İlk derece mahkemesi: Düzenleme iptal edildiğinden ilgili hakkında uygulanamaz
Bu durumda, Anayasa Mahkemesince iptal edilen kanun kararına dayalı olarak çıkarılan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 9. hususunun 1. fıkrasının (m) bendi uyarınca tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk bulunmadığı,
Bunun yanında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. hususunda, devlet memurlarına verilecek disiplin cezalarının; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma olarak belirlendiği ve 2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanunu’nun 20. hususunda, bu Kanun’da karar bulunmayan hallerde 2547 sayılı kanun ile 657 sayılı Kanun’a atıf yapıldığı görülmekte olup, davalı idarece Mahkemelerinin yürütmeyi durdurma kararı ardından 657 sayılı kanun dikkate alınarak davacı hakkında yeni bir süreç tesis edilebileceğinin de Aleni olduğu gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.
Danıştay 8. Daire: Karar 9 ay sonra yürürlüğe gireceğinden uygulanır
Bu çerçevede, iptal kararının yürürlüğe girdiği 08/01/2016 tarihine kadar Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin desteği olan 2547 sayılı Kanun’un 53. hususunun (b) fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükte olduğundan, uyuşmazlığın dava konusu sürecin tesis edildiği tarihteki mevzuat dikkate alınarak çözümlenmesi gerekir
İDDK: Ortada yeni bir düzenleme varsa uyuşmazlık ona nazaran çözümlenir
Anayasa Mahkemesi bir kanun hususunu iptal ettikten sonra, Anayasa Mahkemesince iptal kararının yürürlüğü ertelenmiş ise, iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi mühleti içinde yahut daha sonraki bir tarihte yasama organınca yeni bir yasal düzenleme yapılırsa, uyuşmazlığın bu düzenlemeye nazaran çözümlenmesi gerekmektedir. zıt yaklaşımın, işlenen fiillerin cezasız kalması sonucunu doğuracağı açıktır.
Nitekim, bakılan uyuşmazlık özelinde de, Anayasa Mahkemesinin üstte anılan iptal kararlarından sonra 2547 sayılı Kanun’un 53. unsurunun (b) fıkrası, 6764 sayılı Kanun’un 26. unsuru ve 7243 sayılı Kanun’un 7. unsuru ile değiştirildiğinden, uyuşmazlığın yeni yasal düzenlemeye nazaran çözümlenmesi gerekmektedir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No: 2022/3128
Karar No: 2022/3263
TEMYİZ EDEN (DAVALI): . Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .
KARŞI taraf (DAVACI): .
VEKİLİ: Av. .
İSTEMİN KONUSU:
… idare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
. Üniversitesinde rektör olarak vazife yaptığı devirdeki fiilleri nedeniyle davacının, Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 9. hususunun 1. fıkrasının (m) bendi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ait Yükseköğretim Şurası Yüksek Disiplin Heyetinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
… idare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla;
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53. unsurunun süreç tarihindeki yürürlükte bulunan (b) fıkrasında, “Öğretim elemanları, memur ve öteki çalışana uygulanabilecek disiplin cezaları uyarma, kınama, Yönetim vazifesinden ayırma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve halk vazifesinden çıkarma cezalarıdır. Hangi fiillere hangi disiplin cezasının uygulanacağı, bu bentte sayılan bireylerin disiplin süreçleri ve disiplin amirlerinin yetkileri, Devlet memurlarına uygulanan yöntem ve asıllar da göz önüne alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir.” kararına yer verildiği,
Anayasa Mahkemesinin 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı kararıyla, dava konusu düstur ile düzenlenmesi öngörülen konuların, hangi fiillerin hangi disiplin cezalarını gerektireceği, bentte sayılan bireylerin disiplin süreçleri ve disiplin amirlerinin yetkileri üzere mevzuları içerdiği, halk vazifelileri olarak memurların ve öğretim elemanlarının disiplin süreçleri konusunda kuralla getirilmiş bir yasal teminat bulunmadığı, Laf konusu disiplin süreçlerinin, Anayasa’nın 128. ve 130. unsurlarında yer Meydan kararlar mucibince kanunla düzenlenmesi öngörülen konular olduğu, bu haliyle öğretim elemanları, memurlar ve diğer işçi için getirilmiş rastgele bir yasal teminat bulunmadığı üzere yasal olarak bellilik de sağlanmadığı, kuralın, yalnızca Devlet memurlarına uygulanan yordam ve asılların göz önüne alınmasını düzenlediği, fakat bunun dışında rastgele bir yasal düzenlemeye yer verilmediği, dava konusu kuralın bu haliyle disiplin uygulamaları ile ilgili olarak genel unsurları ortaya koymadığı, disiplin cezalarını gerektiren Vaziyet ve durumları belirlemediği, ayrıyeten kuralda, disiplin cezası vermeye yetkili amir ve konseyleri, disiplin cezalarının verilmesinde zamanaşımı ve karar Eda mühletleri, yüksek disiplin konseyinin çalışma yol ve teknikleri, şura kararlarına itiraz ve savunma hakkı başta olmak üzere halk vazifelilerinin hakları, cezaların tatbik edilme biçimi ve disiplin cezalarının hangi hallerde özlük evrakından silinebileceği üzere mevzuların hiçbiri ile ilgili yasal düzenleme bulunmadığı, hasebiyle kapsama iç işçinin disiplin süreçlerine dair yöntem ve asılların kanunda gösterilmeyerek, bütün bu süreçlerin Yükseköğretim Kurulunca düzenlenmesini öngören dava konusu kuralın, Anayasa’nın 38., 128. ve 130. unsurlarına ters olduğu gerekçesiyle, 2547 sayılı Kanun’un 53. hususunun (b) fıkrasının ikinci cümlesinin iptaline ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildiği,
