Olay ve iddialar
Davacı hakkında, bayanlar tuvaletinde sigara içtiği, Merkez Kuran Kursuna ilişkin demirbaş eşyaları hurdacıya sattığı, borçlarını ödemediği” tarafındaki savlarda bulunulmuştur.
Misyonuna nihayet verildiğinden hem Yönetmeliğe hem de kişisel sürece dava açmıştır.
Düzenleme hukuka uygundur.
Kamu vazifelisi olarak atanmak için aranan genel kaideler yanında ifa edilecek vazifenin Ehemmiyet ve özelliği nedeniyle Özel kurallar öngörülmesinin; ayrıyeten, Nakil için aranan niteliklerin misyon sırasında kaybedilmesi halinin Kurum disiplinini ve prestijini Olumsuz istikamette etkileyecek Bazen ögelerin önleyici ve caydırıcı nitelikleri de gözetilerek idari yaptırıma bağlanmasının, yönetimin takdir hakkı kapsamında kaldığı ve halk hizmetinin gereği üzere yürütülmesi maksadına yönelik olduğu açıktır.
Din görevlisinin cemiyet nezdindeki yeri ve kıymeti ile ifa edilen misyonun toplumsal yapıya tesirleri gözetildiğinde, Din Hizmetleri Sınıfında vazife yapanların, topluma Örnek olacak davranışlar içinde olmalarının bekleniyor olması, Örnek Benlik özellikleri sergileme sorumluluğu taşımaları, toplumda kabul gören pahalara Aksi düşmeyen ve inanç, ibadet, ahlak ve davranış bütünlüğüne Müsait bir Ömür stiline sahip olmalarının yürütülen halk hizmetinin ayrılmaz modülü olması, inanç, ibadet, ahlak bedellerinin yaşama yansıyan istikametlerinde Örnek olma misyonunu yüklenmeleri karşısında, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen ve iptali istenen, “Atanmalarında dini tahsil kaidesi temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tutum ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak.” kaidesinin aranmasında, Yönetmeliğin desteği ve üst hukuk normu olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanun’a, hukuka, halk faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmamaktadır.
Davacı bu fiilleri sürücü iken işlediğinden misyonuna nihayet verilemez
Bakılan uyuşmazlıkta; davacının Yardımcı hizmetler sınıfındaki sürücü misyonunu ifa ettiği esnada üzerine atılı bulunan ve soruşturma konusu olan aksiyonunun, daha sonra devam ettiği Din Hizmetleri Sınıfındaki vazifesi kapsamında görülmek suretiyle anılan Yönetmelikte düzenlenen ortak Nitelik kaidesini kaybettiği istikametinde değerlendirilemeyeceği, yürütmekte olduğu (soför) halk misyonuyla, bir Öbür tabirle mesleksel faaliyetiyle (Cami imam hatipliği) ilgisinin olmadığı, hasebiyle ortak Nitelik kuralını kaybettiğinden bahisle ağır sonuçlar doğuran bir idari yaptırım niteliğini haiz olan imam hatiplik vazifesine nihayet verilmesine ait dava konusu . tarih ve . sayılı süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
temel No : 2021/3723
Karar No : 2022/3766
DAVACI : .
VEKİLİ : Av. .
DAVALI : . Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri .
DAVANIN KONUSU : Kayseri ili Develi ilçesi . Köyü Camii imam hatip olarak misyon yapan davacı tarafından
1- 25/10/2011 tarih ve 28095 tekrarlanmış sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu halinde ortak bir Nitelik taşımak.” formundaki 5. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptali,
2- Anılan husustaki düzenlemeye dayanılarak davacının vazifesine nihayet verilmesine ait Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı sürecinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ TEZLERİ:
Husumetli olduğu ve birebir lojmanda oturduğu … tarafından verilen şikayet dilekçesinde yer Meydan “bayanlar tuvaletinde sigara içtiği, Merkez Kuran Kursuna ilişkin demirbaş eşyaları hurdacıya sattığı, borçlarını ödemediği” istikametindeki argümanlarının büsbütün temelsiz olduğu, bu tezlere ait olayların geçtiği vakitte sürücü olarak vazife yaptığı, 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun (b) bendi ve Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5/1-(b). hususu uyarınca tesis edilen misyona nihayet sürecinin, Anayasada yer Meydan laiklik, din ve vicdan özgürlüğüne ait düzenlemelere terslik teşkil ettiği ileri sürülmektedir.
DAVALI YÖNETİMİN SAVUNMASI : Dava konusu Yönetmelik kararının daha Evvel Danıştay kontrolünden geçtiği ve hukuka Müsait bulunduğu, davacının sübut bulan soruşturmaya mevzu hareketinin niteliği ve yaptığı vazifenin gereklilikleri dikkate alındığında, atanma sırasında aranan niteliğin kaybedilmesi nedeniyle vazifeye nihayet Eda sürecinin hukuka Müsait olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu yönetmelik kararının hukuka Müsait olduğu, davanın düzenleyici süreç istikametinden reddi ile davacının anılan Yönetmelikte yer Meydan ortak Nitelik kuralını kaybettiğinden bahisle vazifesine nihayet verilmesine ait sürecin hukuka karşıt olduğu, dava konusu ferdî sürecin iptali gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : .
DÜŞÜNCESİ : Dava; 25/10/2011 tarih ve 28095 Tekrarlanmış sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “atanmalarında dini tahsil koşulu temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak.” halindeki 5/1-b unsurunun iptali ile anılan husustaki düzenlemeye dayanılarak imam hatip olarak misyon yapan davacının misyonuna nihayet verilmesine ait . tarih ve . sayılı sürecin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Yasanın Devlet memurluğuna alınmada genel ve özel Kaideleri belirleyen 48.maddesinin B/2 bendinde ; “kurumların Özel kanun yahut diğer mevzuatlarında aranan koşulları taşımak” kararına yer verilmiştir. Birebir Kanunun 98/b. hususunda ise; “memurluğa alınma kaidelerinden rastgele birini taşımadığının sonradan anlaşılması yahut memurlukları sırasında bu kaidelerden rastgele birini kaybetmesi hallerinde” Devlet memurlarının memurluğunun sona ereceği belirtilmiştir.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanunun 10’uncu unsurunda de, Başkanlık takımlarına yapılacak Nakil ve atama süreçlerine ait tarz ve asılların yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.
25/10/2011 tarih ve 28095 tekrarlanmış sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve Hadise tarihinde yürürlükte bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5’inci hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde, bu Yönetmelikte yer Meydan takımlara atanacaklarda aranacak genel kurallar içerisinde, “atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu biçiminde ortak bir Nitelik taşımak” kuralı öngörülmüştür. Anılan Yönetmelik 15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 46. hususuyla yürürlükten kaldırılmış ise de; 5. unsur kararı yeni yönetmelikte de motamot korunmuştur.
657 sayılı Kanununun 36’ncı unsurunda, din hizmetleri sınıfının, Özel kanunlarına nazaran Türlü derecelerde dini eğitim görmüş olan ve dini misyon yapan memurları kapsadığı Anlatım ettiği belirtilmiş olup, bu sınıfta misyon yapan din vazifelilerinin kendilerinden beklenen Örnek Benlik özelliklerini sergileme sorumluluğunu taşımaları nedeniyle, toplumda kabul gören inanç, ibadet ve davranış bütünlüğü içerisinde birebir vakitte Örnek olma vazifesini de yüklendiklerinden, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen “ortak nitelik” kuralının aranılmasının, yapılan hizmetin gereği olduğu sonucuna varılmakla, iptali istenilen düzenlemede hukuka karşıtlık görülmemiştir.
Davanın ferdi sürece ait kısmına gelince;
Dosyanın incelenmesinden; 08/02/1999 tarihinde davalı yönetim buyruğuna Namzet imam-hatip olarak atanan davacının, farklı yerlerde imam hatip olarak misyon yaptıktan sonra 01/02/2012 tarihinde Niğde İli, . İlçe Müftülüğü buyruğuna sürücü olarak atandığı, bu misyonda bulunduğu sırada hakkında açılan soruşturma devam etmekte iken Kayseri İli, Develi ilçesi, . Köyü Mescidine imam hatip olarak naklen atandığı, hakkında yürütülen soruşturma sonucunda tesis edilen Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Heyetinin . tarih ve . sayılı kararı ile; Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5/1/b. hususlarındaki “Atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan ögelerde; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin süreç törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu halinde ortak bir Nitelik taşımak” kuralını kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun (b) uyarınca davacının misyonuna nihayet verildiği anlaşılmıştır.
Soruşturma raporunun incelenmesinden, üzerine atılı fiili işlediği anlaşılan ve bu nedenle de Yönetmeliğin 5.maddesinde yer Meydan itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu biçimindeki ortak Nitelik kaidesini taşımadığı Aleni olan davacı hakkında tesis edilen süreçte mevzuata ve hukuka terslik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ Hadise VE HUKUKSAL SÜREÇ :
Kayseri ili, Develi ilçesi, . Köyü Mescidinde imam hatip olarak misyon yapmakta olan davacının, Niğde ili . ilçe Müftülüğü sürücüsü olarak çalıştığı 01/02/2012 – 28/02/2013 tarihleri ortasında işlediği tez edilen fiillerden Dolayı hakkında merkez camii müezzin kayyımı … tarafından yapılan şikayet üzerine soruşturma başlatılmıştır.
Soruşturma sonucu düzenlenen . tarihli ve . sayılı soruşturma raporunda özetle; 2012 yılı Ramazan ayında, oruç tutmamasını mubah kılacak bir mazereti bulunmadığı halde, oruç tutmadığını mesai arkadaşlarıyla birçok sefer paylaşmak, Merkez Camii’nin bahçesinde ve bayanlar tuvaletinde, Müftülüğün altındaki çay ocağında sigara içmek, oturduğu mahallede insanların göreceği formda sigara içmek ve yiyip-içmek suretiyle, hala yürüttüğü vazifeye atanma kaidelerinden birisi olan Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan ortak Nitelik kuralını misyonu sırasında kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca vazifesine nihayet verilmesinin Teklif edildiği, bu Teklif uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Konseyinin . tarih ve . sayılı kararı ile davacının misyonuna nihayet verilmesine karar verildiği, bu kararın Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı süreci ile onaylandığı anlaşılmıştır.
