EYT’ maddesinden primi yetmeyip yararlanamayanlar için Öbür seçenekler de bulunuyor. Önümüzdeki günlerde emeklilik yaşının Özellikle bayanlarda çocuk sayısına nazaran esnetilmesi, esnafın emekliliği için Gerekli prim gün sayısının düşürülmesi üzere yeni adımlar devreye girmiş olacak. İş Kanunu ve Toplumsal Sigortalar Kanunu’na nazaran EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir. Kısmi emeklilikte 15 Yıl ve 3600 günü dolduranlar daha Çok çalışmadan emekli olabilecek.
KÖK MAAŞLAR DA ARTACAK
Bunun için ıslak kuralı bayanlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını buluyor. Aylık meblağı sigorta başlangıcının 2000’den Evvel ve sonra olmasına nazaran değişiyor. Kısmi emeklilik hakkı kazananlar için de kök aylıkları ne olursa olsun alacakları aylık 7500 lira olacak. Temmuz ayında yeni artırımla Bir arada kök maaşlar da artacak.
EYT’yi az farkla kaçıranların erken emeklilik konusunda merak ettiği kimi soruların karşılıkları şöyle:
1- Kısmi emekli (yaşlı) aylığına hak kazanma kuralları nelerdir?
Kısmi emeklilik, muhakkak bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. ıslak haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye nazaran değişiyor. Buna nazaran, 8 Eylül 1999’dan Evvel sigortalı olanlar 15 yıl, 3600 günü dolduğunda 50-60 ortası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4500 günü tamamlaması gerekiyor
İlk sefer çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 ortasında başlayan SSK’lılar 25 Yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda bayan 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir. Mayıs 2008’den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036’ya kadar 5400 güne tamamlaması şartıyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.
2-1978 doğumlu bir bayan çalışan Nisan 1997’de birinci sefer sigorta primi ödemiş ve Ocak 2010’da 36000 prim dününü doldurmuştur. Kısmi olarak ne Vakit emekli olabilir?
9 Eylül 1999 tarihinden Evvel işe başlangıç sigortası olan bayanlar; 15 yıl, 3600 prim günü ve 50 yaşını tamamlamak suretiyle emekli olabilir. 3600 gün prim ödeme sayısını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri ortasında doldurduğu için 15 yıllık sigorta müddeti ve ıslak kuralını 25 Mayıs 20211 tarihinden sonra yerine getireceği için kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.
Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli ıslak haddi,( bayanlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 Yıl çalışma mühleti 3600 prim gün sayısı) hangisi en nihayet sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe nazaran emeklilik hesabı yapılıyor.
3- Kimler 3600 prim günüyle emekli olabilir, aylıklar olağan emeklilerden Fazla mu düşük?
İşsizlik Sigortası Kanunu’na nazaran 8 Eylül 1981’den Evvel işe başlayan bayanlarla 8 Eylül 1976’dan Evvel işe başlayan erkekler 15 Yıl sigorta mühleti, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Toplumsal Sigortalar Kanunu’na nazaran 23 Mayıs 2002’de 15 yılkı sigortalılık mühletini dolduran bayanlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, mevt sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.
Normal koşullarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları 7500 lira yükseldiği için bağlanan aylık düşük de olsa bu fiyatta bir gelir Laf konusu olacak.
4- Hangi sigortalılar daha kolay kaideler ile yaşlılık aylığına hak kazanır?
Çalışmaya başladığı tarihten Evvel malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, Özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay kaidelerde emekli olabilmelerine İmkan tanınıyor.
5- Emekliyim bütün sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladım. İşten ayrıldığımda emekli aylığım tekrar nasıl bağlanır?
Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi prestijiyle bulunan meblağı ile emeklilik sonrası çalışmaya ilişkin kısmi aylığın toplamından oluşur.
6- Yaşlılık toptan ödemesinin şartları nelerdir?
Sosyal Emniyet sistemine ödenen primler emekli olmaya, aylık bağlanmasına kâfi değilse yaşlılık toptan ödemesi ile primler iade alınabiliyor.
Bu ödemeden yararlanabilmek için bayanların 58, erkeklerin de 60 yaşını doldurması gerekiyor.
Örneğin 7 bin prim günüyle 60 yaşında emekli olacak bir erkek çalışanın yalnızca 2 bin prim günü varsa bunu Geri alabilir.
HAZAL ATEŞ
Yorum Yok