Bu hukukî durumun doğal sonucu olarak, bir kanun ya da kanun kararında kararnamenin uygulanması nedeniyle dava açmak durumunda kalan ve Anayasa’nın 153. hususu uyarınca itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurulmasını isteme hakkına sahip olan şahısların de, hak yahut menfaatlerini ihlal eden kuralın iptal davası yahut itiraz yoluyla daha Evvel yapılan müracaat sonucunda Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş olması halinde iptal kararının tüzel sonuçlarından yararlanmaları gerektiği,
Aksi halde, bir yandan dava yoluna başvuran herkes için Anayasa ile tanınmış olan itiraz hakkının bunlar için fiilen işlemez hale getirilerek ortadan kalkması ve iptal kararının uygulanamaması, öte yandan Anayasa’ya karşıtlığı hükmen saptanmış olan bir kanun kararının uygulanmasının hukuken korunması üzere bir sonuca neden olur ki bu durumun Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti unsuruna karşıt düşeceğinin kabulü gerektiği,
Bu durumda, Anayasa Mahkemesince iptal edilen kanun kararına dayalı olarak çıkarılan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 9. unsurunun 1. fıkrasının (m) bendi uyarınca tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk bulunmadığı,
Bunun yanında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. hususunda, devlet memurlarına verilecek disiplin cezalarının; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma olarak belirlendiği ve 2914 sayılı Yükseköğretim İşçi Kanunu’nun 20. hususunda, bu Kanun’da karar bulunmayan hallerde 2547 sayılı kanun ile 657 sayılı Kanun’a atıf yapıldığı görülmekte olup, davalı idarece Mahkemelerinin yürütmeyi durdurma kararı ardından 657 sayılı kanun dikkate alınarak davacı hakkında yeni bir süreç tesis edilebileceğinin de Aleni olduğu gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 20/10/2020 tarih ve E:2016/8169, K:2020/4498 sayılı kararıyla;
Anayasa Mahkemesinin 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı kararıyla, kapsama iç işçinin disiplin süreçlerine dair yöntem ve asılların kanunda gösterilmeyerek, bütün bu süreçlerin Yükseköğretim Kurulunca düzenlenmesini öngörmesi nedeniyle, Anayasa’nın 38., 128. ve 130. unsurlarına muhalif olduğu gerekçesiyle, 2547 sayılı Kanun’un 53. hususunun (b) fıkrasının ikinci cümlesinin iptaline ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildiği,
Bu çerçevede, iptal kararının yürürlüğe girdiği 08/01/2016 tarihine kadar Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin desteği olan 2547 sayılı Kanun’un 53. hususunun (b) fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükte olduğundan, uyuşmazlığın dava konusu sürecin tesis edildiği tarihteki mevzuat dikkate alınarak çözümlenmesi gerektiği,
Bu durumda, idare Mahkemesince dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat kararları dikkate alınarak işin temeli hakkında bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak, … idare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti:
… idare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla; dava konusu sürecin iptali yolundaki birinci kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN SAVLARI:
Davalı yönetim tarafından, dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin desteği olan 2547 sayılı Kanun’un 53. unsurunun (b) fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükte olduğundan, bu kanun hususuna dayanılarak disiplin cezası verilebileceğinin Aleni olduğu, dava konusu sürecin yasal desteğinin kalmadığından bahisle verilen temyize bahis ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ .’NIN FİKRİ:
Temyiz isteminin kabulü ile . idare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
Davacı, 01/03/2011-10/02/2015 tarihleri ortasında . Üniversitesinde rektör olarak vazife yapmıştır.
Yükseköğretim Şurası Başkanlığının 27/01/2015 tarihli onayı ile başlatılan disiplin soruşturması sonucunda düzenlenen 17/05/2015 tarihli soruşturma raporunda; Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 9. unsurunun 1. fıkrasının (m) bendinde yer Meydan “Verilen misyon ve buyrukları taammüden yapmamak” fiilini işlediğinin tespit edildiği belirtilerek davacının kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılması Teklif edilmiştir.