Bunun üzerine davacı tarafından, misyonuna nihayet verilmesi süreci ile Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İNCELEME VE MÜNASEBET:
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. hususunun birinci fıkrasının “Özel şartları” belirleyen (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde, “Kurumların Özel kanun yahut öteki mevzuatında aranan koşulları taşımak” kuralına yer verilmiş; 98. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde, “Memurluğa alınma kurallarından rastgele birini taşımadığının sonradan anlaşılması yahut memurlukları sırasında bu koşullardan her hangi birini kaybetmesi”, Devlet memurluğunu sonra erdiren haller ortasında sayılmıştır.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Misyonları Hakkında Kanun’un “Personelin nitelikleri” başlıklı 9. hususunun ikinci fıkrasında, “Başkanlık işçisinin 657 sayılı Kanunda ve bu Kanunda yer almayan öteki nitelikleri ile atanmalarında dini tahsil koşulu arananlara ait ortak nitelikler yönetmelikle düzenlenir.” kararı öngörülmüştür.
15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde, “Atanmalarında dini tahsil kaidesi temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Dava, Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. hususunun birinci fıkrasının (b) bendi tarafından incelendiğinde:
Kamu vazifelisi olarak atanmak için aranan genel kaideler yanında ifa edilecek vazifenin Ehemmiyet ve özelliği nedeniyle Özel koşullar öngörülmesinin; ayrıyeten, Nakil için aranan niteliklerin misyon sırasında kaybedilmesi halinin Kurum disiplinini ve prestijini Olumsuz istikamette etkileyecek Bazen ögelerin önleyici ve caydırıcı nitelikleri de gözetilerek idari yaptırıma bağlanmasının, yönetimin takdir hakkı kapsamında kaldığı ve halk hizmetinin gereği üzere yürütülmesi maksadına yönelik olduğu açıktır.
Din görevlisinin cemiyet nezdindeki yeri ve ehemmiyeti ile ifa edilen misyonun toplumsal yapıya tesirleri gözetildiğinde, Din Hizmetleri Sınıfında vazife yapanların, topluma Örnek olacak davranışlar içinde olmalarının bekleniyor olması, Örnek Benlik özellikleri sergileme sorumluluğu taşımaları, toplumda kabul gören bedellere Aksi düşmeyen ve inanç, ibadet, ahlak ve davranış bütünlüğüne Müsait bir Ömür usulüne sahip olmalarının yürütülen halk hizmetinin ayrılmaz kesimi olması, inanç, ibadet, ahlak kıymetlerinin yaşama yansıyan istikametlerinde Örnek olma misyonunu yüklenmeleri karşısında, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen ve iptali istenen, “Atanmalarında dini tahsil koşulu temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tutum ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu biçiminde ortak bir Nitelik taşımak.” kaidesinin aranmasında, Yönetmeliğin desteği ve üst hukuk normu olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Misyonları Hakkında Kanun’a, hukuka, halk faydası ve hizmet gereklerine terslik bulunmamaktadır.
Dava, davacının misyonuna nihayet verilmesine ait ferdi süreç tarafından incelendiğinde:
Bakılan uyuşmazlıkta; davacının Yardımcı hizmetler sınıfındaki sürücü misyonunu ifa ettiği esnada üzerine atılı bulunan ve soruşturma konusu olan hareketinin, daha sonra devam ettiği Din Hizmetleri Sınıfındaki vazifesi kapsamında görülmek suretiyle anılan Yönetmelikte düzenlenen ortak Nitelik koşulunu kaybettiği istikametinde değerlendirilemeyeceği, yürütmekte olduğu (soför) halk vazifesiyle, bir Öbür tabirle mesleksel faaliyetiyle (Cami imam hatipliği) ilgisinin olmadığı, hasebiyle ortak Nitelik kaidesini kaybettiğinden bahisle ağır sonuçlar doğuran bir idari yaptırım niteliğini haiz olan imam hatiplik vazifesine nihayet verilmesine ait dava konusu . tarih ve . sayılı süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptali istemi istikametinden DAVANIN REDDİNE,
2. Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı dava konusu sürecinin İPTALİNE,
3. Dava kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından, detayı aşağıda gösterilen .-TL yargılama masraflarının yarısı olan .-TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, yargılama masraflarının diğer yarısı olan .-TL’nin davalı yönetimlerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesi uyarınca takdir edilen .-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine, .-TL vekalet fiyatının davalı yönetimden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta sarfiyatı avansından artan meblağın kararın katileşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın bildiri tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasına temyiz yolu Aleni olmak üzere, 15/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok