İşleme karşı açılan davayı “yetkisizlik” münasebeti ile reddeden daire kararı onandı.
Karar FETÖ ile uğraş için alınmıştır
Davaya bahis 01/09/2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme konseyi kararıyla, 669 sayılı KHK kapsamında süreksiz Tedbir niteliğinde ortalarında kara Muharebe Okulunda kayıtlı öğrencilerin de yer aldığı Türlü fakülte ve yüksekokullarda kayıtlı öğrencilerin Öbür fakülte ve yüksekokullara kaydı amaçlanmış olup, bu kapsamda 2015-2016 eğitim öğretim periyodunda kara Muharebe Okulu Harita Mühendisliği kısmından mezun olanların da kazanılmış haklarını müdafaaya yönelik olarak koordinatör üniversite sıfatıyla Gazi Üniversitesince diploma verilmesinin amaçlandığının anlaşıldığı,
Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen FETÖ/PDY’ye aidiyeti, iltisakı yahut bu örgütle irtibatı belirlenen askeri okulların kapatılması, inanılmaz Vaziyet kapsamında alınan bir önlemin sonucu olarak bu süreç yapılmıştır.
TMMOB’un aktüel ve yasal bir çıkar ilgisi yoktur
6235 sayılı Kanun, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası anne Yönetmeliği, dava konusu düzenleme ve anılan düzenleme uyarınca tesis edilen süreçlerin hedefi ve kapsamı bir Tüm olarak değerlendirildiğinde, dava konusu süreçler ile davacı Oda ve Uğraş mensupları ortasında somut, şimdiki ve legal bir çıkar münasebetinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No : 2022/2345
Karar No : 2022/4080
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …
KARŞI taraf (DAVALILAR) : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Beşinci Dairesinin 12/11/2020 tarih ve E:2019/196, K:2021/5058 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Kara Muharebe Okulundan 2015-2016 eğitim öğretim devrinde mezun olan öğrencilerin diplomalarının Gazi Üniversitesi tarafından düzenleneceğine ait 01/09/2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme Konseyi kararının “Harita Mühendisliği”ne ait kısmının, Yükseköğretim Şurası Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısının “Harita Mühendisliği”ne ait kısmının, Gazi Üniversitesi Rektörlüğünün … tarih ve … sayılı yazısının ve anılan süreçlere dayanılarak kara Muharebe Okulu mezunlarına Gazi Üniversitesince verilen Harita Mühendisliği diplomalarının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Beşinci Dairesinin 12/11/2020 tarih ve E:2019/196, K:2021/5058 sayılı kararıyla;
2577 sayılı Kanunun 2. hususunda, iptal davalarının, idari süreçler hakkında yetki, hal, sebep, bahis, gaye istikametlerinden biri ile hukuka muhalif olduklarından Dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabileceğinin kurala bağlandığı,
Yukarıda belirtilen düstur gereği, iptal davası açılabilmesi için gerçek yada hukukî şahıslar ile dava konusu süreç ortasında makul ve Önemli bir bağlantının varlığının kâfi olduğu, Öbür bir deyişle, idare Hukukunun genel prensiplerine nazaran idari sürecin değişiklik yarattığı ya da doğmasına Mani olduğu hukuksal durumla, çıkar bağı olan herkesin bu idari sürecin iptalini isteyebileceği,
Bir iptal davasının açılabilmesi ve idari yargı mercilerinin bu davayı ön şartlar tarafından kabul edebilmesi için 2577 sayılı Kanun’un 14. unsuru uyarınca dava dilekçelerinin; a) misyon ve yetki b) idari mercii tecavüzü c) ehliyet d) idari davaya husus olacak Kesin ve yürütülmesi gereken bir süreç olup olmadığı e) mühlet aşımı f) hasımlık ve g) 3. ve 5. hususlara Müsait olup olmadıkları taraflarından sırasıyla inceleneceği;
İlk inceleme sonucunda dilekçelerde Kanun’a terslik görülürse 15. husustaki kararlardan birinin verileceği, Kanun’a terslik görülmediği takdirde belgenin tekemmüle tabi tutulacağı, münasebetiyle iptal davası açılabilmesinin ön şartlarından birinin davacının objektif ve subjektif dava ehliyetinin olması olduğu,
Danıştayın istikrar bulan kararlarına nazaran, davacının subjektif dava açma ehliyetinin bulunduğunun kabulü için idari kararın, davacının legal, şahsi ve şimdiki bir menfaatini ihlal etmesi gerektiği, iptal davalarında, dava konusu sürecin davacının menfaatini ihlal ettiğinin saptanmasının, yalnızca davacının bu davada ehliyetinin (subjektif ehliyetinin) bulunduğu, hasebiyle davanın aslının incelenmesine geçilebileceği sonucunu doğurduğu,
Anılan yasal düzenlemeler ile iptal davalarının tüzel nitelikleri göz önüne alındığında, idare Hukuku alanında Biricik taraflı irade açıklamasıyla Kesin ve yürütülmesi Mecbur nitelikte tesis edilen süreçlerin, fakat bu idari süreçlerle ferdî, yasal ve yeni bir çıkar ilgisi olanlar tarafından iptal davasına mevzu edilebileceğinin kabulünün Mecbur olduğu,
Yukarıda belirlenen ferdî, yasal ve şimdiki bir çıkar alakasının varlığının taraf ilgisinin kurulmasında kâfi sayıldığı ve bu konunun davanın niteliğine ve özelliğine nazaran belirlendiği,
Bu açıklamalar karşısında, dava açma ehliyetinin bulunup bulunmadığı saptanırken, iptal davasının genel gayesinin yanı sıra, dava konusu idari sürecin niteliğine bakılarak çıkar ilgisinin olaya mahsus kıymetlendirilmesi gerektiği,
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği Kanunu’nun 2. hususunda, Birliğin kurum maksadı ile yapamayacağı faaliyetler ve işler gösterilmiş olup; Birliğin kurum hedefinin, Tüm mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek; bu suretle birebir ihtisasa mensup Uğraş mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde yönetim heyeti, erdem divanı ve murakıplar üzere görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Genel Heyetin belirleyeceği yerde açmak; mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek gereksinimlerini karşılamak, mesleksel faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere Müsait olarak gelişmesini sağlamak, Uğraş mensuplarının birbirleriyle ve Kamu ile olan bağlantılarında dürüstlüğü ve inancı Yargıç kılmak üzere Uğraş disiplinini ve ahlakını korumak için Gerekli gördüğü Tüm teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak; Uğraş ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak Gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili Tüm mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve niyetleri ilgililere bildirmek olduğunun belirtildiği ve Birlik ve organların, kurum hedefleri dışında faaliyette bulunamayacaklarının kurala bağlandığı,
6235 sayılı Kanun’a dayanılarak hazırlanan TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası anne Yönetmeliği’nin “Odanın amaçları” başlığını taşıyan 7. hususunda Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasının hedeflerinin sayıldığı,
Mevzuat gereği, halk kurumu niteliğindeki Uğraş kuruluşlarının genel nitelikteki düzenleyici süreçlere karşı yalnızca kurum düzenlemelerinde gösterilen hedefleri doğrultusunda dava açma ehliyetinin bulunduğunun anlaşıldığı,
Davaya mevzu 01/09/2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme heyeti kararıyla, 669 sayılı KHK kapsamında süreksiz Tedbir niteliğinde ortalarında kara Muharebe Okulunda kayıtlı öğrencilerin de yer aldığı Türlü fakülte ve yüksekokullarda kayıtlı öğrencilerin Öbür fakülte ve yüksekokullara kaydı amaçlanmış olup, bu kapsamda 2015-2016 eğitim öğretim devrinde kara Muharebe Okulu Harita Mühendisliği kısmından mezun olanların da kazanılmış haklarını muhafazaya yönelik olarak koordinatör üniversite sıfatıyla Gazi Üniversitesince diploma verilmesinin amaçlandığının anlaşıldığı,
Bu durumda, ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen FETÖ/PDY’ye aidiyeti, iltisakı yahut bu örgütle irtibatı belirlenen askeri okulların kapatılması, harikulâde Vaziyet kapsamında alınan bir önlemin sonucu olup, 6235 sayılı Kanun, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası anne Yönetmeliği, dava konusu düzenleme ve anılan düzenleme uyarınca tesis edilen süreçlerin hedefi ve kapsamı bir Tüm olarak değerlendirildiğinde, dava konusu süreçler ile davacı Oda ve Uğraş mensupları ortasında somut, aktüel ve yasal bir çıkar alakasının bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davanın ehliyet tarafından reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN ARGÜMANLARI:
Davacı tarafından, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası anne Yönetmeliği’nin Odanın maksatlarını düzenleyen 7. unsurunun 1. fıkrasının (ı) bendinde, “Harita ve Kadastro Mühendisliği eğitiminin ve Harita ve Kadastro Mühendisliği öğrenciliğinin problemlerini araştırıp incelemek” kararına yer verildiği, bu nedenle Odalarının harita ve kadastro mühendisliği eğitimi açısından mesleksel bir menfaatinin bulunduğu, bu eğitimi alarak mezun olanların Odalarının üyesi olduğu ve mesleksel faaliyetlerde bulunduğu, Harita Mühendisliği kısmı olmayan Gazi Üniversitesi tarafından diploma düzenlenmesi konusunun Odalarını direkt ilgilendirdiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:
