Danıştay 8. Dairesi, 9 Kasım 2018 gün ve 30590 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan İle Giriş İmtihanlarına Ait Metot Ve Asıllar Hakkında Yönetmeliğin iki hususunun iptali için açılan davayı karara bağladı. İstem reddedildi
“Öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak şartı” hukuka Müsait bulundu
İdarelerin düzenleyici süreçler yapabilme yetkisi Anayasa’nın 124. hususuna dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, yönetimler tarafından mevzuatla verilen vazifelerin yerine getirilmesi maksadıyla düzenleyici süreçler yapılabileceği kuşkusuzdur.
Davalı idarece, lisans eğitimi verecek öğretim vazifelilerinin akademik ve bilimsel yetkinliklerinin bulunması gerekliliğinden hareketle bu yetkinlik için objektif olarak tezli yüksek lisans derecesine sahip olma kriterinin arandığı, çünkü; tezli ve tezsiz yüksek lisans programları ortasında eğitim ve Gaye farklılığının bulunduğu, tezli yüksek lisans programında; ders, seminer ve tez çalışmaları süreçlerinden geçerek, bilimsel araştırma sistemlerini kullanarak bilgilere erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve kıymetlendirme yeteneği kazandırıldığı ve alanında Özel bilgi ve uzmanlık kazanımları sağlandığı, tezsiz yüksek lisans programında ise; ders ve proje süreçlerinden geçerek mesleksel hususlarda bilgi kazandırıldığı ve bilginin nasıl kullanılacağının gösterildiği dikkate alındığında davalı yönetimin 2547 sayılı kanun ile kendisine verilen düzenleme yetkisini, yükseköğretimde kalitenin arttırılması gayesiyle hukuka Müsait kullandığı görüldüğünden, dava konusu düzenlemede hukuka terslik bulunmamaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin 7. hususunun 4. fıkrasının iptali istemi istikametinden ise dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
T.C.
DANIŞTAY
SEKİZİNCİ DAİRE
temel No: 2018/6942
Karar No: 2022/7139
DAVACI : .
VEKİLİ: Av. .
DAVALI : . Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .
DAVANIN KONUSU:
9 Kasım 2018 gün ve 30590 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan İle Giriş İmtihanlarına Ait Yordam Ve Asıllar Hakkında Yönetmeliğin
a- 7. unsurunun 3. fıkrasında yer Meydan yer Meydan “Öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak koşulu aranır.” ve;
b- Tıpkı unsurun 4. fıkrasında yer Meydan “Meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Şurası tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak kuralı aranır.” kararlarının iptali istenilmektedir.
DAVACININ ARGÜMANLARI:
06.02.2013 tarihinden Evvel tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı olan öğrenciler için doktoraya devam etmek ve öğretim vazifelisi takımlarına başvurmak konusunda rastgele bir Mani bulunmamaktayken yapılan yeni düzenleme ile akademi yolunun kapatıldığı; bu durumun, açık bir halde kazanılmış hakkın ihlali sonucunu doğurduğu, Uğraş Yüksekokullarına öğretim vazifelisi olarak başvurmak hakkının Bâtın tutulması gerekirken dava konusu düzenleme ile daha Evvel verilen hakkın yok sayılmasının türel Emniyet unsuruna karşıtlık teşkil ettiği, dava konusu düzenlemede yer verilen “en az tezli yüksek lisans” tabirinin Yönetmelik tarihi prestijiyle tezsiz yüksek lisans mezunu olup doktoraya devam eden şahıslar için boşluk içerdiği, halihazırda doktora yapmaya hak kazanmış şahısların düzenlemenin dışında bırakıldığı ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI:
Usul istikametinden, davanın müddetinde açılmadığı; temel istikametinden, öğretim vazifelisi olarak atanacaklar için tezli yüksek lisans mezunu olma koşulunun birinci Sefer 14.03.2016 tarihli Yönetmelik değişikliğiyle getirildiği, tezli yüksek lisans programlarının akademik meslek için, tezsiz yüksek lisans programlarının ise Amel hayatı için düzenlendiği, lisansüstü eğitim mezunu sayısının süratle artması nedeniyle yükseköğretim kurumlarında istihdam edilecek öğretim vazifelilerinin taban mezuniyet düzeylerinin artırıldığı, tezli yüksek lisansın minimum sayıda ders yükünü tamamlamak, ilgili ilim alanında seminer ve tez hazırlamak üzere akademik ve bilimsel yeterliliklere sahip olmayı gerektirdiği, bu prestijle ölçülebilir ve denetlenebilir bir yanının olduğu, öğretim vazifelisi gereksinimini karşılayacak kadar tezli yüksek lisans mezunu bulunduğu, lisans ve önlisans eğitimi verecek olan öğretim vazifelilerinin akademik yetkinliklerinin bulunması gerektiği, kazanılmış hakların zedelendiğinden Laf edilemeyeceği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Davanın kısmen reddi, konusuz kalan kısmı hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI KANISI:
Dava, 09/11/2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan ile Giriş İmtihanlarına Ait Tarz ve Temeller Hakkında Yönetmeliğin 7. hususunun 3. ve 4. fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır.
