Davayı ehliyet tarafından reddeden 12. Daire kararı onandı.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Heyetinin 03/03/2006 tarih ve E:2005/1, K:2006/1 sayılı kararı münasebet gösterildi
Söz konusu kararda; 4688 sayılı Kanun’un 19. hususunun ikinci fıkrasının (f) bendiyle, sendika üst kuruluşu olan konfederasyona, sırf sendika üyesi halk görevlisinin menfaatini ihlal eden ferdi sürece karşı, onu temsilen dava açma yetkisinin tanındığı, konfederasyonun üyelerini, halk vazifelilerinin değil, sendikaların oluşturduğu dikkate alındığında; konfederasyonun, sendika üyesi halk görevlilerine yönelik düzenleyici süreçlere karşı dava açamayacağının anlaşıldığı, çünkü konfederasyonun, kanunla verilen Özel yetki dışında, yalnızca kendi hukukî kişiliğine yönelen düzenlemelere karşı dava açmaya Usta olduğu belirtilmiştir.
İDDK kararları da bu yöndedir
Bu bağlamda, dava konusu düzenleme ile ilgili olarak, hakları yahut menfaatleri ihlal edilmiş bireyler ile bu bireylerin üyesi olduğu sendika tarafından dava açılabileceği dikkate alındığında, en az beş sendikanın bir ortaya gelerek oluşturduğu konfederasyonun, direkt kendi üyesi sendikalara uygulanma imkanı bulunmayan Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin üstte anılan unsurlarına karşı dava açma ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet tarafından reddine karar verilmiş, davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmemiştir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No: 2022/2265
Karar No: 2022/2786
TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACI) : . Konfederasyonu
VEKİLİ : Av. .
II- (DAVALI) : .
VEKİLİ : .
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Onikinci Dairesinin 15/12/2021 tarih ve E:2021/5086, K:2021/6791 sayılı kararının; davacı tarafından temel tarafından, davalı yönetim tarafından ise, lehine vekalet fiyatına hükmedilmemesi istikametinden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: 30/04/2021 tarih ve 31470 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 2. hususunun üçüncü fıkrasının, 5. unsurunun birinci fıkrasının (a) bendinin, 6.maddesinin birinci fıkrasının, 7. unsurunun birinci fıkrasının,17.maddesinin birinci fıkrasının 19. unsurunun ikinci fıkrasının, 26. hususunun ikinci fıkrasının, 38. hususunun ikinci fıkrasının, 40. unsurunun ikinci ve üçüncü fıkralarının ve 41. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Onikinci Dairesinin 15/12/2021 tarih ve E:2021/5086, K:2021/6791 sayılı kararıyla;
2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 2. unsurunun birinci fıkrasının (a) bendinde, iptal davalarının, idari süreçler hakkında yetki, biçim, sebep, mevzu ve gaye taraflarından biri ile hukuka ters olduklarından Dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarından açılan davalar olarak tanımlandığı; 14. unsurunun üçüncü fıkrasında, dava açıldıktan sonra dilekçelerin birinci incelemeye tabi tutulacağı; dördüncü fıkrasında, dilekçeler birinci inceleme hususları tarafından kanuna muhalif görülürse, 15. unsur kararlarının uygulanacağı; altıncı fıkrasında, bu konuların birinci incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de, davanın her safhasında 15. unsurundaki kuralın uygulanacağı; 15. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde ise dava dilekçesinde ehliyet istikametinden kanuna terslik görülmesi halinde davanın reddine karar verileceğinin karara bağlandığı,
4721 sayılı Türk uygar Kanunu’nun 96. unsurunda, federasyonların, kurum emelleri birebir olan en az beş derneğin, emellerini gerçekleştirmek üzere Üye sıfatıyla bir ortaya gelmeleri suretiyle kurulacağı, her federasyonun bir tüzüğünün bulunacağı; 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 2. hususunda ise, üst kuruluşun, derneklerin oluşturduğu hukukî kişiliği bulunan federasyonları ve federasyonların oluşturduğu konfederasyonlar formunda tanımlandığı,
