Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası, Üniversitelerarası Heyet Başkanlığı tarafından 31/12/2015 tarihinde internet sitesinde yayımlanan “Doçentlik müracaat Şartları” başlıklı Duyurunun 51 nolu şartında yer Meydan “…Aday yalnızca doktora yaptığı ilim alanında doçentlik imtihanına başvurabilir.” cümlesinin iptali istemiyle açılan davayı sonuçlandırdı.
Dava konusu düzenlemenin iptaline ait Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize bahis 07/09/2021 tarih ve E:2016/2476, K:2021/3670 sayılı kararının ONANMASINA karar verildi.
İdarelerin düzenleyici süreçler yapabilme yetkisi olmakla Birlikte ‘hukuki Emniyet ilkesi’ ihlal edilmemelidir
Yönetimlerin düzenleyici süreçler yapabilme yetkisi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. unsuruna dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, yönetimler tarafından mevzuatla verilen vazifelerin yerine getirilmesi emeliyle düzenleyici süreçler yapılabileceğinin kuşkusuz olduğu, lakin bu düzenlemeler yapılırken, Anayasa’da yer Meydan hukuk devleti unsuru uyarınca, kazanılmış hak, haklı beklenti, idari faaliyetlerin makullüğü ve hukuksal itimat unsuru üzere prensiplerin de göz önünde bulundurulması gerekir.
Haklı beklenti ihlal edilmiştir
Dava konusu düzenleyici sürecin bu bağlamda kıymetlendirilmesi sonucunda ise; her ne kadar davalı yönetimlerce 31/12/2015 tarihinde duyurulan doçentlik müracaat kurallarının 2016/Nisan devri yerine 2016/Ekim periyodunda uygulanmasına karar verilmiş ise de; bu durumun yönetimin daha evvelki uygulamasına güvenerek doçentlik başvurusu için bilimsel hazırlık sürecini tamamlayan adayların haklı beklentilerini karşılayacak bir geçiş kararı mahiyetinde olmadığının anlaşıldığı,
Ayrıca; Dairelerinin 29/06/2021 tarihli Aralık kararı ile davalı yönetimlerden dava konusu edilen düzenlemenin yürürlükte olduğu periyotta davacının doçentlik müracaatının olup olmadığı ve dava konusu edilen düzenlemenin davacının doçentlik başvurusu tarafından Mani teşkil edip etmediğinin, şayet müracaatta bulunulmuş ise; davacının doçentlik müracaatlarına ait bilgi ve dokümanların gönderilmesi istenildiği, cevaben gönderilen bilgi ve evraklardan, davacının 2016/Nisan periyodunda Hukuk Temel Alanı başlığı altında yer Meydan Mali Hukuk ilim alanından doçentlik imtihanına müracaat yaptığı ve 15/12/2017 tarihinde davacıya Mali Hukuk ilim alanında doçent unvan ve yetkisi verildiğinin anlaşıldığı,
Her ne kadar davalı Üniversitelerarası Heyet Başkanlığınca, dava konusu düzenlemenin davacının müracaatına Mani bir durum olmadığı ve davacıya doçentlik dokümanı verildiği ileri sürülmekte ise de; Yükseköğretim Konsey Başkanlığının savunma dilekçesinde de belirtildiği üzere, dava konusu düzenlemenin 2016/Ekim devri müracaatlarından itibaren geçerli olduğu, bununla Bir arada davacının da dava konusu düzenlemenin yürürlükte olmadığı 2016/Nisan devrinde doçentlik müracaatında bulunduğunun Aleni olduğu,
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
temel No: 2022/4
Karar No: 2022/1221
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- . Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .
2- . Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .
KARŞI taraf (DAVACI) : .