Yönetmeliğin 7. hususunun 3. ve 4. fıkraları 03/10/2019 tarih ve 30907 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile değiştirilmiş ise de davacının çıkar ihlali devam ettiğinden uyuşmazlığın aslını incelemeye gerek görülmüştür.
Anayasa’nın “Yükseköğretim üst kuruluşları” başlıklı 131. unsurunda, “Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek, bu kurumların kanunda belirtilen Gaye ve prensipler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların tesirli bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak amacı ile Yükseköğretim Heyeti kurulur.” kararı yer almaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretim Kurulu” başlıklı 6. hususunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Yükseköğretim Şurası, bütün yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine taraf veren, bu kanunla kendisine verilen misyon ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve halk hukuksal kişiliğine sahip, bir kuruluştur. Yükseköğretim Konseyine; Yükseköğretim Denetleme Konseyi ile Gerekli planlama, araştırma, geliştirme, kıymetlendirme, bütçe, yatırım ve uyum faaliyetleri ile ilgili üniteler bağlıdır.” kararına, “Yükseköğretim Konseyinin görevleri” başlıklı 7. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen gaye, gaye ve unsurlar doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının muhtaçlık duyduğu öğretim elemanlarının Yurt içinde ve Yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde tesirli bir biçimde kullanılmasını nezaret ve kontrol altında bulundurmak” kararına, (b) bendinde ise, “Yükseköğretim kurumları ortasında bu Kanunda belirlenen gaye, unsur ve amaçlar doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, daima, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve uyumu sağlamak” kararına yer verilmiştir.
2547 sayılı Kanun’un “Öğretim görevlileri” başlıklı 31. hususunda de, “Öğretim vazifelileri; üniversitelerde ve bağlı ünitelerinde bu kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler yahut rastgele bir dersin Özel bilgi ve uzmanlık isteyen mevzularının eğitim – öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve yapıtları ile tanınmış şahıslar, vadeli yahut ders saati fiyatı ile görevlendirilebilirler. Öğretim vazifelileri, ilgili Yönetim heyetlerinin görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı kısımlarda bölüm liderlerinin teklifleri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim Üye yardımcısı ve öğretim vazifelisi takımlarına atanabilirler yahut takım koşulu aranmaksızın ders saati fiyatı yahut kontratlı olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi takımlarına öğretim vazifelileri en Fazla iki Yıl mühlet ile atanabilirler; bu müddet sonunda işgal ettikleri takıma başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve vazifelerine devamda Yarar görüldüğü takdirde tıpkı adapla yine atanabilirler. Atanma müddeti sonunda vazifeleri resen sona erer. Bunların yine atanmaları mümkündür. Bu takdirde birinci Nakil adabı uygulanır. Konservatuvarlar ile Uğraş yüksekokullarına gerektiğinde Daimi olarak öğretim vazifelisi atanabilir. ” kararı yer almıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 6. 7. ve 65. unsurlarına dayanılarak, 09/11/2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan ile Giriş İmtihanlarına Ait Yordam ve Temeller Hakkında Yönetmelik yürürlüğe konulmuştur.
