Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası, makinist olarak misyon yapmakta iken 2014 yılında geçirdiği rahatsızlık nedeniyle nezaret makinisti olarak misyon kümesi değiştirilen davacı tarafından, Laf konusu rahatsızlığının iyileştiğinden bahisle tekrar makinist olarak vazifesine dönmek üzere heyet muayenesine gönderilmek isteğiyle yaptığı müracaatın reddine ait açılan davayı sonuçlandırdı.
Danıştay 2. Daire: genel kararlarım kapsayan bir düzenlenmesi nedeniyle ferdi süreç hukuka ters hale gelmiştir.
Tebliğ, genelge ve yönerge üzere düzenleyici süreçlerin, üst normların uygulanmasını göstermek emeliyle ve onlara ters kararlar içermemek koşuluyla Yine üst normlarda gösterilen metotları “açıklayıcı” kararlar taşıyan, yeni bir metot getirmeyen; desteği olan mevzuatta yer Meydan kararlar dışında yeni bir düzenleme içermeyen isimsiz düzenleyici süreçler olduğu,
Yönergelerin ve buna misal isimsiz düzenleyici süreçlerin, Anayasa, kanun, yönetmelik ve hukukun genel prensiplerine ters kararlar içermemesi halinde, Laf konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına halk hukuku istikametinden rastgele bir Mani bulunmadığı, fakat, kurumların Örgüt yapısının kuruluşu ile işçiye ait genel kararların yönetmelik dışındaki isimsiz düzenleyici süreçlerle düzenlenmesinin Mümkün olmadığı,
Bu prestijle; dava konusu Yönerge’nin içeriği prestijiyle EK-1’de yer Meydan unvanlara atanacak çalışanın işe uygunluğunu belirlemek için yapılacak sıhhat ve psikoteknik değerlendirmesinde uygulanacak tarz ve asılları düzenlediği, hasebiyle Yönerge’nin İç talimat niteliğinde olmadığı,
Bu durumda, 3011 sayılı Kanun’un 1. unsurunda Anlatım edilen, yetki ve vazife alanlarına ilişkin kararları düzenleyen, halk işçisine ait genel kararları kapsayan bir düzenlemenin yönerge ile değil, yönetmelikle yapılması ve bu yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanması gerekirken, yönergeyle düzenlenmiş olmasında hukuka uyarlık bulunmadığından, anılan Yönerge’ye dayanılarak tesis edilen ferdî süreçte de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
İDDK: Düzenlemenin yönerge ile yapılmış olması kişisel sürecin de direkt iptalini gerektirmez
Yönerge’de yer Meydan düzenlemelerin davalı yönetimde çalışan halk çalışanına yönelik genel kararları kapsaması sebebiyle yönetmelik ile düzenlenmesi ve bu yönetmeliğin 3011 sayılı Kanun’a nazaran Resmi Gazete’de yayımlanması gerektiğinde kuşku bulunmamakta ise de, dava konusu ferdi sürecin, idarece üstte belirtilen 655 sayılı kanun Kararında Kararname’nin 8. unsurunun (d) bendinin verdiği genel yetkiye istinaden de tesis edilebileceği, münasebetiyle salt Laf konusu düzenlemenin yönerge ile yapılmış olması nedeniyle hukuka alışılmamış olmasının, ferdi sürecin de direkt iptalini gerektirmeyeceği; bu nedenle, Daire kararının, dava konusu sürecin aslının incelenmesi suretiyle bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No: 2022/2115
Karar No: 2022/2842
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . genel Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. .
KARŞI taraf (DAVACI) : .