Benzer bir düzenlemenin 4688 sayılı halk Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Kontrat Kanunu’nun 3. unsurunun birinci fıkrasının (g) bendinde de yer aldığı, anılan unsurda “sendika”nın, halk vazifelilerinin ortak ekonomik, toplumsal ve mesleksel hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için oluşturdukları hukukî kişiliğe sahip kuruluşlar; “konfederasyon”un ise, değişik hizmet kollarında bu Kanun’a tabi olarak kurulmuş en az beş sendikanın bir ortaya gelerek oluşturdukları hukukî kişiliği olan üst kuruluşlar olarak tanımlandığı, tıpkı Kanun’un 19. hususunda de, üyelerin yönetim ile ilgili doğacak ihtilaflarında, ortak hak ve menfaatlerinin izlenmesinde yahut hukuksal yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini yahut mirasçılarını her seviyede ve derecedeki Yönetim ve yargı organları önünde temsil etme(k) yahut ettirme(k), dava açma(k) ve bu nedenle açılan davalarda taraf olma(k)nın sendika ve konfederasyonların misyonları ortasında sayıldığı,
Danıştay İçtihatları Birleştirme Konseyinin 03/03/2006 tarih ve E:2005/1, K:2006/1 sayılı kararında; 4688 sayılı Kanun’un 19. hususunun ikinci fıkrasının (f) bendinin, sendika ve üst kuruluşlara, şahsen taraf oldukları tüzel bağlar hasebiyle davacı ve davalı sıfatları ile ortak çıkarların korunması için tanınan davacı olabilme sıfatından öbür, tüzel yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini yahut bunların mirasçılarını her derecedeki yargı organları önünde temsil etme ve dava açma hakkı tanıdığı; kanun koyucunun, anılan husus ile sendika ve üst kuruluşları, diğer hükmî kişiliklere genel kararlar uyarınca tanınan taraf olma ve dava açma ehliyetinin dışında, üyelerini ve bunların mirasçılarını temsil etme ve ettirme yetkisi ile donattığı; buna nazaran, Laf konusu hususun sendikalara ve üst kuruluşlarına tanıdığı yetkinin ehliyet değil, temsil bağlamında kıymetlendirilmesi gerektiği, bir Öbür anlatımla kanun koyucunun, getirdiği bu düzenleme ile, yönetim tarafından sendika üyesi halk vazifelisi hakkında tesis edilen ferdi (subjektif) süreçler nedeniyle bu münasebetin tarafı olmayan sendika ve üst kuruluşa, üyesinin isteğine bağlı olarak uyuşmazlığın tahlilinde taraf olarak kendisini temsil etme yetki ve sorumluluğunu verdiği,
Aktarılan Danıştay İçtihatları Birleştirme Heyeti kararından da anlaşılacağı üzere, 4688 sayılı Kanun’un 19. unsurunun ikinci fıkrasının (f) bendiyle, sendika üst kuruluşu olan konfederasyona, sadece sendika üyesi halk görevlisinin menfaatini ihlal eden ferdî sürece karşı, onu temsilen dava açma yetkisinin tanındığı, konfederasyonun üyelerini, halk vazifelilerinin değil, sendikaların oluşturduğu dikkate alındığında; konfederasyonun, sendika üyesi halk görevlilerine yönelik düzenleyici süreçlere karşı dava açamayacağının anlaşıldığı, çünkü konfederasyonun, kanunla verilen Özel yetki dışında, yalnızca kendi hukukî kişiliğine yönelen düzenlemelere karşı dava açmaya Usta olduğu,
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyinin bu tarafta verilmiş kararlarının bulunduğu,
Bu bağlamda, dava konusu düzenleme ile ilgili olarak, hakları yahut menfaatleri ihlal edilmiş bireyler ile bu bireylerin üyesi olduğu sendika tarafından dava açılabileceği dikkate alındığında, en az beş sendikanın bir ortaya gelerek oluşturduğu konfederasyonun, direkt kendi üyesi sendikalara uygulanma imkanı bulunmayan Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin üstte anılan hususlarına karşı dava açma ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet istikametinden reddine karar verilmiş, davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmemiştir.