Yönetmeliğin 1. hususunda, “Bu Yönetmeliğin hedefi, öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı takımlarına yapılacak atamalarda uygulanacak merkezi İmtihan ve giriş imtihanlarına ait yöntem ve asıllarla bu imtihanlara girecek adaylarda aranacak kuralları belirlemektir.” kararına, 2. hususunun 1. fıkrasında, “Bu Yönetmelik, devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim vazifelisi ve araştırma vazifelisi takımlarına yapılacak atamaları kapsar.” kararına yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Genel şartlar” başlıklı 6. hususunda, “(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki öğretim elemanı takımlarına yapılacak atamalarda;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci hususunda belirtilen koşulları taşımak,
b) ALES’ten en az 70, Yükseköğretim Şurası tarafından kabul edilen merkezi yabancı lisan imtihanından en az 50 puan yahut eşdeğerliği kabul edilen bir imtihandan bu puan muadili bir puan almış olmak gerekir. Merkezi İmtihan muafiyetinden yararlanmayı talep edenlerin ön kıymetlendirme ve son kıymetlendirme evrelerinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir.
(2) Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Heyeti tarafından belirlenen uzmanlık alanlarındaki öğretim vazifelisi takımları dış olmak üzere üniversite ve yüksek teknoloji enstitüleri, senato kararıyla, bu Yönetmelikte belirlenen ALES ve yabancı lisan puan barajlarının üzerinde bir puanı minimum puan olarak belirleyebilirler.
(3) Ön kıymetlendirme ve kesin kıymetlendirme kademelerinde lisans mezuniyeti notunun hesaplanmasında kullanılacak 4’lük ve 5’lik not sistemlerinin 100’lük not sistemine eşdeğerliği Yükseköğretim Heyeti kararıyla belirlenir. öteki not sistemlerinin 100’lük not sistemine eşdeğerliğine yükseköğretim kurumlarının senatoları karar verir.
(4) Adaylarda, yabancı lisanla eğitim ve öğretim yapılan programlardaki öğretim vazifelisi takımlarına yapılacak atamalarda Nakil yapılacak programın eğitim lisanında; ilim alanı yabancı lisanla ilgili takımlara yapılacak öğretim vazifelisi atamaları ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 5 inci unsurunun birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca Mecbur yabancı lisan dersini vermek üzere öğretim vazifelisi takımlarına yapılacak atamalarda ilgili lisanda; yükseköğretim kurumlarının milletlerarası bağlar ile yabancı lisanla ilgili uygulamalı ünitelerinde istihdam edilecek öğretim vazifelisi atamalarında, en az bir lisanda Yükseköğretim Konseyi tarafından kabul edilen merkezi yabancı lisan imtihanından en az 80 puan yahut eşdeğerliği kabul edilen bir imtihandan bu puan muadili bir puana sahip olma kaidesi aranır.
(5) Yükseköğretim kurumları, bu Yönetmeliğe tabi öğretim elemanı takım ilanlarında lisans yahut lisansüstü mezuniyet alanları ile ilan edilen alana ilişkin bilimsel, objektif ve denetlenebilir şartlar dışında makul bir adayı tanımlayan Özel kurallar koyamazlar.
(6) İlanlarda, alanında Deneme sahibi olmak kuralının, hangi tahsil seviyesinden sonrasına ilişkin olduğu, belli bir adayı tanımlamayacak formda belirtilir.” kararı yer almıştır.
Anılan Yönetmeliğin davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan “Özel şartlar” başlıklı 7. unsurunda ise, “(1) Araştırma vazifelisi takımına başvurabilmek için ilana birinci müracaat tarihi prestijiyle otuz beş yaşını doldurmamış olmak gerekir. Devlet yükseköğretim kurumlarının araştırma vazifelisi takımlarına müracaatlarda tezli yüksek lisans, doktora yahut sanatta yeterlik eğitimi öğrencisi olmak koşulu aranır.