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay İkinci Dairesinin 19/01/2022 tarih ve E:2017/381, K:2022/65 sayılı kararının iptale ait kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Davalı yönetim bünyesinde makinist olarak vazife yapmakta iken 2014 yılında geçirdiği rahatsızlık nedeniyle nezaret makinisti olarak misyon kümesi değiştirilen davacı tarafından, Laf konusu rahatsızlığının iyileştiğinden bahisle tekrar makinist olarak vazifesine dönmek üzere heyet muayenesine gönderilmek isteğiyle yaptığı müracaatın reddine ait . tarih ve . sayılı sürecin iptali ile mahrum kaldığı özlük haklarının iadesine; nakdî haklarının yasal faiziyle ödenmesine ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi genel Müdürlüğü sıhhat ve Psikoteknik Yönergesi’nin eki (2) sayılı, Unvan Kümelerinde Aranacak sıhhat Nitelikleri Tablosunun “Psikiyatri” başlıklı kısmında yer Meydan “Nedeni ne olursa olsun daha Evvel obsesif kompulsif Arıza ve psikoz, (şizofreni ve öteki psikotik bozukluklar), his durum bozuklukları (depresif bozukluklar, bipolar bozukluklar), paranoia ve sanrısal bozukluk, konfüzyonmental (delirium), Yapay bozukluklar, dissosiatif bozukluklar, posttravmatik gerilim bozukluğu, anksiyete bozukluğu geçirenler tedavi ile tam şifa bulsalar bile bu kümedeki misyonlarda çalışamazlar.” kısmının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay İkinci Dairesinin 19/01/2022 tarih ve E:2017/381, K:2022/65 sayılı kararıyla;
Anayasa’nın 124. unsuru; 3011 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanacak Yönetmelikler Hakkında Kanun’un 1. unsuru; 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Örgüt ve Misyonları Hakkında kanun Kararında Kararname’nin 6. hususunun 1. fıkrasının (b) bendi, 8. unsurunun (d) bendi, 28. unsurunun 1. fıkrası ile dava konusu Yönerge’nin 1. ve 2. hususlarında yer Meydan kurallar aktarılarak;
Düzenleyici süreç istikametinden;
TCDD İşletmesi genel Müdürlüğü Yönetim Heyetinin . tarih ve . sayılı kararı ile kabul edilen dava konusu Yönerge’nin, . tarih ve . sayılı Yönetim Şurası kararı ile 15/02/2016 tarihinde yürürlüğe giren Yönerge’nin 24. hususuyla; bu Yönerge’nin de 30/03/2018 tarihinde yürürlüğe konulan Yönerge’nin 28. unsuruyla yürürlükten kaldırıldığının görüldüğü,
Bu prestijle, konusu kalmayan istem hakkında karar verilmesine yer bulunmadığı,
Ancak, dava konusu ferdi sürecin, tesis edildiği tarih prestijiyle yürürlükte olan mevzuat kararlarına nazaran irdeleneceği; ferdî sürecin bütün hukuksal sonuçları ile Bir arada ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan sürecin desteği olan düzenleyici sürecin sonradan yürürlükten kaldırılmasının, Laf konusu kişisel süreçle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına Mani oluşturmayacağının da Aleni olduğu,
Bireysel süreç ile nakdî ve özlük haklarına ait talep tarafından;
Dava konusu sürecin desteğini oluşturan Yönerge’nin gayesinin, davalı yönetimde işe alınacak işçinin işe uygunluğunu belirlemek için yapılacak sıhhat ve psikoteknik değerlendirmesinde uygulanacak yordam ve asılları belirlemek olduğu; Yönerge’nin EK-1’inde yer Meydan unvanlara atanacak çalışanı kapsadığı; 655 sayılı kanun Kararında Kararname’de de, Demiryolu Düzenleme genel Müdürlüğünün, makinistler başta olmak üzere bu işlerde çalışanların mesleksel yeterlik kaidelerini belirlemek, bununla ilgili eğitim vermek yahut verdirmek, İmtihan yapmak yahut yaptırmak ve bunları yetkilendirmek, denetlemek ile yükümlü olduğu ve bunu yaparken de Gerekli idari düzenlemeleri hazırlayabileceği ve Resmi Gazete’de yayımlamak suretiyle yürürlüğe koyabileceğinin görüldüğü,