Bu Teklif doğrultusunda, Yükseköğretim Heyeti Yüksek Disiplin Konseyinin . tarih ve . sayılı kararıyla, davacının kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53. hususunun 01/03/2014 tarih ve 6528 sayılı Kanun’un 7. unsuruyla değişik (b) fıkrasında, “Öğretim elemanları, memur ve öbür işçiye uygulanabilecek disiplin cezaları uyarma, kınama, Yönetim vazifesinden ayırma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve halk misyonundan çıkarma cezalarıdır. Hangi fiillere hangi disiplin cezasının uygulanacağı, bu bentte sayılan bireylerin disiplin süreçleri ve disiplin amirlerinin yetkileri, Devlet memurlarına uygulanan yöntem ve asıllar da göz önüne alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir.” kararı yer almaktadır.
Süreç tarihinde yürürlükte bulunan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 9. hususunun 1. fıkrasının (m) bendinde, “Verilen misyon ve buyrukları taammüden yapmamak” kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren Fiil ve haller ortasında sayılmıştır.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Anayasa Mahkemesinin 07/04/2015 tarih ve 29319 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı kararıyla, “kapsama iç işçinin disiplin süreçlerine dair tarz ve temellerin kanunda gösterilmeyerek, bütün bu süreçlerin Yükseköğretim Kurulunca düzenlenmesini öngörmesi nedeniyle, Anayasa’nın 38., 128. ve 130. hususlarına muhalif olduğu” gerekçesiyle, 2547 sayılı Kanun’un 53. unsurunun (b) fıkrasının ikinci cümlesinin iptaline ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı iptal kararı üzerine tekrar düzenlenen, 2547 sayılı Kanun’un 09/12/2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6764 sayılı Kanun’un 26. unsuru ile değişik 53. unsurunun (b) fıkrasında, Devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer çalışanına uygulanabilecek disiplin cezalarının, uyarma, kınama, aylıktan yahut fiyattan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması yahut apansızın Çok fiyattan kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve halk misyonundan çıkarma cezası olduğu karara bağlanmış ve anılan cezaları gerektiren fiiller Kanun’da sayma suretiyle belirtilmiştir.
Bununla birlikte; 2547 sayılı Kanun’un, 6764 sayılı Kanun’un 26. unsuru ile değişik 53. hususunun (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer Meydan “657 sayılı Kanundaki fiillere ek olarak…” ibarelerinin, “öğretim elemanı, memur ve öteki çalışandan oluşan yükseköğretim kurumları halk işçisine ait disiplin kuralları öngörülürken kanun koyucu tarafından bunlar ortasında vazifenin niteliğinden kaynaklanan ve Anayasa tarafından öngörülen Fark ve farklılıkların dikkate alınmayarak öğretim elemanları ile memur ve öbür işçinin tümüyle tıpkı kurallara tabi kılınması ve dava konusu ibareler yoluyla öğretim elemanlarının disiplin sorumluluğu kapsamına 657 sayılı Kanun’da sayılan fiillerin tamamının iç edilmesi, Anayasa’da bu şahıslar için öngörülen garantilerle örtüşmediği üzere gerek uygulayıcılar gerekse disiplin kurallarının muhatapları istikametinden birtakım belirsizliklere de yol açtığından dava konusu kuralların Anayasa’nın 2., 27. ve 130. hususlarıyla bağdaşmadığı” gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesinin 10/04/2019 tarih ve E:2017/33, K:2019/20 sayılı kararıyla iptaline ve kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin üstte anılan iptal kararından sonra, 2547 sayılı Kanun’un 53. unsurunun (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentleri, 17/04/2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7243 sayılı Kanun’un 7. hususu ile değiştirilmiştir.
Anayasa Mahkemesi bir kanun unsurunu iptal ettikten sonra, Anayasa Mahkemesince iptal kararının yürürlüğü ertelenmiş ise, iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi mühleti içinde yahut daha sonraki bir tarihte yasama organınca yeni bir yasal düzenleme yapılırsa, uyuşmazlığın bu düzenlemeye nazaran çözümlenmesi gerekmektedir. zıt yaklaşımın, işlenen fiillerin cezasız kalması sonucunu doğuracağı açıktır.
Nitekim, bakılan uyuşmazlık özelinde de Anayasa Mahkemesinin üstte anılan iptal kararlarından sonra 2547 sayılı Kanun’un 53. unsurunun (b) fıkrası, 6764 sayılı Kanun’un 26. hususu ve 7243 sayılı Kanun’un 7. hususu ile değiştirildiğinden, uyuşmazlığın yeni yasal düzenlemeye nazaran çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, idare Mahkemesince, davacı tarafından işlendiği sav edilen fiillerin sübut bulup bulmadığı, disiplin cezasını gerektirip gerektirmediği ve lehe bir karar olup olmadığı istikametlerinden işin aslına girilerek bir kıymetlendirme yapıldıktan sonra varılacak kanaate nazaran tekrar bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yönetimin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu sürecin üstte özetlenen münasebetle iptaline ait … idare Mahkemesinin temyize bahis . tarih ve E:., K:. sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere belgenin … idare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın bildirim tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu Aleni olmak üzere, 14/11/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili evrakın incelenmesinden; … idare Mahkemesince verilen ısrar kararının tarz ve hukuka Müsait bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize husus ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
Yorum Yok