(2) Yükseköğretim kurumlarında tıpta uzmanlık ve tıpta Yan kısım uzmanlık eğitimi yapmakta olan doktor yahut uzman tabip araştırma vazifelileri, uzmanlık eğitimlerini tamamladıklarında uzman olduklarının sıhhat Bakanlığına bildirildiği tarihten sonraki birinci Devlet Hizmeti Yükümlülüğü Kurası sonuçlarının kurumlarına bildiri edildiği tarihe kadar kurumları ile ilişikleri kesilmeksizin araştırma vazifelisi olarak misyon yapmaya devam ederler.
(3) Öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak kaidesi aranır.
(4) Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Konseyi tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak kuralı aranır.” kararına yer verilmiştir.
Öte yandan, 20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin “Tezli yüksek lisans programı” başlıklı 6. hususunda; “Tezli yüksek lisans programı öğrencinin bilimsel araştırma formüllerini kullanarak bilgilere erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve kıymetlendirme yeteneğini kazanmasını sağlar.” kararına, “Tezsiz yüksek lisans programı” başlıklı 11. unsurunda ise, “Tezsiz yüksek lisans programı, öğrenciye mesleksel bahislerde bilgi kazandırarak var bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını gösterir.” kararına yer verilmiştir.
Dava konusu edilen Yönetmelik kararlarından, öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine, Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Şurası tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda ise, en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak koşulunun aranacağı, münasebetiyle, kâfi deneyime sahip olma durumu hariç, tezsiz yüksek lisans programından mezun olan şahısların öğretim vazifelisi takımlarına atanmak üzere başvurmasının Muhtemel olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu düzenlemenin, öğretim vazifelisi takımına başvuracak adayların en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olması gerektiğine ait bir düzenleme olduğu dikkate alındığında, davalı yönetimin 2547 sayılı kanun ile kendisine verilen düzenleme yetkisini, yükseköğretimde kalitenin arttırılması emeliyle hukuka Müsait kullandığı görüldüğünden, dava konusu düzenlemede hukuka terslik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ SÜREÇ:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 6. 7. ve 65. hususlarına dayanılarak, 09/11/2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan ile Giriş İmtihanlarına Ait Yol ve Temeller Hakkında Yönetmelik yürürlüğe konulmuştur.
Bakılan uyuşmazlıkta ise, anılan Yönetmeliğin 7. unsurunun 3. ve 4. fıkraları dava konusu edilmiştir.
İNCELEME VE MÜNASEBET:
USUL İSTİKAMETİNDEN:
Davalının yola ait itirazı yerinde görülmeyerek işin temelinin incelenmesine geçildi.
ESAS TARAFINDAN:
İlgili Mevzuat:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. unsurunda, halk tüzelkişilerinin, kendi misyon alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara karşıt olmamak koşuluyla yönetmelikler çıkarabileceği kurala bağlanmıştır.
Anayasa’nın “Yükseköğretim üst kuruluşları” başlıklı 131. unsurunda, “Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek, bu kurumların kanunda belirtilen Gaye ve prensipler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların tesirli bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak gayesi ile Yükseköğretim Şurası kurulur.” kararı yer almaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretim Kurulu” başlıklı 6. hususunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Yükseköğretim Heyeti, bütün yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine taraf veren, bu kanunla kendisine verilen vazife ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve halk hükmî kişiliğine sahip bir kuruluştur. Yükseköğretim Konseyine; Yükseköğretim Denetleme Şurası ile Gerekli planlama, araştırma, geliştirme, kıymetlendirme, bütçe, yatırım ve uyum faaliyetleri ile ilgili üniteler bağlıdır.” kararına, “Yükseköğretim Konseyinin görevleri” başlıklı 7. hususunun 1. fıkrasının (a) bendinde, “Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen gaye, gaye ve unsurlar doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının gereksinim duyduğu öğretim elemanlarının Yurt içinde ve Yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde tesirli bir biçimde kullanılmasını nezaret ve kontrol altında bulundurmak” kararına, (b) bendinde ise, “Yükseköğretim kurumları ortasında bu Kanunda belirlenen gaye, unsur ve amaçlar doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, daima, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve uyumu sağlamak” kararına yer verilmiştir.