Tebliğ, genelge ve yönerge üzere düzenleyici süreçlerin, üst normların uygulanmasını göstermek emeliyle ve onlara ters kararlar içermemek kuralıyla Yine üst normlarda gösterilen sistemleri “açıklayıcı” kararlar taşıyan, yeni bir metot getirmeyen; desteği olan mevzuatta yer Meydan kararlar dışında yeni bir düzenleme içermeyen isimsiz düzenleyici süreçler olduğu,
Yönergelerin ve buna benzeri isimsiz düzenleyici süreçlerin, Anayasa, kanun, yönetmelik ve hukukun genel unsurlarına ters kararlar içermemesi halinde, Laf konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına halk hukuku tarafından rastgele bir Mani bulunmadığı, fakat, kurumların Örgüt yapısının kuruluşu ile işçiye ait genel kararların yönetmelik dışındaki isimsiz düzenleyici süreçlerle düzenlenmesinin Muhtemel olmadığı,
Bu prestijle; dava konusu Yönerge’nin içeriği prestijiyle EK-1’de yer Meydan unvanlara atanacak işçinin işe uygunluğunu belirlemek için yapılacak sıhhat ve psikoteknik değerlendirmesinde uygulanacak yöntem ve asılları düzenlediği, münasebetiyle Yönerge’nin İç talimat niteliğinde olmadığı,
Bu durumda, 3011 sayılı Kanun’un 1. unsurunda Anlatım edilen, yetki ve vazife alanlarına ilişkin kararları düzenleyen, halk çalışanına ait genel kararları kapsayan bir düzenlemenin yönerge ile değil, yönetmelikle yapılması ve bu yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanması gerekirken, yönergeyle düzenlenmiş olmasında hukuka uyarlık bulunmadığından, anılan Yönerge’ye dayanılarak tesis edilen ferdî süreçte de hukuka uygunluk bulunmadığı,
Öte yandan, dava konusu ferdi sürecin iptali yolunda verilen karar, davacının direkt makinist olarak atanması sonucunu doğurmayacağından, özlük haklarının iadesi ve nakdî haklarının yasal faiziyle ödenmesi istikametindeki istemi hakkında bu kademede karar verilmesine İmkan bulunmadığı münasebetleriyle,
Düzenleyici süreç ile mali hak ve özlük haklarına ait talep istikametinden karar verilmesine yer olmadığına, ferdî sürecin ise iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN SAVLARI:
Davalı yönetim tarafından, davanın müddetinde açılmadığı belirtilerek resen belirlenecek sebeplerle Daire kararının iptale ait kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın iptale ait kısmının metot ve hukuka Müsait bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:
Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının temyize bahis iptale ait kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
Davalı yönetimde makinist olarak misyon yapmakta iken 2014 yılı içerisinde geçirdiği ruhsal rahatsızlık nedeniyle “depresif nöbet” tanısı konularak davacıya 45 gün istirahat raporu verilmiş ve davalı idarece davacının misyon tarifinde değişiklik yapılarak davacı nezaret makinisti olarak atanmış,
Davacının, tekrar makinistlik vazifesine dönmek ve heyet muayenesine gönderilmek isteğiyle yaptığı müracaat, davalı idarece dava konusu düzenleyici süreç münasebet gösterilerek . tarih ve . sayılı süreçle reddedilmiştir.