İSTEMLERİN KONUSU:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 07/09/2021 tarih ve E:2016/2476, K:2021/3670 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Üniversitelerarası Heyet Başkanlığı tarafından 31/12/2015 tarihinde internet sitesinde yayımlanan “Doçentlik müracaat Şartları” başlıklı Duyurunun 51 nolu şartında yer Meydan “…Aday yalnızca doktora yaptığı ilim alanında doçentlik imtihanına başvurabilir.” cümlesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 07/09/2021 tarih ve E:2016/2476, K:2021/3670 sayılı kararıyla;
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle 11 ve 24. hususlarına yer verilerek;
İdarelerin, normlar hiyerarşisine muhalif olmayacak formda hizmet aktifliğinin sağlanması için Gerekli tedbirleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma konusunda takdir yetkisine sahip oldukları, halk hizmetlerinin hangi şartlar altında ve nasıl yürütüleceğini evvelce saptamak her Vakit Muhtemel olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan gereksinimleri karşılayabilmek emeliyle düzenleyici süreçler üzerinde Gerekli değişiklikleri yapma konusunda yönetimlerin takdir yetkisi bulunduğu konusunda kuşku bulunmadığı,
İdareye tanınan bu takdir yetkisinin, yönetimin keyfi olarak devinim edebileceği manasına gelmeyeceğinin de izahtan vareste olduğu, takdir yetkisinin yargısal kontrolünün, bu yetkinin hukuka, Adalet unsuruna ve halk faydasına Müsait olup olmadığı ile hudutlu olduğu,
Her ne kadar davalı yönetimlerce dava konusu düzenlemenin halk faydası ve hizmet gerekleri gözetilerek yapıldığı ve bu hususta yönetimin takdir yetkisi olduğu tez edilmekte ise de; belgede yer Meydan bilgi ve dokümanların incelenmesi sonucunda davalı yönetimlerin bu savlarını destekleyen ve düzenlemenin yapılmasına temel teşkil eden münasebetlerin ve akademik gerekliliğin varlığını ortaya koyan bilgilerin yahut bu istikametteki akademik çevrelerden alınmış bilimsel görüşlerin dikkate alınarak düzenleme yapıldığını gösteren bilgi ve evrakların sunulmadığının anlaşıldığı,
Diğer yandan; yönetimlerin düzenleyici süreçler yapabilme yetkisi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. hususuna dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, yönetimler tarafından mevzuatla verilen vazifelerin yerine getirilmesi hedefiyle düzenleyici süreçler yapılabileceğinin kuşkusuz olduğu, lakin bu düzenlemeler yapılırken, Anayasa’da yer Meydan hukuk devleti prensibi uyarınca, kazanılmış hak, haklı beklenti, idari faaliyetlerin makullüğü ve hukuksal itimat unsuru üzere prensiplerin de göz önünde bulundurulması gerektiği,
Hukuk devleti prensibinin ön şartlarından biri olan “hukuk güvenliği” ile şahısların türel güvenliğinin sağlanması amaçlandığı, hukuk güvenliği prensibinin, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin bütün hareket ve süreçlerinde devlete itimat duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu itimat hissini zedeleyici sistemlerden kaçınmasını Gerekli kıldığı, bu bağlamda, evvelce oluşmuş hukukî durumların, sonradan yapılacak süreçlerle değiştirilmesinin, hukuktan beklenen inançla bağdaşmayacağı,
Dava konusu düzenleyici sürecin bu bağlamda kıymetlendirilmesi sonucunda ise; her ne kadar davalı yönetimlerce 31/12/2015 tarihinde duyurulan doçentlik müracaat koşullarının 2016/Nisan periyodu yerine 2016/Ekim devrinde uygulanmasına karar verilmiş ise de; bu durumun yönetimin daha evvelki uygulamasına güvenerek doçentlik başvurusu için bilimsel hazırlık sürecini tamamlayan adayların haklı beklentilerini karşılayacak bir geçiş kararı mahiyetinde olmadığının anlaşıldığı,
Ayrıca; Dairelerinin 29/06/2021 tarihli Ara kararı ile davalı yönetimlerden dava konusu edilen düzenlemenin yürürlükte olduğu devirde davacının doçentlik müracaatının olup olmadığı ve dava konusu edilen düzenlemenin davacının doçentlik başvurusu istikametinden Mani teşkil edip etmediğinin, şayet müracaatta bulunulmuş ise; davacının doçentlik müracaatlarına ait bilgi ve dokümanların gönderilmesi istenildiği, cevaben gönderilen bilgi ve dokümanlardan, davacının 2016/Nisan devrinde Hukuk Temel Alanı başlığı altında yer Meydan Mali Hukuk ilim alanından doçentlik imtihanına müracaat yaptığı ve 15/12/2017 tarihinde davacıya Mali Hukuk ilim alanında doçent unvan ve yetkisi verildiğinin anlaşıldığı,