Dava açıldığı tarihteki haliyle, 2547 sayılı Kanun’un “Öğretim görevlileri” başlıklı 31. hususunda de, “Öğretim vazifelileri; üniversitelerde ve bağlı ünitelerinde bu kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler yahut rastgele bir dersin Özel bilgi ve uzmanlık isteyen hususlarının eğitim – öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve yapıtları ile tanınmış bireyler, vadeli yahut ders saati fiyatı ile görevlendirilebilirler. Öğretim vazifelileri, ilgili Yönetim heyetlerinin görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı kısımlarda bölüm liderlerinin teklifleri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim Üye yardımcısı ve öğretim vazifelisi takımlarına atanabilirler yahut takım kaidesi aranmaksızın ders saati fiyatı yahut kontratlı olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi takımlarına öğretim vazifelileri en Fazla iki Yıl müddet ile atanabilirler; bu mühlet sonunda işgal ettikleri takıma başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve misyonlarına devamda Yarar görüldüğü takdirde tıpkı metotla tekrar atanabilirler. Atanma mühleti sonunda misyonları tabiatıyla sona erer. Bunların yine atanmaları mümkündür. Bu takdirde birinci Nakil yöntemi uygulanır. Konservatuvarlar ile Uğraş yüksekokullarına gerektiğinde Daimi olarak öğretim vazifelisi atanabilir.
” kararı yer almıştır.
09/11/2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi İmtihan ile Giriş İmtihanlarına Ait Adap ve Asıllar Hakkında Yönetmeliğin 1. unsurunda, “Bu Yönetmeliğin maksadı, öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı takımlarına yapılacak atamalarda uygulanacak merkezi İmtihan ve giriş imtihanlarına ait metot ve temellerle bu imtihanlara girecek adaylarda aranacak kaideleri belirlemektir.” kararına, 2. unsurunun 1. fıkrasında, “Bu Yönetmelik, devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim vazifelisi ve araştırma vazifelisi takımlarına yapılacak atamaları kapsar.” kararına yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Genel şartlar” başlıklı 6. unsurunda, “(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki öğretim elemanı takımlarına yapılacak atamalarda;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci unsurunda belirtilen koşulları taşımak,
b) ALES’ten en az 70, Yükseköğretim Heyeti tarafından kabul edilen merkezi yabancı lisan imtihanından en az 50 puan yahut eşdeğerliği kabul edilen bir imtihandan bu puan muadili bir puan almış olmak gerekir. Merkezi İmtihan muafiyetinden yararlanmayı talep edenlerin ön kıymetlendirme ve sonuncu kıymetlendirme evrelerinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir.
(2) Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Konseyi tarafından belirlenen uzmanlık alanlarındaki öğretim vazifelisi takımları dış olmak üzere üniversite ve yüksek teknoloji enstitüleri, senato kararıyla, bu Yönetmelikte belirlenen ALES ve yabancı lisan puan barajlarının üzerinde bir puanı minimum puan olarak belirleyebilirler.
(3) Ön kıymetlendirme ve son kıymetlendirme etaplarında lisans mezuniyeti notunun hesaplanmasında kullanılacak 4’lük ve 5’lik not sistemlerinin 100’lük not sistemine eşdeğerliği Yükseköğretim Heyeti kararıyla belirlenir. öbür not sistemlerinin 100’lük not sistemine eşdeğerliğine yükseköğretim kurumlarının senatoları karar verir.