Davalı yönetimler tarafından, Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın tarz ve hukuka Müsait bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN FİKRİ:
Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
31/07/2016 tarih ve 29787 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 669 sayılı İnanılmaz Vaziyet Kapsamında Alınan Önlemlere Ait kanun Kararında Kararname’nin 104. unsuruyla, Muharebe Akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılmış, 105. unsurunun 1. fıkrasının (c) bendinde de, 30 Ağustos prestijiyle mezun olacak askeri öğrencilerin Zabit ve astsubaylığa nasbının yapılmayacağı, bunlara üniversite imtihanının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek durumlarına Müsait fakülte ve yüksekokullarca diploma verileceği belirtilmiştir.
Söz konusu KHK kararı uyarınca tesis edilen dava konusu 01/09/2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme Şurası kararında, kapatılan askeri yükseköğretim kurumlarından 2015-2016 eğitim öğretim periyodunda mezun olan öğrencilerin diplomalarını düzenleyecek üniversiteler belirlenmiş; kara Muharebe Okulundan mezun olan öğrencilerin diplomalarının ise Gazi Üniversitesi tarafından düzenlenmesine karar verilmiştir.
Yükseköğretim Heyeti Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısı ile anılan Yükseköğretim Yürütme Heyeti kararı ilgili üniversitelere bildirilmiştir.
Bunun üzerine, kara Muharebe Okulu Harita Mühendisliği kısmından 2015-2016 eğitim öğretim periyodunda mezun olan … ismine Gazi Üniversitesi tarafından diploma düzenlenmiştir.
…, Laf konusu diploması ile davacı Odaya başvurmuş ve Oda kaydının yapılmasını istemiştir.
Söz konusu müracaat üzerine davacı Oda tarafından Gazi Üniversitesine yazılan … tarih ve … sayılı yazıda, Gazi Üniversitesi yükseköğretim programları ortasında Harita Mühendisliği programının bulunmadığı belirtilerek bahse açıklık getirilmesi istenilmiştir.
Gazi Üniversitesi Rektörlüğünün davacı Odaya yönelik … tarih ve … sayılı yazısında, Yükseköğretim Heyeti Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısı ile kara Muharebe Okulundan 2015-2016 eğitim öğretim periyodunda mezun olan öğrencilerin diplomalarını düzenleme yükümlülüğü getirildiği belirtilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 2. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davalarının, idari süreçler hakkında yetki, biçim, sebep, bahis ve amaç taraflarından biri ile hukuka alışılmamış olduklarından Dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra, birinci inceleme hususlarının belirlendiği, 14. hususunun 3. fıkrasının (c) bendinde dilekçenin ehliyet tarafından de inceleneceği, 15. hususunun 1. fıkrasının (b) bendinde ise, bu konuda kanuna karşıtlık görülmesi halinde davanın reddedileceği karara bağlanmıştır.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği Kanunu’nun 2. hususunda, “Birliğin kurum gayesi ile yapamayacağı faaliyetler ve işler aşağıda gösterilmiştir.
Birliğin kurum maksadı:
a) Tüm mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek;
Bu suretle birebir ihtisasa mensup Uğraş mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde yönetim heyeti, erdem divanı ve murakıplar üzere görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Genel Heyetin belirleyeceği yerde açmak;
b) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek muhtaçlıklarını karşılamak, mesleksel faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere Müsait olarak gelişmesini sağlamak, Uğraş mensuplarının birbirleriyle ve Kamu ile olan ilgilerinde dürüstlüğü ve itimadı Yargıç kılmak üzere Uğraş disiplinini ve ahlakını korumak için Gerekli gördüğü Tüm teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak;
c) Uğraş ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak Gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili Tüm mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve fikirleri ilgililere bildirmektir.
Birlik ve organları, kurum hedefleri dışında faaliyette bulunamazlar.” kararı yer almaktadır.
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası anne Yönetmeliği’nin “Odanın amaçları” başlıklı 7. unsurunun 1. fıkrasının (ı) bendinde “Harita ve Kadastro Mühendisliği eğitiminin ve Harita ve Kadastro Mühendisliği öğrenciliğinin problemlerini araştırıp incelemek, öteki çağdaş ülkelerde uygulanan modellerden de yararlanarak teklifler geliştirmek, geliştirilen modellerin gerçekleştirilmesi için teşebbüslerde bulunmak, bu hususlarda öğretim üyeleri ve öğrencilerle oluşturulacak kurullarla etkinlikler düzenlemek” davacı Odanın maksatları ortasında sayılmıştır.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Anayasa’nın 2. hususunda belirtilen hukuk devleti, hareket ve süreçleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda eşitliği gözeten, adaletli bir hukuk nizamı kurup sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, hukuk güvenliğini sağlayan, Tüm etkinliklerinde hukuka ve Anayasa’ya uyan, süreç ve hareketleri Müstakil yargı kontrolüne bağlı olan devlettir. Anayasa’da, Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik hukuk devleti niteliği vurgulanırken, devletin bütün aksiyon ve süreçlerinin yargı kontrolüne bağlı olması amaçlanmıştır. Yargı kontrolü, hukuk devletinin “olmazsa olmaz” şartıdır.
Hukuk devletinde yönetimin aksiyon ve süreçlerinin hukuka uygunluğunun ve sonuçta yönetimin hukuka bağlılığının yargısal kontrolü iptal davaları yoluyla sağlanmaktadır.
Bir iptal davasının açılabilmesi ve idari yargı mercilerinin bu davayı ön şartlar istikametinden kabul edebilmesi için 2577 sayılı Kanun’un 14. hususu uyarınca dava dilekçeleri “ehliyet” tarafından de incelenmektedir. Hasebiyle, iptal davası açılabilmesinin ön şartlarından biri davacının objektif ve subjektif dava ehliyetinin olmasıdır.
Danıştayın istikrar bulan kararlarına nazaran, davacının subjektif dava açma ehliyetinin bulunduğunun kabulü için idari kararın davacının yasal, şahsi ve yeni bir menfaatini ihlal etmesi gerekmektedir.
İptal davalarındaki subjektif ehliyet şartı, direkt doğruya hukuk devletinin yapılandırılmasına ve sürdürülmesine ait bir konu olup ferdî çıkar ihlali kavramının, idari süreçlerin hukuka uygunluğunun iptal davası yoluyla denetlenmesini engellemeyecek bir biçimde anlaşılması gerekmektedir.
Dava konusu 01/09/2016 tarihli Yükseköğretim Yürütme Şurası kararında, kara Muharebe Okulu Harita Mühendisliği kısmından 2015-2016 eğitim öğretim devrinde mezun olan öğrencilerin diplomalarının Gazi Üniversitesi tarafından düzenlenmesine karar verilmiştir.
Bu durumda, Harita Mühendisliği kısmı olmayan Gazi Üniversitesi tarafından diploma düzenlenmesinin hukuka ters olduğu savı ile açılan bu davada, Harita Mühendisliği öğrencilerinin eğitimleri ve problemlerini araştırıp incelemek ve/veya Gerekli teşebbüslerde bulunmak üzere maksatları olan davacı Odanın somut, aktüel ve legal bir çıkar bağlantısının bulunduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu prestijle, davanın ehliyet istikametinden reddi yolundaki Daire kararında hukuksal isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle ehliyet istikametinden reddine ait Danıştay Beşinci Dairesinin temyize mevzu 12/11/2020 tarih ve E:2019/196, K:2021/5058 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere evrakın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 29/12/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili belgenin incelenmesinden; Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın adap ve hukuka Müsait olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize husus kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
Yorum Yok