Her ne kadar davalı Üniversitelerarası Heyet Başkanlığınca, dava konusu düzenlemenin davacının müracaatına Mani bir durum olmadığı ve davacıya doçentlik evrakı verildiği ileri sürülmekte ise de; Yükseköğretim Heyet Başkanlığının savunma dilekçesinde de belirtildiği üzere, dava konusu düzenlemenin 2016/Ekim devri müracaatlarından itibaren geçerli olduğu, bununla Bir arada davacının da dava konusu düzenlemenin yürürlükte olmadığı 2016/Nisan devrinde doçentlik müracaatında bulunduğunun Aleni olduğu,
TEMYİZ EDENLERİN ARGÜMANLARI:
Davalı yönetimler tarafından, düzenleyici bir sürecin yürürlüğe girmesinden Evvel kurulup süregelen türel durumların, yeni düzenleyici süreç evvelce beri süregelen tüzel durumlar için daha ağırlaştırıcı kararlar taşısa dahi bu durumlara uygulanacağı, bu prestijle, şimdi doçentlik çalışmalarının devam ettiği belirtilen davacılar açısından kazanılmış hak doğmasının Laf konusu olmayacağı, adayın yalnızca doktora yaptığı ilim alandan doçentlik imtihanına başvurabileceğine ait düzenlemenin, üniversitelerde doçent unvanı ile vazife yapacak akademik çalışanın bilimsel yayın ve yapıtlarının aşikâr seviyede olmasını sağlamak, eğitim kalitesini yükseltmek ve müracaatlarda yapılacak olan değerlendirmenin objektif kriterlere nazaran gerçekleştirilmesini sağlamak gayesiyle yapıldığı belirtilerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ .’IN FİKRİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin en son kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan;
“a) misyon ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka alışılmamış karar verilmesi,
c)Usul kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar adap ve hukuka Müsait olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen argümanlar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yönetimlerin temyiz istemlerinin reddine,
2.Dava konusu düzenlemenin üstte özetlenen münasebetle iptaline ait Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize mevzu 07/09/2021 tarih ve E:2016/2476, K:2021/3670 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 04/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Davalı yönetimler tarafından hukuk Temel alanının özellikleri kıymetlendirilerek profesörlükten evvelki en üst seviye akademik unvan olan doçentlik unvanını taşıyacak akademisyenlerin, öncelikle alanının Temel formasyonlarını edinmiş olmasının ve alanında Özgün bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymasını teminen, dava konusu düzenleme ile hukuk Temel alanında doçentlik imtihanına başvuran adayların hukuk fakültesi mezunu olması ve yalnızca doktora yaptığı ilim alanından doçentlik imtihanına başvurabilmesi koşulu getirilmiştir.
Öte taraftan, süreç tarihinde yürürlükte olan Doçentlik İmtihan Yönetmeliği’nin 3. hususunda, “Doçentlik imtihanı, Üniversitelerarası Konseyce belirlenen ve Yükseköğretim Konseyi tarafından onaylanan bilim/sanat alanları ve doçentlikle ilgili kriterler çerçevesinde yapılır. Bilim/sanat alanlarındaki güncellemeler izleyen devirde, doçentlik kriterlerindeki güncellemeler ise kabul edildikleri tarihten sonraki ikinci doçentlik müracaat devrinde uygulanır.” kararı yer almaktadır. Dairenin iptal münasebeti “idarenin daha evvelki uygulamasına güvenerek doçentlik başvurusu için bilimsel hazırlık sürecini tamamlayan adaylar tarafından haklı beklentilerini karşılayacak bir geçiş kararına yer verilmediği” hususu olmasına karşın, Dairece geçiş kararlarına yer verilmemesine yönelik Noksan düzenlemenin iptali yerine Doçentlik İmtihan Yönetmeliği’nin 3. unsuru kararı uyarınca izleyen devirde ve kabul edildikleri tarihten sonraki ikinci doçentlik müracaat periyodunda uygulanacak olan dava konusu düzenlemenin iptalinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenlerle, davalı yönetimlerin temyiz müracaatlarının kabul edilerek Daire kararının bozulması gerektiği kanısıyla çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
Yorum Yok