(4) Adaylarda, yabancı lisanla eğitim ve öğretim yapılan programlardaki öğretim vazifelisi takımlarına yapılacak atamalarda Nakil yapılacak programın eğitim lisanında; ilim alanı yabancı lisanla ilgili takımlara yapılacak öğretim vazifelisi atamaları ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 5 inci unsurunun birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca Mecbur yabancı lisan dersini vermek üzere öğretim vazifelisi takımlarına yapılacak atamalarda ilgili lisanda; yükseköğretim kurumlarının milletlerarası münasebetler ile yabancı lisanla ilgili uygulamalı ünitelerinde istihdam edilecek öğretim vazifelisi atamalarında, en az bir lisanda Yükseköğretim Konseyi tarafından kabul edilen merkezi yabancı lisan imtihanından en az 80 puan yahut eşdeğerliği kabul edilen bir imtihandan bu puan muadili bir puana sahip olma kaidesi aranır.
(5) Yükseköğretim kurumları, bu Yönetmeliğe tabi öğretim elemanı takım ilanlarında lisans yahut lisansüstü mezuniyet alanları ile ilan edilen alana ilişkin bilimsel, objektif ve denetlenebilir şartlar dışında makul bir adayı tanımlayan Özel kurallar koyamazlar.
(6) İlanlarda, alanında Deneme sahibi olmak kuralının, hangi tahsil seviyesinden sonrasına ilişkin olduğu, belli bir adayı tanımlamayacak biçimde belirtilir.” kararı yer almıştır.
Anılan Yönetmeliğin “Özel şartlar” başlıklı 7. hususunun dava tarihinde yürürlükte olan halinde ise,
(3) Öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak koşulu aranır.
(4) Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Konseyi tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak kuralı aranır.” kararına yer verilmiştir.
Öte yandan, 20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin “Tezli yüksek lisans programı” başlıklı 6. unsurunda; “Tezli yüksek lisans programı öğrencinin bilimsel araştırma formüllerini kullanarak bilgilere erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve kıymetlendirme yeteneğini kazanmasını sağlar.” kararına, “Tezsiz yüksek lisans programı” başlıklı 11. hususunda ise, “Tezsiz yüksek lisans programı, öğrenciye mesleksel bahislerde bilgi kazandırarak var bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını gösterir.” kararına yer verilmiştir.
Dava Konusu Yönetmeliğin İncelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin 7. hususunun 3. fıkrasının incelenmesi:
Dava konusu edilen Yönetmelik kararında, öğretim vazifelisi takımına başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olma kuralı arandığı anlaşılmaktadır.
İdarelerin düzenleyici süreçler yapabilme yetkisi Anayasa’nın 124. hususuna dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, yönetimler tarafından mevzuatla verilen misyonların yerine getirilmesi gayesiyle düzenleyici süreçler yapılabileceği kuşkusuzdur.
Davalı idarece, lisans eğitimi verecek öğretim vazifelilerinin akademik ve bilimsel yetkinliklerinin bulunması gerekliliğinden hareketle bu yetkinlik için objektif olarak tezli yüksek lisans derecesine sahip olma kriterinin arandığı, çünkü; tezli ve tezsiz yüksek lisans programları ortasında eğitim ve Gaye farklılığının bulunduğu, tezli yüksek lisans programında; ders, seminer ve tez çalışmaları süreçlerinden geçerek, bilimsel araştırma yollarını kullanarak bilgilere erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve kıymetlendirme yeteneği kazandırıldığı ve alanında Özel bilgi ve uzmanlık kazanımları sağlandığı, tezsiz yüksek lisans programında ise; ders ve proje süreçlerinden geçerek mesleksel hususlarda bilgi kazandırıldığı ve bilginin nasıl kullanılacağının gösterildiği dikkate alındığında davalı yönetimin 2547 sayılı kanun ile kendisine verilen düzenleme yetkisini, yükseköğretimde kalitenin arttırılması emeliyle hukuka Müsait kullandığı görüldüğünden, dava konusu düzenlemede hukuka karşıtlık bulunmamaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin 7. hususunun 4. fıkrasının incelenmesi:
Anılan hususun dava açıldığı tarihteki halinde “Meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Heyeti tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak koşulu aranır.” kararı yer almakta iken 03.03.2022 tarih ve 31767 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliğiyle, 4. fıkrası “Meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Şurası tarafından belirlenen uzmanlık alanıyla direkt ilgili lisans mezuniyeti bulunmayan alanlardaki programların öğretim vazifelisi takımlarına başvuracak adaylarda, en az lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak kuralı aranır.” halinde değiştirilmiş ve hususa eklenen 5. fıkra ile “Meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Heyeti tarafından belirlenen uzmanlık alanlarındaki uygulamalı dersleri vermek üzere istihdam edilecek öğretim görevlilerinde, her program için Yükseköğretim Heyeti tarafından karar verilen sayıdaki öğretim vazifelisi takımı için geçerli olmak üzere, lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla uygulama alanında en az dört Yıl mesleksel Deneme sahibi olmak koşulu aranır.” kararı getirilmiştir.