Bunun üzerine, davacı tarafından, bu sürecin ve desteği Yönerge’nin eki (2) sayılı, Unvan Kümelerinde Aranacak sıhhat Nitelikleri Tablosu’nun “Psikiyatri” başlıklı kısmında yer Meydan “Nedeni ne olursa olsun daha Evvel obsesif kompulsif Arıza ve psikoz, (şizofreni ve diğer psikotik bozukluklar), his durum bozuklukları (depresif bozukluklar, bipolar bozukluklar), paranoia ve sanrısal bozukluk, konfüzyonmental (delirium), Yapay bozukluklar, dissosiatif bozukluklar, posttravmatik gerilim bozukluğu, anksiyete bozukluğu geçirenler tedavi ile tam şifa bulsalar bile bu kümedeki misyonlarda çalışamazlar.” kısmının iptali ile mahrum kaldığı özlük haklarının iadesi, mali haklarının yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa’nın “Yönetmelikler” başlıklı 124. unsurunun dava konusu Yönerge’nin yürürlüğe girdiği tarihteki halinde, “Başbakanlık, bakanlık ve halk hükmî bireyleri, kendi vazife alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara ters olmamak kaidesi ile, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir. ” kararı yer almıştır.
3011 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanacak Yönetmelikler Hakkında Kanun’un 1. hususunda; “Başbakanlık, bakanlıklar ve halk tüzelkişilerinin;
a) İşbirliğine, yetki ve vazife alanlarına ilişkin kararları düzenleyen,
b) halk çalışanına ilişkin genel kararları kapsayan,
c) Kamuyu ilgilendiren, yönetmelikler Resmi Gazete’de yayımlanır. Lakin, ulusal güvenlik ve ulusal güvenlikle ilgili olan ve saklılık derecesi taşıyan yönetmelikler yayımlanmaz. ” kararı bulunmaktadır.
Dava konusu süreç tarihinde yürürlükte olan haliyle 01/11/2011 tarih ve 28012 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Örgüt ve Misyonları Hakkında kanun Kararında Kararname’nin, “Hizmet Birimleri” başlıklı 6. unsurunun 1. fıkrasının (b) bendinde Demiryolu Düzenleme genel Müdürlüğüne yer verilmiş; 8. unsurunun (d) bendinde, makinistler başta olmak üzere bu işlerde çalışanların mesleksel yeterlik kurallarını belirlemek, bununla ilgili eğitim vermek yahut verdirmek, İmtihan yapmak yahut yaptırmak ve bunları yetkilendirmek, denetlemek Demiryolu Düzenleme genel Müdürlüğünün vazifeleri ortasında sayılmıştır.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Dava konusu Yönerge, kapsamına iç unvan ve işlerde çalışanların işe uygunluğunu belirlemek üzere sıhhat ve psikoteknik değerlendirmede uygulanacak metot ve temelleri belirlemekte olup, Yönerge’nin EK-1’inde yer Meydan unvanlarda açıktan atanacak bireyler ile çalışan işçisi kapsamaktadır.
Buna nazaran, Yönerge’de yer Meydan düzenlemelerin davalı yönetimde çalışan halk çalışanına yönelik genel kararları kapsaması sebebiyle yönetmelik ile düzenlenmesi ve bu yönetmeliğin 3011 sayılı Kanun’a nazaran Resmi Gazete’de yayımlanması gerektiğinde kuşku bulunmamakta ise de, dava konusu ferdî sürecin, idarece üstte belirtilen 655 sayılı kanun Kararında Kararname’nin 8. unsurunun (d) bendinin verdiği genel yetkiye istinaden de tesis edilebileceği, münasebetiyle salt Laf konusu düzenlemenin yönerge ile yapılmış olması nedeniyle hukuka alışılmamış olmasının, kişisel sürecin de direkt iptalini gerektirmeyeceği; bu nedenle, Daire kararının, dava konusu sürecin aslının incelenmesi suretiyle bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yönetimin temyiz isteminin kabulüne;
2. Üstte özetlenen münasebetle kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen iptale ait Danıştay İkinci Dairesinin 19/01/2022 tarih ve E:2017/381, K:2022/65 sayılı kararının temyize bahis iptale ait kısmının BOZULMASINA,
3. Tekrar bir karar verilmek üzere evrakın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 12/10/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Yorum Yok