TEMYİZ EDENLERİN TEZLERİ:
Davacı tarafından, tıpkı dava konusu Yönetmelik’te Cumhurbaşkanının, bütün halk vazifelilerinin disiplin amirliği yetkisini haiz olduğu kuralı üzere Konfederasyon’un da bütün bağlı sendikaları ve sendika üyelerinin haklarını muhafazaya ehliyetli olduğu, 4688 sayılı Kanun’un 19. unsurunun (f) bendi uyarınca dava açma ve davada taraf olma ehliyetini haiz olduğu, Anayasa’da hak arama hürriyetinin yer aldığı, yüzlerce dava açma yerine dava iktisadına Müsait bir adap olduğu belirtilerek, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı yönetim tarafından, Cumhurbaşkanlığı Hukuk ve Mevzuat genel Müdürü imzasıyla evraka sunulan savunma dilekçesinin, 659 sayılı genel Bütçe Kapsamındaki halk Yönetimleri ve özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait kanun Kararında Kararname’nin ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin ilgili kararları yeterince yetkili bir vekil tarafından verildiğinin kabulü gerektiği, bu durumda, yönetimleri lehine vekalet fiyatına hükmedilmesi gerektiği halde, hükmedilmemesi tarafındaki temyize mevzu kararın bu kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı yönetim tarafından, davacının temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:
Temyize mevzu Daire kararının; davanın ehliyet tarafından reddine ait kısmına karşı davacı tarafından yapılan temyiz isteminin reddi, yasal müddeti içerisinde belgeye savunma dilekçesi sunulduğu anlaşılmakla, davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmesi gerektiğinden, düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Davacının temyiz istemi istikametinden;
Danıştay dava dairelerinin kesin kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan;
“a) misyon ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka karşıt karar verilmesi,
c)Usul kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Dayandığı hukukî nedenler ve münasebeti üstte açıklanan Danıştay Onikinci Dairesinin davanın ehliyet istikametinden reddine ait kararı, birebir münasebet ile Konseyimizce da Müsait bulunmuş olup davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen savlar, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı yönetimin vekalet fiyatı istikametinden temyiz istemine gelince;
2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 49. unsurunun 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda, Danıştayın; kararda tekrar yargılama yapılmasına muhtaçlık duyulmayan maddi yanlışlar ile düzeltilmesi Muhtemel eksiklik ve yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı kararına yer verilmiştir.
02/11/2011 tarih ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 659 sayılı genel Bütçe Kapsamındaki halk Yönetimleri ve özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait kanun Kararında Kararname’nin, “Tanımlar” başlıklı 2. unsurunun 1. fıkrasının (a) bendinde; “Hukuk ünitesi; Yönetimlerde hukuk hizmetlerini yürüten ünitesi Anlatım eden”,(b) bendinde ise; “Hukuk hizmetleri: Muhakemat hizmetleri ile hukuk danışmanlığına ait her türlü Amel ve süreçleri Anlatım eder.” tarifleri düzenlenmiştir.
Aynı kanun Kararında Kararname’nin “Takip ve temsil yetkileri ile bunların kapsamı, niteliği ve kullanılması” başlıklı 6. hususunun 1. ve 2. fıkrası; “İdareler, kendi Amel ve süreçleriyle ilgili olarak açılacak isimli ve idari davalar ile tahkim yargılaması ve icra süreçlerinde taraf sıfatını haizdir. Yönetimleri isimli ve idari yargıda, icra mercileri ve hakemler nezdinde vekil sıfatıyla direkt temsil yetkisi; hukuk ünitesi amirleri, hukuk müşavirleri, muhakemat müdürleri ve avukatlara aittir.” kararını, “Davalardaki temsilin niteliği ve vekalet fiyatına hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14. hususunun birinci fıkrası ise, “Tahkim yöntemine tabi olanlar iç isimli ve idari davalar ile icra dairelerinde yönetimlerin vekili sıfatıyla hukuk ünitesi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların yönetimler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata nazaran hükmedilmesi gereken meblağ üzerinden yönetimler lehine vekalet fiyatı takdir edilir.” kararını içermektedir.
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin, 6. unsurunun ikinci fıkrasında, Hukuk ve Mevzuat genel Müdürlüğü Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ünitesi olarak sayılmış, Hukuk ve Mevzuat genel Müdürlüğünün misyonlarının düzenlendiği 7. hususunda ise;
“… i) 26/9/2011 tarih ve 659 sayılı genel Bütçe Kapsamındaki halk Yönetimleri ve özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait kanun Kararında Kararname kararlarına nazaran hukuk ünitelerine verilen diğer vazifeleri yapmak,
…” kuralına yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun 31. unsurunun yargılama masrafları konusunda yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Yargılama masraflarının kapsamı” başlıklı 323. hususunda; “Yargılama masrafları şunlardır : ….. ğ) Vekille takip edilen davalarda kanun yeterince takdir olunacak vekalet fiyatı….” kararına; 326. hususunda ise, “(1) Kanunda yazılı haller dışında, yargılama masraflarının, aleyhine karar verilen taraftan alınmasına karar verilir.
(2) Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme, yargılama masraflarını tarafların haklılık oranına nazaran paylaştırır. …” kararı düzenlenmiştir.
Yukarıda kararlarına yer verilen 659 sayılı kanun Kararında Kararname’de, hukuk ünitesi amirlerinin, yönetimlerini, isimli ve idari yargıda, icra mercileri ve hakemler nezdinde vekil sıfatıyla direkt temsil yetkisine sahip oldukları, Yeniden birebir KHK’da; isimli ve idari davalar ile icra dairelerinde yönetimlerin vekili sıfatıyla hukuk ünitesi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların yönetimler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata nazaran hükmedilmesi gereken fiyat üzerinden yönetimler lehine vekalet fiyatı takdir edileceği karara bağlanmıştır.
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde ise; 659 sayılı kanun Kararında Kararname kararlarına nazaran hukuk ünitelerine verilen öbür vazifeleri yapmakla misyonlu ve yetkili idari ünitenin Hukuk ve Mevzuat genel Müdürlüğü olduğu belirtilmiştir.
Anılan mevzuat Birlikte değerlendirildiğinde; Cumhurbaşkanlığı hukuk ünitesinin, Hukuk ve Mevzuat genel Müdürlüğü olduğu, Hukuk ve Mevzuat genel Müdürünün ise hukuk ünitesi amiri olduğu, hukuk ünitesi amirinin, 659 sayılı KHK kararlarına nazaran verilen misyonları yapmakla yetkili ve vazifeli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu yetki ve misyon kapsamında, hukuk ünitesi amirlerinin, yönetimlerini, isimli ve idari yargıda, icra mercileri ve hakemler nezdinde vekil sıfatıyla direkt temsil yetkisine sahip oldukları, kullandıkları bu yetkiden Dolayı da, yönetimlerinin, ilgili mevzuata nazaran hükmedilmesi gereken fiyat üzerinden vekalet fiyatına hak kazanacakları açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davalı Cumhurbaşkanlığı tarafından, hukuk ünitesi amiri olan Hukuk ve Mevzuat genel Müdürü imzasıyla yasal müddeti içerisinde belgeye savunma dilekçesi sunulduğu anlaşıldığından, anılan yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmesi gerekmekte iken, hükmedilmemesine ait Daire kararının bu kısmında tüzel isabet bulunmamaktadır.
Bu prestijle, davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmemesine yönelik Laf konusu eksikliğin yine yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanun’un 49. hususunun birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca; temyize bahis kararın hüküm fıkrasına, “kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca 4.500,00-TL avukatlık fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine,” ibaresi eklenmek suretiyle kararın düzeltilerek onanması gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle ehliyet tarafından reddine ait Danıştay Onikinci Dairesinin temyize bahis 15/12/2021 tarih ve E:2021/5086, K:2021/6791 sayılı kararının hüküm fıkrasına “kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca . -TL avukatlık fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine,” ibaresi eklenmek suretiyle düzeltilerek ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 10/10/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Danıştay Onikinci Dairesinin temyize mevzu kararı ile davanın ehliyet istikametinden reddine karar verilmiş, davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmemiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 31. hususunun yargılama masrafları konusunda yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 323. hususunda, avukatlık fiyatının yargılama masraflarına iç olduğu, 326. unsurunda ise, avukatlık fiyatının de ortalarında bulunduğu yargılama masraflarının, aleyhine karar verilen taraftan alınmasına karar verileceği kararları yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davanın ehliyet istikametinden ret kararı ile sonuçlandığı, davacıya ilişkin dava dilekçesinin 11/09/2021 tarihinde davalı yönetime e-tebligat yoluyla bildirim edildiği, davalı yönetim vekilince yasal mühlet içerisinde 06/10/2021 tarihinde savunma dilekçesinin sunulduğu görüldüğünden, anılan yönetimin vekalet fiyatına hak kazandığı, kararda lehine vekalet fiyatına hükmedilmemesinde üstte aktarılan mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Ayrıca, yargılama masraflarından olan vekalet fiyatı hakkında temel kararla Birlikte karar verilmesi, bu haliyle vekalet fiyatına de temel hakkında kararı veren Dairece hükmedilmesi gerekmektedir.
Her ne kadar 2577 sayılı Kanun’un 49. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde temyiz incelemesinde Danıştayın, kararda tekrar yargılama yapılmasına gereksinim duyulmayan maddi yanlışlar ile düzeltilmesi Mümkün eksiklik yahut yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı kararına yer verilmiş ise de, vekalet fiyatına hükmedilmesi gerekirken bu mevzuda karar kurulmamış olmasının maddi yanılgı kapsamında değerlendirilebilecek bir konu olmadığı, Daire kararının davalı yönetim lehine vekalet fiyatına hükmedilmemesi istikametinden bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.
Yorum Yok