Böylece davanın açıldığı tarihteki halinde Laf konusu 4. fıkrada Uğraş yüksekokullarının Yükseköğretim Heyeti tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak olanlarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak ya da lisans mezunu olup belgelendirmek kaydıyla alanında en az iki Yıl Deneme sahibi olmak kaidesi aranırken, üstte aktarılan Yönetmelik değişikliği sonrası en az tezli yüksek lisans mezunu olmak kuralının kaldırıldığı anlaşılmaktadır.
Bu prestijle; karar tarihinde yürürlükte bulunmayan dava konusu Yönetmelik kararı hakkında karar verilmesine hukuken İmkan bulunmadığından, anılan karar hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
Davanın konusuz kaldığı durumlarda, yargı yerince dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilebileceği Alışılmış olmakla birlikte, yargılama faaliyeti esnasında yapılan yargılama masraflarının hangi tarafa yükletileceğinin de kararda ayrıyeten belirlenmesi gerekmektedir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326. hususunda; Kanun’da yazılı haller dışında, yargılama masraflarının, aleyhine karar verilen taraftan alınmasına karar verileceği, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama masraflarını tarafların haklılık oranına nazaran paylaştıracağı belirtildikten sonra, 331. hususunda; “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın temeli hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde, hakim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna nazaran yargılama masraflarını takdir ve hükmeder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Davaya bahis Yönetmeliğin 7. hususunun 4. fıkrası hakkında, davanın konusuz kaldığına karar verilmiş ise de; bu konunun, düzenleyici süreçte, dava tarihinden sonra değişiklik yapan yönetimin direkt haksız çıkan taraf olduğu ve yargılama masraflarından Mesul olacağı sonucunu doğurmayacağı, çünkü, dava konusu 7. unsurun 3. fıkrası tarafından yapılan türel değerlendirmenin dava açıldığı tarihteki halinde “en az tezli yüksek lisans” kuralını arayan 4. fıkra tarafından de geçerli olduğu ve bu prestijle 6100 sayılı Kanunun 331. unsurunda de belirtildiği üzere dava açıldığı tarihteki duruma nazaran davacının tezlerinin kabul edilebilir nitelikte olmadığı anlaşıldığından konusuz kalan kısım tarafından davacı aleyhine yargılama masrafı ve vekalet fiyatına hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 7. hususunun 3. fıkrasının iptali istemi tarafından DAVANIN REDDİNE,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 7. unsurunun 4. fıkrasının iptali istemi tarafından ise dava konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Detayı aşağıda gösterilen Yekün .-TL yargılama masrafının davacı üzerinde bırakılmasına, davalı yönetim tarafından ödenen .-TL yürütmenin durdurulması itiraz harcının davacı tarafından davalıya ödenmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca .-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine,
5. Posta sarfiyatı avansından artan fiyatın kararın katileşmesinden sonra aidiyetine nazaran istemleri halinde taraflara iadesine,
6. Bu kararın bildiri tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Konseyine temyiz yolu Aleni olmak üzere,
02/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok