçevesinde” ibaresinin ise ilgililerin döneceği ögretim üyeliği için 2547 sayılı Maddede yer Meydan öğretim üyeliğine Nakil niteliklerinin kaybedilmiş olup, olmadığının araştırılması gerektiğine ait bulunduğu, 2547 sayılı Maddede öğretim üyeliğine Nakil sürecinin, takımların ilanıyla başlatılmasına rağmen 60/b hususu kapsamındakiler tarafından takım kaidesi aranmamasının da kelamı geçen ibarenin belirtilen formda yorumlanmasını Mecbur kıldığı gerekçesiyle dava konusu süreç iptal edilerek, mahrum kalınan mali haklarının tazmini isteği kabul edilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3676 sayılı Kanunla değişik 60 ıncı unsurunun (b) fıkrası “yükseköğretim kurumlarından, mahkeme yahut disiplin kararları ile çıkarılanlar dış olmak üzere rastgele bir nedenle kendi isteğiyle ayrılan öğretim üyeleri, müracaatları üzerine bu kanun kararları çerçevesinde takım şartı aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler” kararını taşımaktadır.
Sözü edilen unsur kararı uyarınca, ayrıldığı üniversiteye dönmek için başvuran ilgilinin, bu müracaatının kabulü konusunda ilgili yükseköğretim kurumunun yasal yükümlülük altında ve bağlı yetki içinde bulunup bulunmadığının incelenip kıymetlendirilmesi gerekmektedir.
2547 sayılı Yasanın 3676 sayılı Yasa ile değişik 60 ıncı unsurunun (a) ve (c) bentlerinde, Öbür nedenlerle de olsa, yükseköğretim kurumundan ayrılmış olan şahısların, başvurmaları halinde kurumlarına “dönecekleri” belirtildiği halde, (b) bendinde “dönebilecekleri”nin karara bağlanmış olması, davacının ve onun durumundaki bireylerin hiç bir kayıt ve kaideye bağlı olmaksızın, mutlak surette misyonlarına alınmaları gerektiği halinde bir Sonuç çıkarılmasına İmkan vermemektedir. Hakikaten (b) bendinde “bu kanun kararları çerçevesinde” denilmek suretiyle, yönetimin bu bahiste mutlak bir mecburilik karşısında olmadığı vurgulanmıştır. Bu ifadeyi yalnızca, öğretim üyeliği niteliklerinin kaybedilmemiş olması halinde anlamak Muhtemel değildir. Bunun yanında hizmet gereklerini de düşünmek gerekir. Hizmetin asıl sahibi olan yönetim, Anayasa ve yasalar çerçevesinde bu hizmeti halk faydasına en Müsait biçimde yürütmekle vazifelidir.
Yükseköğretim hizmetini kâfi sayıda, hatta birazda Çok elemanla yürütmekte olan yönetime 60/b husus kapsamındaki her kişiyi tekrar vazifeye alma zorunluluğunun yüklenmesi, bu hizmetin gereğinden Çok şahıs eliyle görülmesi sonucunu doğurur ki, bunun da halk faydasına olmayacağı açıktır.
Diğer yandan, anılan 60 ıncı unsurun (b) bendinde yer Meydan “kadro şartı aranmaksızın” sözü ise, öğretim üyesine ihtiyaç olduğu takdirde, boş takım bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ilgilinin vazifeye alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Nitekim, 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı hususunun değiştirilmesine ait 3599 sayılı Kanunun Cumhurbaşkanınca bir daha görüşülmek üzere T.B.M.M’ne Geri gönderilmesine ait yazıda ve ulusal Eğitim Kurulu raporunda, muhtaçlık konusuna değinilmiş olup; komite raporunda 60 ıncı unsurun (b) bendiyle ilgili olarak “idareye muhtaçlığı ve dönecek elemanın daha evvelki çalışmaları kıymetlendirilmek suretiyle bir takdir hakkı bırakıldığı” vurgulanmıştır.
Bu durumda, davalı yönetimin savunmasında öne sürülen, davacının dönmek istediği Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Kısmında gereksinim fazlası öğretim üyesi bulunduğu ve davacının hizmetine gerek duyulmadığı konuları ile davacının üniversiteye dönme isteminin objektif ölçütlerle değerlendirilip değerlendirilmediğinin araştırılıp varılan sonuca nazaran karar verilmesi gerekirken, davacının pofesör olma şartlarını yitirmemiş olması kaydıyla, hiçbir şarta bağlı olmadan dönme isteminin kabul edilmesi gerektiği belirtilerek iptal ve tazminat kabul kararı verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Yorum Yok